Glosses on Ars grammatica

The Latin grammarian Priscian wrote his magisterial Ars grammatica at Constantinople around AD 527. His work is the most exhaustive compendium of information on Latin (and Greek) language and literature to survive from the ancient world. There are over 50 manuscripts from ninth century and around 100 from the tenth, many of which are very heavily glossed.

Source for primary text: ed. Martin Hertz in Heinrich Keil (ed.), Grammatici Latini (6 vols, Leipzig, 1855–80), vols II–III. Text made available from the Corpus Grammaticorum Latinorum project (with thanks to Alessandro Garcea). Segmented by volume, page and line in GL.

G
St Gall, Stiftsbibliothek, 904ed. R. Hofman, rev. P. Moran13,395 glossescredit
Showing section:
 ← previous
This section has 3,940 segments, with a total of 0 glosses.
GL III 210.1liber octauus decimus de constructione
GL III 210.2in superiore libro de articularium dictionum et pronominum
GL III 210.3tractantes constructionibus , necessario plurima etiam de nominis et uerbi
GL III 210.4constructionibus , sine quibus illa orationem perfectam complere nequeunt ,
GL III 210.5diximus , quippe quae ex maxima parte communes eis sunt cum illis . in
GL III 210.6hoc quoque de nominibus et uerbis praecipue , quamuis et de ceteris
GL III 210.7partibus , cum eis etiam plurima inueniantur communia , exponemus . ergo
GL III 210.8minime mireris , si eadem exempla constructionum repetantur , cum in
GL III 210.9plerisque consimiles sint supra dictorum et dicendorum rationes .
GL III 210.10singulorum igitur casuum per ordinem constructiones uideamus .
GL III 210.11nominatiuus et uocatiuus absoluti sunt , id est per unam personam
GL III 210.12intransitiue possunt proferri , ut ego Priscianus ambulo , tu Plato
GL III 210.13philosopharis , Aristoteles disputat . et si substantiuis uerbis uel uocatiuis
GL III 210.14iungantur primae et secundae personae , non egent pronominibus , quippe
GL III 210.15essentiam sui uel nominationem significantes , ut homo sum , Cicero
GL III 210.16nominor ; sin aliis consocientur uerbis , tunc necessario adiunguntur
GL III 210.17pronominibus , ut ipsius essentiae praesentis demonstratione transeant a tertia
GL III 210.18persona conexione pronominum ad primam uel secundam , ut ego
GL III 210.19Priscianus scribo , tu Apollonius ( uel Apolloni ) scribis . et sciendum ,
GL III 210.20quod uocatiuus non eget pronomine , quippe cum secundam sua uoce
GL III 210.21finiat personam ( ut Apolloni legis uel lege , Terenti scribis uel scribe .
GL III 210.22Virgilius in X :
GL III 210.23« uigilasne deum gens ? /
GL III 210.24Aenea uigila ».
GL III 211.1Persius :
GL III 211.2« censoremue tuum uel quod trabeate salutas ?»),
GL III 211.3quamuis ad perfectam significationem bene additur indicatiuo uerbo tu
GL III 211.4nominatiuus . si uero tollamus pronomina ab hac constructione , quae
GL III 211.5nominatiuo construitur , dicendo Priscianus scribo , Apollonius scribis ,
GL III 211.6soloecismum facimus . nam nomina per se et participia absque uocatiuo casu
GL III 211.7tertiae sunt personae . quomodo ergo non dicimus ille lego uel ille
GL III 211.8legis , sic non dicimus Priscianus lego nec Apollonius legis ; quomodo
GL III 211.9autem ille ego lego et tu ille legis recte dicitur , sic Priscianus ego
GL III 211.10lego et tu Apollonius legis uel Apolloni . licet enim et
GL III 211.11nominatiuum et uocatiuum nominis secundis adiungere pronominum personis .
GL III 211.12Virgilius :
GL III 211.13« ille ego , qui quondam gracili modulatus auena /
GL III 211.14carmen ».
GL III 211.15Horatius in I sermonum :
GL III 211.16« tune Syri , Damae aut Dionysi filius audes ?».
GL III 211.17Virgilius in I Aeneidos :
GL III 211.18« tune ille Aeneas , quem Dardanio Anchisae ?».
GL III 211.19et sciendum , quod has quidem constructiones , quae per nominatiuum
GL III 211.20absoluuntur , stoici ἀξιώματα uel συμβάματα , id est dignitates uel
GL III 211.21congruitates , uocabant ( ut ego Priscianus scribo , Apollonius ambulat , Plato
GL III 211.22philosophatur ), illas uero , quibus transitiones ab alia ad aliam fiunt
GL III 211.23personam , in quibus necesse est cum nominatiuo etiam obliquum aliquem
GL III 211.24casum proferri , παρασυμβάματα dicebant , hoc est minus quam congruitates ,
GL III 211.25ut Cicero seruat patriam , quando uero ex duobus obliquis constructio
GL III 211.26fit , ἀσύμβαμα , id est incogruitatem , dicebant , ut placet mihi uenire ad
GL III 211.27te , siue nominibus ipsis tamen seu uerbis hoc exigentibus .
GL III 212.1nominibus quidem exigentibus obliquos necesse est substantiuum
GL III 212.2uerbum uel participium consequi , ut filius Herculis sum uel filius Herculis
GL III 212.3esse dicor et commodus duci sum et commodus duci esse uideor ;
GL III 212.4bonus sum animam et bonus esse animam intellegor ; fortis sum uirtute
GL III 212.5et fortis esse uirtute appareo . est autem quando per ellipsin uerbi uel
GL III 212.6participii substantiui huiuscemodi casuum ( id est nominatiui cum obliquis )
GL III 212.7constructio soleat proferri , ut filius Pelei Achilles multos interfecit
GL III 212.8Troianos ; subauditur enim participium uerbi substantiui ens , quod in usu
GL III 212.9nunc nobis non est , pro quo possumus qui est uel qui fuit Pelei filius
GL III 212.10dicere uel subaudire .
GL III 212.11similiter aliis casibus nominatiuum consequentibus uel supra dictum
GL III 212.12participium uel quae pro eo accipiuntur subaudire necesse est ad
GL III 212.13nominatiuum : commodus mihi amicus proficiscitur id est qui mihi est
GL III 212.14commodus amicus ; honestus faciem uir cernitur hoc est qui est honestus
GL III 212.15faciem ; celer pedibus currit homo subauditur qui est .
GL III 212.16et haec quidem ipsorum nominum exigente natura sic uariantur
GL III 212.17casibus , quibus licet uel pronomina uel participia per eosdem casus
GL III 212.18coniungere , ut ille filius Pelei Achilles bellans multos interfecit Troianos et
GL III 212.19illius Pelei florentis uirtute filius Achilles fuit .
GL III 212.20idem licet per omnes casus facere : eosdem enim obliquos casus , quos
GL III 212.21sibi adiungit nominatiuus , potest etiam flexus idem habere , sed non tamen
GL III 212.22eadem constructione uerborum . nam ad alias transeunt uerba personas ,
GL III 212.23quippe nominatiuum desiderantia , ut filii Pelei fuit uictoria Graiorum ; filio
GL III 212.24Pelei cessit Hector ; filium Pelei timuit Troia ; filio Pelei floruit Graecia .
GL III 212.25et haec quantum ad naturam ipsorum inter se nominum per uarios casus
GL III 212.26construendorum .
GL III 212.27uerba quoque transitiua similiter uariis solent casibus coniungi , ut
GL III 212.28miles eget imperatoris ; Aeneas praemia donat Euryalo ; Plato erudit
GL III 212.29Aristotelen ; Cicero potitur laude . quomodo autem nominatiuus obliquis apte
GL III 212.30possit construi , quantum ratione potui comprehendere docebo , quos
GL III 212.31tamen etiam flexus sibi defendit , ut Aeneas rex Troianorum ; Aeneae
GL III 213.1regis Troianorum ; Aeneae regi Troianorum ; sic per reliquos casus
GL III 213.2quoque .
GL III 213.3nominatiuus igitur [ casus nominum ] genetiuo adiungitur , quando
GL III 213.4possessio aliqua et possessor significatur . et nominatiuo quidem possessionem ,
GL III 213.5genetiuo autem possessorem proferimus , ut Hector filius Priami ; Dauus
GL III 213.6seruus Simonis ; Aeneas rex Troianorum ; Patroclus amicus Achillis ;
GL III 213.7patronus Verris Hortensius . quae sic interpretamur , ut , adiuncto uerbo
GL III 213.8possessionem significante , possessio quidem mutet nominatiuum in accusatiuum ,
GL III 213.9possessor uero genetiuum in nominatiuum , uerbi huius natura hoc exigente ,
GL III 213.10ut intransitiue quidem nominatiuum , transitiue uero accusatiuum exigat ;
GL III 213.11quid est enim Hector filius Priami ? interpretantes dicimus : hoc est
GL III 213.12Hectorem filium Priamus possidet uel habet , patronus Verris
GL III 213.13Hortensius est ? id est patronum Verres Hortensium possidet . licet tamen haec
GL III 213.14eadem , cum substantiuo uerbo adiungantur , tam genetiuo quam datiuo
GL III 213.15conectere , ut filius Priami et Priamo fuit Hector et Dauus seruus
GL III 213.16Simonis et Simoni et Patroclus amicus Achillis et Achilli ; similiter
GL III 213.17comes , socius , affinis , cognatus , uicinus , propinquus et similia , id est
GL III 213.18omnia ad possessionem pertinentia . Virgilius in VII :
GL III 213.19« est mihi nata , uiro gentis quam iungere nostrae »
GL III 213.20pro possideo natam . sed magis datiuo quasi ad ignorantes utimur , ut
GL III 213.21in supra dicto uersu . nam ad scientes , esse natam , nomen autem
GL III 213.22proprium ignorantes , dixisset mea uel mei nata , Lauinia est , subdistinctione
GL III 213.23posita post natam ; contra autem nomine quidem cognito , ignorata uero
GL III 213.24cuius esset nata , dixisset Lauinia , mea nata est , post Lauiniam
GL III 213.25subdistinguendo , ut Virgilius in bucolico :
GL III 213.26« si nescis meus ille caper fuit »
GL III 213.27ad scientem caprum , nescientem autem eius possessorem dixit . idem in
GL III 213.28eodem :
GL III 213.29« est mihi namque domi pater , est iniusta nouerca »
GL III 214.1ad nescientem , si sit pater . alio quoque sensu inuenis datiuos pro
GL III 214.2genetiuis , ut Virgilius in X :
GL III 214.3« fusos ceruix cui lactea crines /
GL III 214.4accipit »
GL III 214.5pro cuius crines . supra dictis uero ex contrario uidentur illa proferri ,
GL III 214.6quae laudem uel uituperationem uel accidens aliquid ostendunt ab aliquo
GL III 214.7possideri . per nominatiuum enim possessorem in huiuscemodi
GL III 214.8significationis structura , per genetiuum uero possessionem proferimus in essentiae
GL III 214.9demonstratione , ut magnae uirtutis uir , id est magnam uirtutem habens ;
GL III 214.10egregiae pulchritudinis mulier , id est egregiam pulchritudinem habens ;
GL III 214.11nimiae tenacitatis homo , id est nimiam tenacitatem habens ; extremae
GL III 214.12turpitudinis animal , id est extremam turpitudinem habens ; albi quidem
GL III 214.13coloris est cycnus , nigri uero coruus , id est album colorem cycnus
GL III 214.14habens , coruus nigrum . et Graeci quidem in huiuscemodi sensu genetiuo
GL III 214.15tantum utuntur , Latini uero etiam ablatiuo frequentius , ut magna uirtute
GL III 214.16uir pro magnam uirtutem habens ; egregia pulchritudine mulier pro
GL III 214.17egregiam pulchritudinem habens . sic et similia . Terentius in Andria :
GL III 214.18Ǡ uideo unam adulescentulam , /
GL III 214.19forma * ac uoltu , Sosia , /
GL III 214.20adeo modesto , adeo uenusto , ut nihil supra ».
GL III 214.21similiter quando consequentiam aliquam rerum per genetiuum significant Graeci :
GL III 214.22« οὔ τις ἐμεῦ ζῶντος καὶ ἐπὶ χθονὶ δερκομένοιο /
GL III 214.23σοὶ κοίλαις παρὰ νηυσὶ βαρείας χεῖρας ἐποίσει ».
GL III 215.1huiuscemodi sensum nos per ablatiuum proferimus : non me uiuo et in
GL III 215.2terra uidendo , id est dum ego uiuo et in terra uideor ; necesse est enim
GL III 215.3huiuscemodi structurae siue nomen seu participium prolatum uerbo
GL III 215.4interpretari , dum aduerbio uel eandem uim habentibus addito . Virgilius
GL III 215.5in VII :
GL III 215.6« non uobis rege Latino /
GL III 215.7diuitis uber agri Troiaeue opulentia deerit »,
GL III 215.8id est dum rex sum Latinus uel donec Latinus regnat . licet enim uel
GL III 215.9nominatiuum pro ablatiuo , et maxime nominum , cum uerbo substantiuo
GL III 215.10ponere uel uerbum cognatum significationi ipsius nominis , ut me doctore
GL III 215.11florent Musae , id est dum ego doctor sum . nam participia raro sic
GL III 215.12proferuntur , pro me docente ut dicam dum ego docens sum , uerbum uero
GL III 215.13cognatum significationi ipsius nominis , quod per ablatiuum profertur ,
GL III 215.14ponimus , ut me doctore , dum ego doceo ; illo imperatore , donec ille
GL III 215.15imperat ; pietate manente , dum pietas manet ; uirtute florente , quoad uirtus
GL III 215.16floret .
GL III 215.17comparatiua quoque et superlatiua Graeci genetiuo adiungunt , nos
GL III 215.18autem comparatiua quidem ablatiuo , ut fortior Achilles Hectore ,
GL III 215.19superlatiua uero genetiuo , ut :
GL III 215.20« fortissime gentis »,
GL III 215.21de quibus latius in libro tertio de nominis comparatione dicentes
GL III 215.22tractauimus .
GL III 215.23uerbalia quoque in or desinentia uel rix transitiua , quae a uerbis
GL III 215.24actum aliquem significantibus fiunt , genetiuo iunguntur , ut amo illum ,
GL III 215.25amator et amatrix illius ; doctor doctrix ; munitor munitrix ; lector lectrix ;
GL III 215.26tonsor tonstrix ; mirator miratrix . Lucanus in VIIII :
GL III 215.27« impressit dentes Haemorrhois aspera Tullo , /
GL III 215.28magnanimo iuueni miratorique Catonis ».
GL III 215.29similiter genetiuo adiunguntur participialia plerumque uel participiorum
GL III 216.1transitiuorum absque tempore uim habentia ( transitiua autem participia
GL III 216.2sunt , quae a transitiuis uerbis nascuntur , ut amo illum , amans illum ;
GL III 216.3fido illi , fidens illi ; inuideo tibi , inuidens tibi ), nisi sint passiua , id est
GL III 216.4futuri passiuorum similia : tunc enim datiuo uel ablatiuo adiunguntur , sicut
GL III 216.5et participia eiusdem formae [ id est in dus desinentia ], ut amans
GL III 216.6illius , similiter abundans , sapiens , patiens , fidens . Virgilius in II
GL III 216.7Aeneidos :
GL III 216.8« obtulerat fidens animi atque in utrumque paratus ».
GL III 216.9similiter inops , praeceps . Virgilius in IIII Aeneidos :
GL III 216.10« saeuit inops animi ».
GL III 216.11idem in VIIII :
GL III 216.12« et praeceps animi Tmarus et Mauortius Haemon ».
GL III 216.13similiter cupidus , rapidus , auidus ( Virgilius in VIIII :
GL III 216.14« ergo auidum pugnae dictis ac numine Phoebi /
GL III 216.15Ascanium prohibent »),
GL III 216.16fidus illius ( Virgilius in XII :
GL III 216.17« praeterea regina tui fidissima dextra /
GL III 216.18occidit ipsa sua »),
GL III 216.19doctus grammaticae , prodigus animae . Horatius carminum I :
GL III 216.20« Regulum et Scauros animaeque magnae /
GL III 216.21prodigum Paulum ».
GL III 216.22abundans illius rei nomen est , nam participium ablatiuo , quomodo et
GL III 216.23uerbum eius , coniungitur . Virgilius in bucolico :
GL III 216.24« quam diues pecoris niuei , quam lactis abundans ».
GL III 216.25Cicero pro Cluentio : « mulier abundat audacia ». idem pro
GL III 217.1Cornelio II : « quis tam abundans copiis ». similiter patiens , quando
GL III 217.2nomen est , genetiuo sociatur ( Lucanus in VIIII :
GL III 217.3« qua niger astriferis conectitur axibus aer , /
GL III 217.4quodque patet terras inter lunaeque meatus , /
GL III 217.5semidei manes habitant , quos ignea uirtus /
GL III 217.6innocuos uita patientes aetheris imi /
GL III 217.7fecit , et aeternos animam collegit in orbes ».
GL III 217.8Virgilius in II georgicon :
GL III 217.9« patientem uomeris unci »),
GL III 217.10quando participium , accusatiuo , sicut et uerbum ex quo uenit , patior
GL III 217.11illam rem , patiens illam rem . Virgilius in III Aeneidis :
GL III 217.12« haut impune quidem , nec talia passus Vlixes ».
GL III 217.13amans illius Cicero pro Caelio : « clarissimi ac fortissimi
GL III 217.14patriaeque amantissimi ». Sallustius in Catilinario : « alieni
GL III 217.15appetens , sui profusus ». et attende , quod uoce passiua profusus , quia
GL III 217.16magis actum significat , genetiuo est coniunctum . similiter si dicam
GL III 217.17doctus grammaticam , participium est , doceor enim grammaticam dicimus .
GL III 217.18et necesse est , ut diximus , casum , quem uerba sequuntur , etiam
GL III 217.19participia sequi . doctus grammaticae nomen est , « fugitans litium » nomen est ;
GL III 217.20nam fugitans lites participium , dicimus enim fugito , fugitas lites .
GL III 217.21Terentius in Phormione :
GL III 217.22« erus liberalis est et fugitans litium ».
GL III 217.23similiter praefectus urbis nomen est , praefectus urbi participium ;
GL III 217.24uerbum enim datiuo coniungitur praeficio tibi . et postremo omnia , quae
GL III 217.25similem habent significationem in or desinentibus uerbalibus transitiuis ,
GL III 217.26genetiuo solent iungi , ut dubius illius rei ; similiter anceps illius rei ,
GL III 217.27nescius , expers , doctus , peritus .
GL III 218.1similiter genetiuo adiunguntur omnia , quae obtineri uel desiderari
GL III 218.2aliquid ostendunt uel contraria his . et obtineri quidem aliquid ostendunt
GL III 218.3diues , copiosus , opulentus , capax , tenax . Virgilius in I Aeneidis :
GL III 218.4« ditissimus agri /
GL III 218.5Phoenicum ».
GL III 218.6idem in II georgicon :
GL III 218.7« diues opum uariarum ».
GL III 218.8et quae desiderari aliquid ostendunt : auarus illius rei , cupidus , auidus ,
GL III 218.9studiosus , contra uero deesse aliquid significantia egenus , indigus , inops ,
GL III 218.10pauper , uacuus . Horatius in I sermonum :
GL III 218.11« horum /
GL III 218.12semper ego optarim pauperrimus esse bonorum ».
GL III 218.13idem in II *
GL III 218.14« sic uacuum cerebri populum Phaeaca putauit ».
GL III 218.15licet autem , ut dictum est , in omnibus possessionibus et pronomen
GL III 218.16uel nomen possessiuum pro genetiuo primitiui et datiuum pro eo ponere ,
GL III 218.17ut Euandrius filius fuit Pallas et Euandri filius et Euandro filius fuit
GL III 218.18Pallas ; Telamonius filius fuit Aiax et Telamonis et Telamoni filius Aiax ;
GL III 218.19pater meus fuit Aristarchus et pater mei et pater mihi ; cliens Tullianus
GL III 218.20fuit Roscius et cliens Tullii et Tullio fuit Roscius .
GL III 218.21similiter omnia ad aliquid eandem constructionem seruant . et haec
GL III 218.22enim possidentur . maxime autem quando ad gratiam uel utilitatem
GL III 218.23alicuius uel contra aliquid fieri uolumus significare , datiuis utimur . Lucanus
GL III 218.24in II :
GL III 218.25« urbi pater est urbique maritus »,
GL III 218.26id est ad utilitatem urbis et pater fieri passus est et maritus . similiter
GL III 218.27ergo possumus dicere fortis patriae sum et multis fortior patriae sum
GL III 218.28et omnium utilissimus patriae sum et cunctorum piissimus patriae sum .
GL III 218.29nam positiuorum constructio etiam comparatiuis et superlatiuis seruatur
GL III 218.30extra suam illorum constructionem , quam habent in comparando .
GL III 219.1huiuscemodi autem constructiones , id est quae datiuo adiunguntur tam
GL III 219.2nominum quam uerborum , adquisitiuas Graeci uocauerunt , id est
GL III 219.3περιποιητικάς , quae nobis aliquid boni maliue adquirunt . quorum pleraque a uerbis
GL III 219.4deriuantur uel generant uerba suntque adiectiua , ut utilis tibi sum uel
GL III 219.5inutilis ; commodus illi sum uel incommodus ; fidus , cuius tamen
GL III 219.6superlatiuum etiam genetiuo adiunxit Virgilius in XII :
GL III 219.7« praeterea regina , tui fidissima , dextra /
GL III 219.8occidit ipsa sua ».
GL III 219.9similiter damnosus , periculosus , carus , facilis , difficilis , quaestuosus ,
GL III 219.10uendibilis et omnia similia , quae ferre aliquid commodi uel incommodi
GL III 219.11demonstrantur . quid est enim aliud utilis tibi sum nisi utilitatem tibi
GL III 219.12ferens , calamitosus , calamitatem ferens ?
GL III 219.13et postremo omnia uerbalia in lis uel in dus desinentia participiis
GL III 219.14futuris similia datiuum asciscunt , ut mirabilis , legibilis , orabilis , amabilis
GL III 219.15mihi est ; penetrabilis et penetralis , extricabilis , dicendus , amandus ,
GL III 219.16docendus et similia , docilis et docibilis . sed docilis est qui facile
GL III 219.17docetur , docibilis qui facile discitur , quomodo penetralis qui in intimis
GL III 219.18est partibus , penetrabilis qui facile penetratur .
GL III 219.19aequiperantia etiam quomodo et uerba , quae Graeci ἰσοπαλῆ uocant ,
GL III 219.20et subiecta uel superposita , quae ἐπαναβεβηκότα , quae tamen et ipsa ad
GL III 219.21aliquid sunt dicta , de quibus iam diximus , subiecta uero uel superposita
GL III 219.22dicuntur , quod licet ea et subicere et praeponere , ut pater filii uel filio
GL III 219.23est pater et filius patris uel patri est filius , similiter dominus : seruus ,
GL III 219.24imperator : miles , tyrannus : armiger , satelles : rex , erus : famulus , cliens :
GL III 219.25patronus licet quouis ordine per utrumque casum proferre ; similis
GL III 219.26quoque et dissimilis , par : impar , aequus : iniquus , amicus : inimicus , comes :
GL III 219.27socius , affinis : cognatus , propinquus : uicinus , commilito : contubernalis .
GL III 220.1Terentius in eunucho :
GL III 220.2« quid tibi ego plura dicam ? domini † similis es ».
GL III 220.3Iuuenalis in II :
GL III 220.4« non similis tibi Cynthia ».
GL III 220.5Cicero pro M ( arco ) Marcello : « simillimum deo iudico ». Lucanus
GL III 220.6in X :
GL III 220.7« quem metuis , par huius erat ».
GL III 220.8idem in VIIII :
GL III 220.9« par geminis Chiron et idem quod carcinos ardens /
GL III 220.10scorpios ».
GL III 220.11accusatiuo quoque nominatiui adiunguntur figurate , quando , quod parti
GL III 220.12accidit , hoc toti redditur . et totum quidem per nominatiuum , pars autem
GL III 220.13per accusatiuum profertur , ut fortis dextram pro fortem dextram
GL III 220.14habens ; celer pedes pro celeres pedes habens ; sapiens animam pro
GL III 220.15sapientem animam habens ; albus colorem pro album colorem habens . et
GL III 220.16in omnibus subaudiendum qui est , etiam si obliquentur , ut albi colorem
GL III 220.17equi id est equi eius , qui est albi coloris ; albo colorem equo ; album
GL III 220.18colorem equum . sic etiam per pluralia albi colorem equi oblati sunt
GL III 220.19imperatori ; alborum colorem equorum corpus fuit ; albis colorem equis
GL III 220.20uehitur ; albos colorem equos iungit . nam quicumque casus nominatiuo
GL III 220.21adiunguntur , etiam declinato construi possunt . Virgilius in I :
GL III 220.22« nuda genu nodoque sinus collecta fluentes ».
GL III 220.23idem in VI :
GL III 220.24« lacerum crudeliter ora , /
GL III 221.1ora manusque ambas populataque tempora raptis /
GL III 221.2auribus ».
GL III 221.3idem in V :
GL III 221.4« intentaque bracchia remis /
GL III 221.5intenti ».
GL III 221.6ablatiuus etiam coniungitur nominatiuo , quando per eum aliquid
GL III 221.7euenire demonstratur illi , qui per nominatiuum profertur , ut acutus oculis
GL III 221.8id est per oculos ; ualidus uiribus id est per uires ; gloriosus laude id
GL III 221.9est per laudem . in hoc sensu Graeci quidem datiuo , nos uero ablatiuo
GL III 221.10utimur . et quod supra quoque ostendimus , quando haberi aliquid uel
GL III 221.11consequi per genetiuum Graeci ostendunt , nos ablatiuo utimur , ut μεγάλης
GL III 221.12ἀρετῆς ἀνήρ [ id est magnam uirtutem habens uir ], Latini magna uirtute
GL III 221.13uir dicunt ; frequenter tamen et genetiuo secundum Graecos in hoc sensu
GL III 221.14utuntur , ut magnae uirtutis uir . Virgilius in I :
GL III 221.15« ditissimus agri /
GL III 221.16Phoenicum ».
GL III 221.17idem :
GL III 221.18« diues equum , diues pictai uestis et auri ».
GL III 221.19Sallustius in Iugurthino : « homines ueteris prosapiae ,
GL III 221.20multarum imaginum ac nullius stipendii ». Terentius in Andria :
GL III 221.21« forte unam aspicio adulescentulam , /
GL III 221.22forma * ac uultu , Sosia , /
GL III 221.23adeo modesto , adeo uenusto »,
GL III 221.24hoc est uirginem , quae habebat formam ac uultum modestum et uenustum .
GL III 221.25similiter in consequentiae significatione illi genetiuo , nos ablatiuo utimur
GL III 221.26tantum , ut ἐμοῦ ὁρῶντος τὸν παῖδα ἔτυψας id est dum ego uideo ,
GL III 221.27puerum cecidisti , quod nos dicimus me uidente puerum cecidisti ; Augusto
GL III 221.28imperatore Alexandria prouincia facta est id est cum Augustus erat
GL III 221.29imperator ; Bruto defensore liberata est tyranno respublica id est cum
GL III 222.1defensor eius fuerat Brutus ; Sulla uictore perierunt Romani pro cum uictor
GL III 222.2fuerat Sulla . in hoc autem sensu , ut ostendimus , non licet genetiuo uti
GL III 222.3pro ablatiuo .
GL III 222.4illa quoque nomina , quae uim habent passiuam , ablatiuo iunguntur :
GL III 222.5lassus labore , fessus cursu , cassus lumine , quod etiam participium
GL III 222.6potest esse . Virgilius in II Aeneidis :
GL III 222.7« demisere neci , nunc cassum lumine lugent »,
GL III 222.8undecimo *
GL III 222.9« cassa fraude parat »;
GL III 222.10orbus prole , uiduus pharetra . Horatius in carminum libro I :
GL III 222.11« puerum minaci /
GL III 222.12uoce dum terret , uiduus pharetra /
GL III 222.13risit Apollo ».
GL III 222.14Iuuenalis libro III :
GL III 222.15« dignus morte perit , cenet licet ostrea centum »;
GL III 222.16uacuus cerebro , mente captus . est tamen inuenire in his quoque
GL III 222.17quaedam auctoritate ueterum genetiuis coniuncta . Virgilius libro XII :
GL III 222.18« descendam magnorum haud umquam indignus auorum ».
GL III 222.19in comparationibus quoque ablatiuos ponimus pro genetiuis , ut
GL III 222.20fortior Scipio Hannibale . licet autem et nominatiuum cum nominatiuo
GL III 222.21interposita quam comparare , ut fortior Scipio quam Hannibal , et quod saepe
GL III 222.22superius docuimus , flexis quoque nominatiuis in obliquos casus eadem
GL III 222.23constructio obliquis quoque casibus seruatur , ut fortioris Hectore Achillis
GL III 222.24maxima uirtus fuit et Scipionis quam Hannibalis mirabilis strenuitas erat .
GL III 222.25necesse est autem omnia casualia eosdem casus in eadem structura
GL III 222.26seruare , siue coniungantur , quod supra dictum est , nominibus siue pro
GL III 222.27eis sint posita . et pronomina quidem loco nominum etiam per se posita
GL III 222.28inueniuntur ideoque constructionem eorum sibi defendunt , ut gloriosus ego
GL III 222.29sum doctrina ; laudabilis est ille fortitudine ; participia uero et cum
GL III 223.1nomine et cum pronomine et per se posita constructionem tam uerbi
GL III 223.2necessario sequuntur quam nominis , quia utrique cognata sunt . nominis , ut
GL III 223.3Cicero accusans uicit ; Ciceronis accusantis oratio ualuit ; Ciceroni
GL III 223.4accusanti contigit gloria ; Ciceronem accusantem timuit Catilina ; o Cicero
GL III 223.5accusans Catilinam patriam seruasti ; Cicerone accusante uictus est Verres .
GL III 223.6et eas quidem constructiones ad similitudinem nominum habent participia ;
GL III 223.7uerbi uero constructionem seruant eius singula participia , ex quo
GL III 223.8nascuntur , et uel absolute dicuntur , hoc est intransitiue , quomodo et uerba , quae
GL III 223.9non egent obliquis casibus , ut ambulo , sedeo , surgo : ambulans , sedens ,
GL III 223.10surgens , uel transitiue , hoc est in diuersas personas uel in se ipsas per
GL III 223.11reciprocationem , id est sui passionem , quam Graeci ἰδιοπάθειαν dicunt :
GL III 223.12ut misereor tui uel mei , miserens tui uel mei ; inuideo tibi uel mihi ,
GL III 223.13inuidens tibi uel mihi ; uideo te uel me , uidens te uel me ; potior te
GL III 223.14uel me et illo uel illum et tui uel mei , potiens te uel me et illo
GL III 223.15uel illum et tui uel mei .
GL III 223.16et attendendum , quod nominatiuus , qui uerbo adiungitur , immobilis
GL III 223.17casibus ipse manet et uel nullum uel eum solum assumit alterius casualis
GL III 223.18obliquum , qui uerbo construitur . nullum quidem , quando absolute dicitur
GL III 223.19[ id est intransitiue ], ut Terentius ambulat , Sallustius quiescit , obliquum
GL III 223.20uero , quando transitiue uel ἰδιοπαθῶς [ id est sui passiue ], ut Caesar
GL III 223.21uincit Pompeium ; Cicero arguit Catilinam ; pater indulget filio ; dominus
GL III 223.22miseretur sui et sui serui . ille autem nominatiuus , qui obliquos exigente
GL III 223.23ipsius nominis natura sibi asciscit , etiam per omnes , ut supra ostendimus ,
GL III 223.24casus declinatus , eandem constructionem casuum sibi defendit , ut uictor
GL III 223.25Pompeii Caesar interfectus est a Bruto ; uictoris Pompeii Caesaris filia fuit
GL III 223.26Iulia ; uictori Pompeii Caesari cessit res publica ; uictorem Pompeii
GL III 223.27Caesarem placauit Cicero ; uictor Pompeii Caesar clemens fuisti ; uictore Pompeii
GL III 223.28Caesare Romana libertas periit .
GL III 223.29sic et omnia casualia licet construere .
GL III 224.1possessiua omnibus suis casibus cum genetiuis aliorum bene
GL III 224.2coniunguntur , quippe uim eius ubique habentia , ut pugna Troiana et Graecorum
GL III 224.3multis exitio fuit ; filius Telamonius et Hesionae Teucer fuit ; Terentiae et
GL III 224.4Tulliani filii misertum est ; Creusae et Aeneio nato datum est regnum Latii ;
GL III 224.5Hectoreum et Andromachae filium praecipitauit Vlixes ; o noster et fratris
GL III 224.6amice ; tua et patris tui , Herodiane , proficimus arte .
GL III 224.7datiuum quoque solent Romani adquisitiuorum uel effectiuorum cum
GL III 224.8omni casu consociare , ut curae mihi est ista res , cordi , lucro , damno :
GL III 224.9possumus enim dicere cordi homo , cordi hominis , cordi homini , cordi
GL III 224.10hominem pro iucundus , iucundi , iucundo , iucundum .
GL III 224.11similiter per reliquos casus tam singulares quam plurales , quomodo
GL III 224.12et frugi , mancipi , necmancipi , qui cum sint datiui , omnibus tamen aliis
GL III 224.13casibus coniunguntur ; quomodo etiam genetiui , per quos possideri uel
GL III 224.14haberi aliquid significatur , ut huiuscemodi , illiusmodi ; magnae uirtutis
GL III 224.15homo , magnae uirtutis hominis , magnae uirtutis homini , similiter per
GL III 224.16ceteros casus . ita etiam nihili homo , ὁ τοῦ μηδενός , nihili hominis .
GL III 224.17similiter in eodem fere sensu figuratur nominatiuus et obliqui eius cum
GL III 224.18accusatiuo alterius nominis , quod et supra ostendimus : clarus genus , clari
GL III 224.19genus , claro genus , clarum genus , clare genus . idem inuenis et cum
GL III 224.20ablatiuo : dignus laude , digni laude , digno laude , dignum laude et
GL III 224.21reliqua .
GL III 224.22de ordinatione uerbi
GL III 224.23ab infinito incipit exponere uerbi ordinationem Apollonius ,
GL III 224.24ostendens , hoc uerbum generale esse et pro omni posse accipi modo uerborum .
GL III 224.25coniungitur autem frequentius uoluntatiuis uerbis , quae Graeci προαιρετικά
GL III 225.1uocant , ut uolo legere , cupio discere , desidero uidere . inuenitur tamen
GL III 225.2saepissime et aliis uerbis coniunctum . Terentius in adelphis :
GL III 225.3« uideo sapere , intellegere , in loco /
GL III 225.4uereri , inter se amare ; scire est liberum /
GL III 225.5ingenium ».
GL III 225.6Virgilius in XI :
GL III 225.7« rem nulli obscuram , nostrae nec uocis egentem /
GL III 225.8consulis , o bone rex . cuncti se scire fatentur , /
GL III 225.9quid fortuna ferat populi , sed dicere mussant »
GL III 225.10( nec solum nominatiuis , sed et accusatiuis et ablatiuis casibus ad
GL III 225.11imitationem Graecorum auctores adiungunt infinita uerba , ut cognitus est posse
GL III 225.12dicere et cognitum hunc posse dicere et cognito posse dicere .
GL III 225.13Terentius in eunucho :
GL III 225.14« apparet * hunc esse domini pauperis ».
GL III 225.15Sallustius historiarum V : « at Lucullus audito , Q ( uintum ) Marcium
GL III 225.16Regem pro consule per Lycaoniam cum tribus legionibus
GL III 225.17ad Ciliciam tendere ». in eodem : « legiones Valerianae comperto ,
GL III 225.18lege Gabinia Bithyniam et Pontum consuli datam esse ,
GL III 225.19missos esse ». participiorum autem accusatiui frequenter pro infinitis uerbis
GL III 225.20ponuntur , ut Sallustius in quinto : Ǡ spe celebritate nominis
GL III 226.1intellego timentem » pro timere et : « uideo indigentem dona
GL III 226.2quaesiturum [ τὸ πορίζειν ] properantem » pro properare ; ablatiui quoque
GL III 226.3eorum pro infinitis , ut in Catilinario : « nam et priusquam incipias
GL III 226.4consulto , et ubi consulueris mature facto opus est » pro
GL III 226.5consulere et facere . Graeco similiter more infinita pro gerundii genetiuo
GL III 226.6proferuntur ). significat autem infinitum ipsam rem , quam continet
GL III 226.7uerbum . currere enim est cursus et scribere : scriptura et legere :
GL III 226.8lectio . itaque frequenter et nominibus adiunguntur et aliis casualibus more
GL III 226.9nominum , ut Persius :
GL III 226.10« sed † bonum est digito monstrari , et dicier : hic est ».
GL III 226.11Terentius in adelphis :
GL III 226.12« quapropter te ipsum purgare ipsis coram
GL III 226.13placabilius est ».
GL III 226.14idem in eunucho :
GL III 226.15« certe extrema linea /
GL III 226.16amare † non nihil est »,
GL III 226.17et bonum est legere ; utile est currere ; aptum est scribere ; optimum est
GL III 226.18philosophari . quod cum aliis uocibus uerbi facere non possumus , ut
GL III 226.19nomen cum substantiuo uerbo [ id est est ] eis [ id est aliis modis
GL III 226.20uerborum ] adiungamus , significantes loco nominis ipsius rei has uoces nos
GL III 226.21accipere . cum dico enim bonum est legere , nihil aliud significo nisi bona
GL III 226.22est lectio . itaque apud Graecos etiam articulis adiungitur infinitum more
GL III 227.1nominum . cum autem sine est uel alio huiuscemodi uerbo [ id est
GL III 227.2substantiuo ] proferam bonum uel commodum uel utile uel aliud
GL III 227.3huiuscemodi casuale , non ipsius uerbi qualitatem , sed illius rei , in qua fit actus
GL III 227.4uerbi , significo , ut si dicam bonum lego , necesse est uel carmen uel opus
GL III 227.5uel tale aliquid intellegi . nemo enim dicit bonum est lego quomodo bonum
GL III 227.6est legere .
GL III 227.7nominatiuis quoque adiectiuorum et obliquis eorum pulcherrima figura
GL III 227.8coniungitur infinitum , ut fortis bellare ; prudens intellegere ; sapiens
GL III 227.9prouidere ; peritus docere et similia . Horatius in I carminum :
GL III 227.10« et celerem sequi /
GL III 227.11Aiacem »,
GL III 227.12id est celerem ad sequendum . sic et alia .
GL III 227.13illud etiam in hoc modo contemplandum , quod uerbis praeceptiuis ,
GL III 227.14quibus datiui adiunguntur , possumus et accusatiuos copulare infinitis
GL III 227.15consequentibus , ut iubeo tibi currere et iubeo te currere ; impero tibi
GL III 227.16proficisci et impero te proficisci ; praecipio tibi legere et praecipio te
GL III 227.17legere . sic et similia . sciendum tamen , quod in hoc sensu frequenter
GL III 227.18inuenimus pro infinito uerbo subiunctiuum poni , ut iubeo facias , iubeo
GL III 227.19dicas ; impero uenias ; hortor legas , in quibus deest ut , quod licet uel
GL III 227.20addere uel non .
GL III 227.21uerborum quoque omnibus modis et participiis possunt coniungi , ut
GL III 227.22amo discere , ama discere , utinam amarem discere , cum amauerim
GL III 227.23discere , amare discere prodest , amans discere . similiter intellego sentire ,
GL III 227.24intellege sentire , utinam intellegerem sentire , cum intellexerim sentire ,
GL III 227.25intellegere filium sentire cupio [ Horatius carminum II :
GL III 227.26Ǡ dedocet uti
GL III 227.27† falsis uocibus »];
GL III 227.28participio etiam uolo intellegens sentire . sic omnia .
GL III 227.29est tamen frequenter inuenire , nomina pro aduerbiis totius uerbi
GL III 227.30declinationi bene accommodari , ut sublime uolo , « sublime uolas », sublime
GL III 227.31uolat . igitur a constructione quoque uim rei uerborum , id est nominis ,
GL III 227.32quod significat ipsam rem , habere infinitum possumus dinoscere , res
GL III 228.1autem in personas distributa facit alios uerbi motus . quid est enim aliud
GL III 228.2curro , curris , currit nisi cursum ago , agis , agit ? itaque omnes modi
GL III 228.3in hoc [ id est infinitum ] transsumuntur siue resoluuntur , ut ambulo :
GL III 228.4indico me ambulare ; ambula : impero te ambulare ; utinam ambularem : opto
GL III 228.5me ambulare ; cum legam , ambulo : dico me prius legere , post ambulare .
GL III 228.6itaque apud Graecos quidem pro imperatiuo ponitur , apud nos autem pro
GL III 228.7praeterito imperfecto . et apud illos tamen et apud nos hoc fit per
GL III 228.8figuram ellipseos , id est defectionis ; gaudere enim dicunt pro gaude , et
GL III 228.9subauditur iubeo uel uolo uel opto . sic enim antiqui gaudere te
GL III 228.10iubeo pro gaude . Terentius in adelphis :
GL III 228.11« gaudere Hegionem plurimum /
GL III 228.12iubeo »
GL III 228.13pro gaude , Hegio , plurimum . sic ergo et apud nos , cum imperfectum
GL III 228.14sit dicere coepi pro dicebam , scribere coepi pro scribebam , per
GL III 228.15ellipsin uerbi coepi solent auctores proferre infinita , ut Terentius in
GL III 228.16Andria :
GL III 228.17« ego illud sedulo /
GL III 228.18negare factum »,
GL III 228.19deest enim coepi : negare pro negabam . nec mirum infinita , quae
GL III 228.20cognationem habent ad omnes modos , pro quibusdam eorum poni , et
GL III 228.21maxime pro defectiuis , cum sint et ipsa defectiua . et imperatiuus enim
GL III 228.22deficit tam personis quibusdam quam temporibus et praeteritum
GL III 228.23imperfectum actu ipso deficit , quippe semiplenum eum significans , et infinita
GL III 228.24deficiunt numeris et personis , cum etiam alios modos pro aliis inuenimus
GL III 228.25ab auctoribus proferri , ut :
GL III 228.26« Musa mihi causas memora »
GL III 228.27et :
GL III 228.28« dicite Pierides »
GL III 228.29imperatiua pro optatiuis , et contra optatiua uel subiunctiua uel indicatiua
GL III 228.30pro imperatiuis , ut Terentius in eunucho :
GL III 229.1«† ah nihil tibi quicquam credo :: desinas »
GL III 229.2pro desine . Virgilius in IIII georgicon :
GL III 229.3« sin duram metues hiemem parcesque futuro , /
GL III 229.4contusosque animos et res miserabere fractas »
GL III 229.5pro parcito et miserator . idem in bucolico :
GL III 229.6« alternis dicetis , amant alterna Camenae »,
GL III 229.7dicetis pro dicite . Horatius epistularum I :
GL III 229.8« si te forte meae grauis urat sarcina chartae , /
GL III 229.9abicito potius quam quo perferre iuberis /
GL III 229.10clitellas ferus inpingas »
GL III 229.11pro impingito . in eodem :
GL III 229.12« uiribus uteris per cliuos , flumina , lamas : /
GL III 229.13uictor propositi simul ac perueneris illuc , /
GL III 229.14sic positum seruabis onus »
GL III 229.15pro seruato , quomodo uteris pro utitor . in eodem :
GL III 229.16« inter cuncta leges et percontabere doctos »
GL III 229.17pro legito et percontator . Graeci quoque frequenter hoc utuntur ,
GL III 229.18modos uerborum pro modis ponentes , de quibus in Atticismis , quibus
GL III 229.19Romani quoque utuntur , post ostendetur .
GL III 229.20de impersonalium constructione
GL III 229.21impersonalia actiuam terminationem habentia infinitis coniunguntur , ut
GL III 229.22placet discere , licet dicere ; similiter oportet , delectat , libet , decet ,
GL III 229.23liquet , uacat , contingit , accidit , euenit , iuuat . Virgilius in I
GL III 229.24Aeneidis :
GL III 229.25« et uacat annalis nostrorum audire laborum ».
GL III 230.1idem georgicon II :
GL III 230.2« iuuat arua uidere /
GL III 230.3non ullis hominum , non ulli obnoxia curae ».
GL III 230.4possunt tamen et casibus coniungi : datiuo quidem placet mihi , licet mihi ,
GL III 230.5liquet mihi , libet , uacat , contingit , accidit , euenit , accusatiuo uero iuuat
GL III 230.6me , delectat me , decet me , oportet me , accusatiuo simul et genetiuo
GL III 230.7paenitet me illius rei , pudet me illius rei , miseret me illius rei , taedet ,
GL III 230.8piget ; licet tamen et per ellipsin datiui dicere placet me facere , licet te
GL III 230.9currere , uacat te audire uel etiam ipsius accusatiui , ut placet discere ,
GL III 230.10uacat audire , miseret , pudet et similia ; sciendum tamen , quod , si ab aliis
GL III 230.11sint uerbis actiuis uel neutris , eorum constructionem seruant , ut placeo
GL III 230.12tibi , placet tibi ; contingo tibi , contingit mihi ; euenio illi , euenit mihi ;
GL III 230.13iuuo illum , iuuat illum ; quae uero non habent primas uel secundas
GL III 230.14personas , quae sunt admodum pauca , uel datiuo , ut licet mihi , libet mihi ,
GL III 230.15uel accusatiuo , ut oportet illum scire , quomodo decet [ nam deceo illum
GL III 230.16non dicimus ]. debet quoque impersonale accipitur , quando infinito
GL III 230.17passiuam uim habenti coniunctum tres circumit personas , cum maxime
GL III 230.18subiunctiuum uerbum consequitur , ut debet fieri a me , a te , ab illo , ut
GL III 230.19auctores legantur . sed si quis et haec et omnia impersonalia uelit
GL III 230.20penitus inspicere , ad ipsas res uerborum referuntur et sunt tertiae personae ,
GL III 230.21etiam si prima et secunda deficiant : quod etiam in libris de uerbo
GL III 230.22ostendimus . unde et participia inueniuntur : curritur , cursus , hinc
GL III 230.23«† decurso spatio »
GL III 230.24Terentius in adelphis . sunt alia , ut diximus , quae adiunguntur
GL III 230.25genetiuo et accusatiuo , ut pudet me illius rei , taedet , piget , miseret ,
GL III 230.26paenitet . infinitis quoque tamen haec eadem coniuncta accusatiuum solum
GL III 230.27assumunt , ut pudet me discere . Terentius tamen nouo more in
GL III 230.28adelphis secundum Graecos dixit :
GL III 231.1« quem neque pudet /
GL III 231.2quicquam ».
GL III 231.3idem in eodem :
GL III 231.4« ei mihi , /
GL III 231.5non te haec pudent ?».
GL III 231.6hoc etiam sciendum , quod tria quidem habent praeteritum supra dictorum
GL III 231.7quinque impersonalium , paenituit , puduit , piguit , duo uero participia
GL III 231.8more neutropassiuorum , misertum et pertaesum , cuius simplex in usu
GL III 231.9non est , quamuis taedium dicatur .
GL III 231.10quae uero passiuam habent terminationem impersonalia , non possunt
GL III 231.11infinitis adiungi , ut statur , curritur , sedetur , et intransitiue intelleguntur ,
GL III 231.12ut Virgilius in VII :
GL III 231.13« bellatur comminus armis »
GL III 231.14pro bellant . idem in VI :
GL III 231.15« itur in antiquam siluam »
GL III 231.16pro eunt . nam si addidero nominatiuum , bellatur gens , transitio fit ab
GL III 231.17alia ad aliam personam et incipit esse passiuum , quamuis Apollonius
GL III 231.18in III περὶ συντάξεως ostendit , in impersonalibus etiam posse
GL III 231.19intellegi nominatiuum ipsius rei uerborum , his uerbis : μέλει Σωκράτῃ ὅπερ
GL III 231.20ἐπινοῶ καὶ αὐτὸ ἀναδέχεσθαι νοουμένην εὐθεῖαν τὴν κατὰ τοῦ
GL III 231.21παρυφισταμένου πράγματος ἐν τῷ μέλει . ex hoc possumus attendere , quod
GL III 231.22impersonalia similiter omnia , quibus nos frequenter utimur , quae ipsa quoque
GL III 231.23ab huiuscemodi uerbis Graecorum , id est μέλει , δεῖ , χρή , accepimus ,
GL III 231.24teste sapientissimo domino et doctore meo Theoctisto , quod in
GL III 231.25institutione artis grammaticae docet , possunt habere intellectum
GL III 232.1nominatiui ipsius rei , quae in uerbo intellegitur . nam cum dico curritur :
GL III 232.2cursus intellego et sedetur : sessio et ambulatur : ambulatio et euenit :
GL III 232.3euentus ; sic et similia . quae res in omnibus uerbis etiam absolutis
GL III 232.4necesse est ut intellegatur , ut uiuo uitam et ambulo ambulationem et
GL III 232.5sedeo sessionem et curro cursum .
GL III 232.6infinita uero impersonalium necesse est ut ablatiuum pronominis uel
GL III 232.7nominis uel participii ad perfectam significationem assumant , ut stari a
GL III 232.8me uolo pro stare uolo ; curri a te uis pro currere uis ; sederi a se
GL III 232.9uult pro sedere uult . nam passiua non egent ablatiuo casu , nisi sint
GL III 232.10transitiua , ut legi uolo , ἀναγινώσκεσθαι βούλομαι : en hic passiuum est
GL III 232.11intransitiue dictum ; sin dicam legi a me uolo , similiter intransitiue
GL III 232.12actiuam habet significationem et est infinitum impersonalis : nam pro legere
GL III 232.13uolo accipitur ; sin autem transitiue proferatur , hoc est ut ab alia in aliam
GL III 232.14personam passio fieri significetur , etiam si ablatiuo adiungatur , passiui est
GL III 232.15infinitum , ut doceri a me cupis ; amari a te cupio . hanc autem
GL III 232.16constructionem seruant etiam reciprocationes [ id est sui passiones ], ut amari
GL III 232.17a memet ipso debeo ; uituperari a te ipso debes et similia . possumus
GL III 232.18tamen et impersonale simili modo proferentes dicere amari a me uis
GL III 232.19pro amare me uis , de quibus iam diximus . sed hoc quoque interest ,
GL III 232.20quod infinitum impersonale in infinitum resoluitur actiuum : amari a me
GL III 232.21uolo pro amare uolo , quomodo ambulari a me uolo pro ambulare uolo ;
GL III 232.22sin in significatione passiua proferantur , necesse est etiam accusatiuum
GL III 232.23subaudiri , ut amari a me uolo illum . hoc quoque sciendum , quod
GL III 232.24impersonalia , quae accusatiuo simul casui et genetiuo copulantur , ut pudet
GL III 232.25me tui , similiter paenitet , taedet , miseret , accusatiuo quidem significant
GL III 232.26personam , in qua fit passio , genetiuo uero illam , ex qua fit . nec est mira
GL III 232.27huiuscemodi ordinatio , cum in eosdem casus resoluitur : est enim pudet
GL III 233.1me tui : pudor me habet tui ; taedet me tui : taedium me habet tui ;
GL III 233.2paenitet me tui : paenitentia me habet tui ; miseret me tui : miseratio me
GL III 233.3habet tui . infinita uero uerbi sui constructionem ad casus seruant , ut
GL III 233.4misereor tui , misereri tui uolo ; noceo tibi , nocere tibi uolo ; accuso te ,
GL III 233.5accusare te uolo ; potior illa re et illius rei et illam rem , potiri illa et
GL III 233.6illius et illam rem uolo .
GL III 233.7similiter eisdem casibus adiunguntur participalia uel supina , quae uim
GL III 233.8infinitorum habent , quae cum articulis construuntur apud Graecos :
GL III 233.9miserendi tui causa facio , miserendo tui moueor , miserendum tui est ,
GL III 233.10miseritum tui uenio , miseritu tui doleo ; nocendi tibi causa facio , nocendo tibi
GL III 233.11proficio , nocendum tibi est , nocitum tibi propero , nocitu tibi gaudet pro
GL III 233.12in nocendo tibi . similiter alia : dignandi praemio . dignando praemio ,
GL III 233.13dignandum praemio , dignatum praemio , dignatu praemio .
GL III 233.14sciendum tamen , quod praepositiones frequenter ante supra dicta in
GL III 233.15dum uel in de desinentia ponuntur : ex quo magis nomina esse
GL III 233.16ostenduntur , nisi quod in metro in o terminatio more uerborum etiam
GL III 233.17corripitur , ut Iuuenalis in I :
GL III 233.18« plurimus hic aeger moritur uigilandŏ , sed illum /
GL III 233.19languorem peperit cibus imperfectus et haerens /
GL III 233.20ardenti stomacho ».
GL III 233.21Alphius Auitus in II excellentium :
GL III 233.22« spatiandŏ paulatim trahit »,
GL III 233.23est enim dimetrus iambicus . de quibus plura diximus de uerbo
GL III 233.24tractantes .
GL III 233.25illa quoque nomina in dus desinentia uerbalia frequentissime et
GL III 233.26maxime in obliquis casibus pro infinitis accipiuntur , cum articulis apud
GL III 233.27Graecos copulatis . sed hoc intersunt gerundiis , quod genera et casus et
GL III 233.28numeros nominum , quibus coniunguntur , seruant . Cicero in I
GL III 234.1inuectiuarum : « nihil hic munitissimus habendi senatus locus ».
GL III 234.2similiter dicimus legendi Virgilii causa uigilo , legendo Virgilio uigilo ,
GL III 234.3legendum Virgilium puto , ad legendum Virgilium uenio , in legendo Virgilio
GL III 234.4laboro ; feminino similiter celebrandae uirtutis gratia scribo et pluraliter
GL III 234.5inuocandarum Musarum gratia scribo . gerundia uero eisdem
GL III 234.6terminationibus et genera diuersa et casus uerbo suo congruos tantum et utrosque
GL III 234.7numeros sibi coniungunt , ut legendi Virgilium et Musam et Musas ;
GL III 234.8similiter legendo Virgilium , legendo Musas ; et legendum est mihi
GL III 234.9Virgilium et Musas .
GL III 234.10omnia uerba transitiua uel genetiuo uel datiuo uel accusatiuo uel
GL III 234.11ablatiuo adiunguntur , ut egeo tui , insidior tibi , metuo te , fruor illa re . ergo
GL III 234.12si coniungantur duo uerba , quorum alterum sit infinitum , eosdem casus
GL III 234.13asciscentia , fit dubitatio , ut misereri tui eget animus mei ; cum enim
GL III 234.14utrumque uerbum genetiuo soleat iungi , dubium est , cuius animus
GL III 234.15misereatur uel egeat . similiter per datiuos male dicere tibi placet mihi et per
GL III 234.16accusatiuos cupio te uincere me et per ablatiuos dignor gloria potiri
GL III 234.17laude . dubium est enim , cum utrique casus similes sint et utrique uerbo
GL III 234.18congrue possint aptari , quis cui reddatur . et aptius quidem est priori
GL III 234.19casui prius sociari uerbum . sed auctores frequentissime hyperbatis , id est
GL III 234.20transitionibus , utuntur , ut :
GL III 234.21« aio , te , Aeacida , Romanos uincere posse »;
GL III 234.22est enim ordo [ te Aeacida ] Romani te possunt uincere quod et
GL III 234.23naturaliter passiones secundae sunt actionum et actio in Romanis , passio uero in
GL III 235.1Pyrrho significatur . sed aptissimum maxime fuit responso , etiam in
GL III 235.2confusione ordinis propriam oraculi obliquitatem seruare ; quamuis et apud
GL III 235.3omnes auctores huiuscemodi figura latissime pateat .
GL III 235.4omnibus modis aliis potest infinitum coniungi uerbum , ut studeo
GL III 235.5legere , stude legere , utinam studerem legere , cum studeam legere , et
GL III 235.6infinitum infinito , ut uideo filium studere legere . participiis quoque
GL III 235.7coniungitur : studens legere , participialibus etiam uel supinis , ut causa
GL III 235.8spectandi currere equos ascendo , circumspectando currere equos delector ,
GL III 235.9spectandum est currere equos , spectatum currere equos eo , iucundum est
GL III 235.10spectatu currere equos . et nominibus tamen pulchra sociatur figura idem
GL III 235.11infinitum : bonus iudicare , fortis bellare , prudens intellegere , iustus
GL III 235.12disceptare . Virgilius in bucolico :
GL III 235.13« cur non , Mopse , boni quoniam conuenimus ambo , /
GL III 235.14tu calamos inflare leues , ego dicere uersus ?».
GL III 235.15de indicatiuis
GL III 235.16indicatiuus , quia essentiam plerumque ipsius rei significat , hoc
GL III 235.17nomine nuncupatur . ideo autem diximus plerumque , quia inuenitur
GL III 235.18saepissime etiam dubitatiuus uel interrogatiuus , ut Terentius in
GL III 235.19Phormione :
GL III 235.20« sic sum : si placeo , utere »;
GL III 235.21ut Virgilius in III :
GL III 235.22« pro quo si sceleris tanta est iniuria nostri ».
GL III 235.23in eodem :
GL III 235.24« Hectoris Andromache Pyrrhin conubia seruas ?».
GL III 235.25idem in eodem :
GL III 235.26« uerane te facies , uerus mihi nuntius affers ? /
GL III 236.1nate dea , uiuisne , aut , si lux alma recessit , /
GL III 236.2Hector ubi est ?».
GL III 236.3itaque oportune aptatur aduerbiis uel coniunctionibus affirmatiuis uel
GL III 236.4causalibus , quae substantiam uel essentiam rei comprobant , uel abnegatiuis ,
GL III 236.5quae eam abnuunt , ut Virgilius in III :
GL III 236.6« uiuo equidem uitamque extrema per omnia duco ».
GL III 236.7Sallustius in Catilinario : « uerum enimuero is demum mihi
GL III 236.8uiuere ac frui anima uidetur ». et per abnegationem Virgilius in
GL III 236.9II Aeneidis :
GL III 236.10« non tibi Tyndaridis facies inuisa Lacaenae /
GL III 236.11culpatusue Paris , diuum inclementia , diuum , /
GL III 236.12has euertit opes ».
GL III 236.13et inueniuntur quidem etiam cum aliis modis supra dicta aduerbia uel
GL III 236.14coniunctiones , frequentius tamen indicatiuo sociantur . iste autem modus
GL III 236.15est oportunus ad planam rerum expositionem , ut Virgilius in II
GL III 236.16Aeneidis :
GL III 236.17« fuimus Troes , fuit Ilium et ingens /
GL III 236.18gloria Dardanidum , ferus omnia Iuppiter Argos /
GL III 236.19transtulit , incensa Danai dominantur in urbe »;
GL III 236.20unde hoc modo frequentissime utuntur historici . cuicumque autem casui
GL III 236.21indicatiui iungantur , necesse est ceteros quoque modos coniungi , de quo
GL III 236.22postea dicetur .
GL III 236.23de imperatiuis
GL III 236.24imperatiua primas personas singulares non habent , quia nemo sibi
GL III 236.25ipse potest imperare , nisi figurate quasi ad alium loquens in secunda
GL III 236.26persona se ipsum proferat , ut Iuuenalis in I :
GL III 236.27« tecum prius ergo uoluta /
GL III 236.28haec , anime , ante tubas »;
GL III 237.1et Terentius in adelphis :
GL III 237.2« edepol , Syrisce , te curasti molliter ».
GL III 237.3pluralis uero numerus apud nos habet omnes personas . potest enim per
GL III 237.4connumerationem aliquis sese illis , quibus imperat , adiungere , ut dux suos
GL III 237.5milites iubens committere proelium aptissime dicit pugnemus , confligamus .
GL III 237.6Graeci tamen ea ὑποθετικά nominant , id est hortatiua , dicentes , quod quasi
GL III 237.7ad similes et socios huiuscemodi uerba solent dici , imperatiua uero ad
GL III 237.8subiectos ab eminentioribus , quod minime est uerum , cum etiam ad deos
GL III 237.9frequentissime imperatiuo modo in supplicationibus et inuocationibus utimur ,
GL III 237.10ut ad reges quoque et imperatores , ut :
GL III 237.11« Musa , mihi causas memora »,
GL III 237.12et :
GL III 237.13« pandite nunc Helicona , deae , cantusque mouete ».
GL III 237.14ergo multo aptius est eo uti ad pares , cum ad excellentiores tam in
GL III 237.15frequenti est usu . et sciendum , quod ad secundam personam sermo
GL III 237.16dirigitur imperantis , cuicumque imperat personae . nam qui dicit pugnemus
GL III 237.17fortiter , o commilitones , cum uocatiuo utitur , ad secundam loquitur
GL III 237.18personam ; nam connumerando sese eis , cum sit usus uoce primae personae
GL III 237.19pluralis , ostendit paratissimum se quoque esse ad idem quod illis imperat
GL III 237.20[ ad efficiendum ]; et qui dicit pugnet exercitus , imperat , ut internuntia
GL III 237.21secunda persona efficiatur per tertiam , quod imperat . est tamen quando
GL III 237.22significantiae causa imperatiuis adiunguntur subiunctiua : uigila , ut legas ,
GL III 237.23id est diligenter legendo uigila . Cicero in III inuectiuarum : « cura ,
GL III 237.24ut uir sis ». Terentius in Andria :
GL III 238.1«† fac , ut ad me uenias ».
GL III 238.2eia et age aduerbia hortatiua aptissime imperatiuo coniunguntur .
GL III 238.3Virgilius in IIII Aeneidos :
GL III 238.4« eia age rumpe moras , uarium et mutabile semper /
GL III 238.5femina ».
GL III 238.6idem in VI :
GL III 238.7« nunc age , Dardaniam prolem quae deinde sequatur /
GL III 238.8gloria , qui maneant Itala de gente nepotes , /
GL III 238.9expediam dictis et te tua fata docebo ».
GL III 238.10deest enim ueni uel audi . etiam si secum ipse loquens et sese hortans
GL III 238.11aliquis hoc utatur figurate , quasi ad secundam loquitur personam .
GL III 238.12inueniuntur tamen auctores et indicatiuis et optatiuis et subiunctiuis
GL III 238.13usi pro imperatiuis , quomodo supra ostendimus . et Graeci quidem habent
GL III 238.14imperatiua praeteriti temporis , nos autem in actiuis uel neutralibus uerbis
GL III 238.15penitus ea habere non possumus , in passiuo uero et omnibus , quae habent
GL III 238.16participia praeteriti temporis , per circumlocutionem possumus habere , ut
GL III 238.17doctus es uel esto , δεδίδαξο , doctus sit uel esto , δεδιδάχθω ;
GL III 238.18ornatus es uel esto , κεκόσμησο , ornatus sit uel esto , κεκοσμήσθω , ornati
GL III 238.19sint uel sunto , κεκοσμήσθωσαν . similiter ueneratus sit uel esto ;
GL III 238.20placatus sit uel esto , clausus sit uel esto , secutus sit uel esto ; et per
GL III 238.21omnes sic personas secuti simus , sitis , sint imperatiue dicta inueniuntur ,
GL III 238.22cum sint praeteriti temporis : sed hanc uim habent , ut imperemus , ut in
GL III 238.23futuro sint transacta , ut si dicam clausa sit mox fenestra , impero , ut
GL III 238.24statim claudatur et mox sit clausa , uel si dicam post horam primam
GL III 238.25finitam sit iuratus , ostendo me imperare , ut iuret ante horam primam
GL III 238.26finitam .
GL III 239.1illud etiam monendum , quod imperatiua uerba uocatiuis adiuncta
GL III 239.2nominum perfectionem orationis habent , ut Apolloni doce , Trypho disce
GL III 239.3nominatiui enim egent substantiuis uerbis et nominibus similiter
GL III 239.4substantiam significantibus relatiuis , ut qui es Apollonius doces , qui es Trypho
GL III 239.5discis . Graeci autem participio utuntur substantiuo : Ἀπολλώνιος ὢν
GL III 239.6διδάσκεις , Τρύφων ὢν μανθάνεις , quo nos quoque secundum analogiam
GL III 239.7possemus uti , nisi usus deficeret participii frequens . quamuis Caesar non
GL III 239.8incongrue protulit ens a uerbo sum , es , quomodo a uerbo possum ,
GL III 239.9potes : potens
GL III 239.10[ et per ellipsin tamen supra dictorum inuenimus
GL III 239.11nominatiuos , ut laetus cogito , paratissimus cogitas , Cicero iustus defendit et
GL III 239.12similia ].
GL III 239.13de optatiuis
GL III 239.14optatiua uerba indicant per se cum re et uotum , aduerbium uero
GL III 239.15utinam tantum uotum significat . ad ampliorem igitur demonstrationem
GL III 239.16additur uerbis optatiuis , quomodo et confirmatiua aduerbia indicatiuo , ut
GL III 239.17profecto facio , certe lego , scilicet intellego . et apud Graecos quidem αἴθε ,
GL III 239.18id est utinam , aduerbium non solum optatiuo , sed etiam indicatiuo
GL III 239.19adiungitur modo et facit id loco optatiui accipi , ut Homerus :
GL III 239.20« αἴθ ᾽ ὄφελες παρὰ νηυσὶν ἀδάκρυτος καὶ ἀπήμων /
GL III 239.21ἧσθαι ».
GL III 239.22idem :
GL III 239.23« αἴθ ᾽ οὕτως ἐπὶ πᾶσι χόλον τελέσει ᾽ Ἀγαμέμνων »,
GL III 239.24apud nos tamen utinam indicatiuo non adiungitur . et Graeci quidem ,
GL III 239.25maxime Attici etiam sine deprecatione solent hoc modo uti pro indicatiuo ,
GL III 239.26nos uero minime , quamuis similes sint eius uoces subiunctiui uocibus ,
GL III 239.27quibus frequentissime pro indicatiuis utuntur auctores nostri . optatiua autem
GL III 240.1praeteritum ideo habent , quamquam ea debeamus orare , quae nondum
GL III 240.2fuerint , quia saepe euenit abesse eos , pro quibus oramus et optamus , ut
GL III 240.3id illis iam perfectum sit , quod cupimus , ut utinam filius meus , qui
GL III 240.4Athenis est , doctus esset uel fuisset , id est utinam perfecta in ipso
GL III 240.5doctrina sit , utinam cognoscamus id illi euenisse . est autem quando
GL III 240.6optatiuo utimur praeteriti temporis , dolentes , quod non factum sit , ut utinam
GL III 240.7homines contra se ferrum non mouissent , utinam mare numquam
GL III 240.8nauigassent et similia . o etiam aduerbium et si coniunctio et ut pro utinam
GL III 240.9inuenitur . Virgilius in VIII :
GL III 240.10« adsis o tantum et propius tua numina firmes ».
GL III 240.11idem in VI :
GL III 240.12« si nunc se nobis ille aureus arbore ramus /
GL III 240.13ostendat nemore in tanto »;
GL III 240.14et Terentius in eunucho :
GL III 240.15« ut illum di deaeque omnes , superi inferi , /
GL III 240.16malis exemplis perdant »
GL III 240.17[ et per se tamen uerbum optatiuum saepe ponitur sine praedictis
GL III 240.18particulis , ut Lucanus in I :
GL III 240.19« di uisa secundent /
GL III 240.20et fibris sit nulla fides , sed conditor artis /
GL III 240.21finxerit ista Tages ».
GL III 241.1et nota , quod subiunctiuo simile protulit praeteritum perfectum optatiui ,
GL III 241.2quod et multis placuit artium scriptoribus ].
GL III 241.3de subiunctiuo
GL III 241.4subiunctiuus et dubitatiuus dicitur : subiunctiuus , uel quod
GL III 241.5subiungitur coniunctioni uel quod alteri uerbo omnimodo uel subiungitur uel
GL III 241.6subiungit sibi alterum , ut Virgilius in bucolico :
GL III 241.7« cum faciam uitulam pro frugibus , ipse uenito ».
GL III 241.8idem in III Aeneidos :
GL III 241.9« inter utramque uiam leti discrimine paruo , /
GL III 241.10ni teneant cursus , certum est dare lintea retro ».
GL III 241.11et sciendum , quod necesse est alteri modo eum sociari uel eiusdem modi
GL III 241.12alteri uerbo , etiam si sit cum infinito , ut cum doceam legere discipulum ,
GL III 241.13expono ei uel cum docerem legere , exponerem et similia . omnibus
GL III 241.14igitur modis potest sociari , ut si doceam , discis et si doceam , disce ;
GL III 241.15utinam discas , si doceam ; cum doceam , discas . similiter omnibus modis
GL III 241.16impersonalis quoque uerbi potest coniungi , ut cum ueniam , curritur et
GL III 241.17cursum sit et curratur et cursum erit et similia . frequentissime tamen
GL III 241.18si coniunctio dubitationem significans ei sociatur , id est pro ἐάν Graeca
GL III 241.19coniunctione posita , ut Terentius in adelphis :
GL III 241.20« si tu sis homo , /
GL III 241.21hic faciet ».
GL III 241.22cum uero εἰ coniunctionem Graecam significat , quae apud illos συναπτικός
GL III 241.23nominatur , id est coniunctiua , quod rem rei continuari demonstrat ,
GL III 241.24indicatiuo coniungitur , ut si uiuit , spirat et si spirat , uiuit ; si ambulat ,
GL III 241.25mouetur . in hoc non possumus reciproce dicere si mouetur , ambulat : non
GL III 241.26enim qui mouetur omnimodo et ambulat , qui ambulat uero , omnimodo et
GL III 241.27mouetur . inuenitur autem ea coniunctio apud Graecos [ id est εἰ ] non
GL III 242.1solum indicatiuo , sed etiam optatiuo et maxime apud Atticos et subiunctiuo
GL III 242.2sociata , ut Homerus :
GL III 242.3« ἄρσαντες κατὰ θυμόν , ὅπως ἀντάξιον ἔσται · /
GL III 242.4εἰ δέ κε μὴ δώωσιν »
GL III 242.5( pro ἐὰν μὴ δώωσιν ), subiunctiuum posuit ; idem :
GL III 242.6« ἀλλ ᾽ εἰ μὲν δώσουσι γέρας μεγάθυμοι Ἀχαιοί »
GL III 242.7( εἰ δέ κε μὴ δώωσιν pro ἐὰν μὴ δῶσιν ), indicatiuo usus est pro
GL III 242.8subiunctiuo et εἰ pro ἐάν ; Demosthenes uero in oratione παραπρεσβείας ·
GL III 242.9« τῶν ξενίων εἰ μετάσχοιεν », optatiuum protulit , qui mos Atticis est
GL III 242.10frequentissimus . Xenophon ἀπομνημονευμάτων primo : « εἴ τις ἀρετὴν
GL III 242.11ἐπαγγελλόμενος ἀργύριον πράττοιτο ». nostri quoque frequentissime
GL III 242.12Atticos imitantur et subiunctiuos siue optatiuos ( nam eaedem sunt uoces )
GL III 242.13non solum cum supra dictis coniunctionibus , sed etiam sine his ponunt ,
GL III 242.14quando confirmatiue uel dubitatiue quid proferunt , in quo Graeci ἄν uel
GL III 242.15ἄρα solent adicere . nihil mirum igitur , si coniunctionem apud nos , quae
GL III 242.16tam pro ἐάν Graeca coniunctione , quae causalis est uel perfectiua , quam
GL III 242.17pro εἰ , quae coniunctiua est , ponitur , utriusque constructionem , quam
GL III 243.1habent apud Graecos supra dictae coniunctiones , ad uerba seruare , ut et
GL III 243.2indicatiuo et optatiuo et subiunctiuo possit adiungi . indicatiuo , ut
GL III 243.3Virgilius in VIIII :
GL III 243.4« si , tibi quae posco , promittunt ( nam mihi facti /
GL III 243.5fama sat est )».
GL III 243.6Terentius in Phormione :
GL III 243.7« sic sum : si placeo , utere »;
GL III 243.8optatiuo [ Virgilius ] in VI :
GL III 243.9« si nunc se nobis ille aureus arbore ramus /
GL III 243.10ostendat ».
GL III 243.11subiunctiuo Terentius in Phormione :
GL III 243.12« si attigisses , ferres infortunium ».
GL III 243.13sed indicatiuo saepe coniunctum ostendit magis confirmari et credi rem
GL III 243.14sic esse uel fieri posse quam dubitari . Virgilius in II Aeneidis :
GL III 243.15« di , si qua est caelo pietas »,
GL III 243.16confirmatiue enim potius quam dubitatiue dicitur . idem in VIIII quod
GL III 243.17supra dictum est :
GL III 243.18« si , tibi quae posco , promittunt ( nam mihi facti /
GL III 243.19fama sat est ), tumulo uideor reperire sub illo /
GL III 243.20posse uiam »,
GL III 243.21credit enim facile promissuros . Terentius in Andria :
GL III 243.22« id si inpetro , /
GL III 243.23quid alias malim quam hodie has fieri nuptias ?»
GL III 243.24hic enim quoque sperat se impetraturum . idem in eadem :
GL III 243.25« sed si quid tibi narrare coepi , continuo dari /
GL III 243.26tibi uerba censes ».
GL III 243.27et est hoc loco etiam illud attendendum , quod praeteritum indicatiui cum
GL III 243.28praesenti solent coniungere , quando perfectionem rei res sequitur alterius
GL III 243.29altera . et in illius quidem , quae prior perficitur , significatione perfecto
GL III 244.1utuntur , praesenti uero in consequentis demonstratione , ut hic :
GL III 244.2« si quid tibi narrare coepi , continuo dari /
GL III 244.3tibi uerba censes ».
GL III 244.4idem in eunucho :
GL III 244.5« quae uera audiui , taceo et contineo optime , /
GL III 244.6sin falsum aut uanum aut fictum est , continuo
GL III 244.7palam est . /
GL III 244.8plenus rimarum sum , hac atque illac perfluo ».
GL III 244.9idem in Andria :
GL III 244.10« si te in germani fratris dilexi loco /
GL III 244.11siue haec te solum semper fecit maximi /
GL III 244.12seu tibi morigera fuit in rebus omnibus ».
GL III 244.13Lucanus in I :
GL III 244.14« nec si te pectore uates /
GL III 244.15accipio , Cirrhaea uelim secreta mouentem /
GL III 244.16sollicitare deum ».
GL III 244.17indicatiuo enim usus comprobat hoc fieri et uelim subiunxit promittens ,
GL III 244.18cum hoc sit , posse minime egere Apolline , quod Graeci οὐκ ἂν βουλοίμην
GL III 244.19dicunt , id est nolim penitus . Terentius in Phormione :
GL III 244.20« si placeo , utere »,
GL III 244.21absque dilatione ostendit hoc faciendum . idem in eunucho :
GL III 244.22« si dis placet , /
GL III 244.23spero me habere , qui hunc excruciem meo modo »,
GL III 244.24rem enim , quam sperat , firmam esse ostendit ; si enim dixisset si dis
GL III 244.25placeat , dubitare se ostendisset . idem in Andria :
GL III 245.1« si illum relinquo , eius uitae timeo ; sin opitulor ,
GL III 245.2huius minas »;
GL III 245.3utrumque enim sibi certum esse ostendit . idem in adelphis :
GL III 245.4« ego in hac re nihil reperio , quam ob rem lauder
GL III 245.5tantopere , Hegio . /
GL III 245.6meum officium facio : quod peccatum a nobis ortum
GL III 245.7est , corrigo , /
GL III 245.8nisi si me ex illo credidisti esse † numero hominum ,
GL III 245.9qui ita putant , /
GL III 245.10sibi fieri iniuriam ultro , si quam fecere ipsi
GL III 245.11expostulent ».
GL III 245.12ecce hic nisi credidisti dixit pro credis . similiter indicatiuis utuntur ,
GL III 245.13quando in ipsis esse uel fuisse rebus aliquid uolunt ostendere , ut Cicero
GL III 245.14de praetura urbana : « qui si condemnatur , desinent homines
GL III 245.15dicere , his iudiciis pecuniam plurimum posse ; sin
GL III 245.16absoluitur , desinemus nos de iudiciis transferendis dubitare ».
GL III 245.17Virgilius in VI :
GL III 245.18« si potuit manes arcessere coniugis Orpheus , /
GL III 245.19si fratrem Pollux alterna morte redemit , /
GL III 245.20itque reditque uiam totiens »,
GL III 245.21de rebus , quas sine dubio factas esse uult ostendere , indicatiuis est usus
GL III 245.22cum supra dicta si coniunctione . quando uero dubia res ostenditur , utrum
GL III 245.23fieri possit necne , uel per inductionem , id est καθ ᾽ ὑπόθεσιν ,
GL III 245.24subiunctiuis magis utuntur . Virgilius in VIIII :
GL III 245.25« sed si quis , quae multa uides discrimine tali , /
GL III 246.1si quis in aduersum rapiat casusue deusue , /
GL III 246.2te superesse uelim ».
GL III 246.3idem in bucolico :
GL III 246.4« si quis tamen haec quoque , si quis /
GL III 246.5captus amore legat ».
GL III 246.6Cicero tamen : « si quis uestrum , iudices , aut eorum , qui
GL III 246.7adsunt , forte miratur », additione forte cum indicatiuo est usus loco
GL III 246.8subiunctiui cum dubitatione positi . Terentius in Andria :
GL III 246.9« si eueniat , quod di prohibeant † discidium ».
GL III 246.10Cicero in I inuectiuarum : « si te parentes timerent atque
GL III 246.11odissent tui ». nec aliter possunt suppositiua siue inductiua , quae ὑποθετικά
GL III 246.12Graeci uocant , proferri nisi per subiunctiuum . idem in eodem : « nunc
GL III 246.13intellego , si iste , quo intendit , in Malliana castra peruenerit ,
GL III 246.14neminem tam stultum fore , qui non uideat , coniurationem
GL III 246.15esse factam », ὃς οὐκ ἂν εἰδῇ ἢ οὐκ ἄρα εἰδείη , affirmatiue dixit . idem
GL III 246.16in II : « et erunt , qui illum , si hoc fecerit , non inprobum , sed
GL III 246.17miserum , me non diligentissimum consulem , sed
GL III 246.18crudelissimum tyrannum existimari uelint », βούλοιντο ἄρα : hoc quoque
GL III 246.19affirmatiue dixit . similiter Virgilius in VIII :
GL III 246.20« similis si cura fuisset ».
GL III 246.21idem in XI :
GL III 246.22« esset par aetas et idem si robur ab annis ».
GL III 246.23est tamen quando etiam in dubiis utuntur indicatiuo cum si coniunctione ,
GL III 246.24ut Virgilius in VIII :
GL III 246.25« aut si qua id fortuna uetabit , /
GL III 247.1absenti ferat inferias »,
GL III 247.2uetabit pro uetet dixit metri causa . nam in eodem sensu subiunctiuo
GL III 247.3est usus :
GL III 247.4« si quis in aduersum rapiat casusue deusue ».
GL III 247.5est tamen quando per defectionem si , quomodo etiam ut , subiunctiua
GL III 247.6proferuntur et subaudiuntur supra dictae coniunctiones , ut Iuuenalis in I :
GL III 247.7« Graeculus esuriens in caelum , iusseris , ibit »
GL III 247.8pro si iusseris . Statius in II Thebaidos :
GL III 247.9« mutatosque uelint transumere cultus , /
GL III 247.10et Pallas deceat pharetras et Delia cristas »
GL III 247.11pro si uelint . Virgilius in VI :
GL III 247.12« tu quoque magnam /
GL III 247.13partem opere in tanto , sineret dolor , Icare , haberes »,
GL III 247.14deest si . Horatius in I carminum :
GL III 247.15« sapias , uina liques »
GL III 247.16pro si sapias . et sciendum , quod , quomodo apud Graecos τὸ ἐάν
GL III 247.17subiunctiuo , τὸ εἰ uero et indicatiuo et optatiuo et subiunctiuo inuenitur
GL III 247.18coniunctum , sic et apud Latinos si coniunctio , quae utrumque demonstrat ,
GL III 247.19quando consequentiam significat , sine dubio indicatiuo adiungitur , ut si
GL III 247.20ambulat , mouetur ; si uiuit , spirat , quando autem causalis est , magis
GL III 247.21subiunctiuo ; est tamen , quando et indicatiuo consociatur , ut si doceam , disce
GL III 247.22uel discis uel discas et disces , et si prodest tibi , fac et facis et
GL III 247.23facias et facies .
GL III 247.24iste igitur modus , id est subiunctiuus , ut breuiter uim eius colligam ,
GL III 247.25apud Latinos est quando dubitationem , est quando comprobationem , est
GL III 247.26quando possibilitatem significat , in qua sunt etiam illa , quae [ ὑποθετικῶς ]
GL III 247.27suppositiue inducuntur : dubitationem , ut Virgilius in III Aeneidis :
GL III 248.1« eloquar an sileam ? gemitus lacrimabilis imo /
GL III 248.2auditur tumulo ».
GL III 248.3idem in I :
GL III 248.4« o quam te memorem , uirgo , namque haut tibi uultus /
GL III 248.5mortalis »,
GL III 248.6εἴποιμι ἄρα , et Terentius in eunucho :
GL III 248.7« quid igitur faciam ? non eam ? ne nunc quidem , /
GL III 248.8cum accersor ultro ? an potius ita me conparem , /
GL III 248.9non perpeti meretricum contumelias ?».
GL III 248.10approbationem , ut Virgilius in IIII Aeneidis :
GL III 248.11« si mihi non animo fixum immotumque sederet , /
GL III 248.12ne cui me uinclo uellem sociare iugali , /
GL III 248.13postquam primus amor deceptam morte fefellit , /
GL III 248.14si non pertaesum thalami taedaeque fuisset , /
GL III 248.15huic uni forsan potui succumbere culpae »,
GL III 248.16fuisset ἐγεγόνει ἄρα . et notandum , quod et forsan dubitationis
GL III 248.17aduerbium et potui possibilitatis uerbum cum infinito posuit , pro quibus
GL III 248.18sufficeret , si subiunctiuum posuisset huic uni succubuissem culpae . docuit
GL III 248.19igitur poeta , quae sit uis subiunctiui possibilitatem significantis . idem in eodem :
GL III 248.20« set mihi uel tellus optem prius ima dehiscat /
GL III 248.21ante , pudor , quam te uiolo »,
GL III 248.22optem , εὐχοίμην ἄν , affirmatiue dixit . in eodem :
GL III 248.23« sese interea quando optima Dido /
GL III 248.24nesciat et tantos rumpi non speret amores »,
GL III 249.1nesciat et non speret affirmatiue dixit . similiter Cicero in principio
GL III 249.2Verrinarum : « si quis uestrum , iudices , aut eorum , qui
GL III 249.3adsunt , forte miratur , me , qui tot annos in causis iudiciisque
GL III 249.4publicis ita sim uersatus , ut defenderim multos , laeserim
GL III 249.5neminem », ita sim dixit non dubitans , sed approbans , οὕτως ἄρα
GL III 249.6ἀναστραφεὶς εἴην .
GL III 249.7sciendum tamen , quod tam ut coniunctione causali quam si
GL III 249.8sequentibus cum uerbis subiunctiuis uel antecedentibus , etiam antecedentia
GL III 249.9uel sequentia quoque frequentissime per subiunctiuum modum proferre
GL III 249.10solent Romani , et maxime qui adiuncto uel quae uel quod rationem
GL III 249.11colligentes uel dubitationem ostendentes , ut rogabam , ut te ostenderes qui
GL III 249.12fueris et placebas , si diceres quod feceris , quod per ἄρα coniunctionis
GL III 249.13additionem solent Graeci significare . Virgilius in VI :
GL III 249.14« quem socium exanimum uates , quod corpus
GL III 249.15humandum /
GL III 249.16diceret »,
GL III 249.17λέγοι ἄρα . Cicero in inuectiuarum II : « quaesiui a Catilina ,
GL III 249.18nocturno conuentu apud M ( arcum ) Laecam fuisset necne ?» ἐγεγόνει ἄρα ;
GL III 249.19hic interrogatiue protulit . Virgilius in III :
GL III 249.20« eloquar an sileam ?»
GL III 249.21ἢ ἄρα σιωπήσω ; dubitatiue posuit . Horatius in I carminum :
GL III 249.22« cur apricum /
GL III 249.23oderit campum , patiens pulueris atque solis »,
GL III 249.24oderit , μισήσοι ἄρα , quamuis idem sit etiam indicatiui futurum . Cicero
GL III 250.1inuectiuarum II : « cum ille homo audacissimus conscientia
GL III 250.2conuictus primo reticuisset , patefeci cetera , quid ea nocte
GL III 250.3egisset , ( ἐπεπράχει ἄρα ), quid proxima constituisset , ( διετετυπώκει
GL III 250.4ἄρα ), quemadmodum esset ei ratio totius belli descripta », ἦν
GL III 250.5ἄρα διαγραφεὶς ὁ λογισμός , omnia affirmatiue dixit . idem in praetura
GL III 250.6Siciliensi : « quare cuiusmodi putamus esse illa , quae negat ,
GL III 250.7cum haec tam inproba sint , quae fateatur ?», Graece enim hoc
GL III 250.8quoque interpretantes dicimus ἅπερ ἄρα ἀρνεῖται , ratione colligentes
GL III 250.9confirmantesque quod dicitur . idem in eodem : « hoc postulatum de
GL III 250.10statuis ridiculum esse uideatur , qui rem sententiamque non
GL III 250.11respiciat », οὐκ ἄρα κατίδοι . Terentius in Phormione :
GL III 250.12« ita fugias , ne praeter casam , quod aiunt »,
GL III 250.13οὕτως ἄρα φύγῃς . idem in Andria :
GL III 250.14« quae sit rogo »,
GL III 250.15τίς ἄρα ἐστίν ; in eadem :
GL III 250.16« quam timeo , quorsum euadas »,
GL III 250.17ποῖ ἄρα ἀποβῇς ;
GL III 250.18« nam si illum obiurges , uitae qui auxilium tulit , /
GL III 250.19quid facias illi , qui dederit damnum aut malum ?»
GL III 250.20τί ἂν ποιῇς ἐκείνῳ , ὃς ἄρα δεδωκὼς ᾖ ζημίαν ἢ κακόν ;.
GL III 251.1ἄν quoque Graeca coniunctio quotiens apud Graecos ponitur
GL III 251.2possibilitatem significans , quae apud illos indicatiui quidem modi uel praeterito
GL III 251.3imperfecto uel ἀορίστῳ ( quem nos non habemus , nisi quod pro eo et pro
GL III 251.4παρακειμένου praeterito perfecto utimur ) et plusquamperfecto adiungitur ,
GL III 251.5optatiuis autem omnibus , quippe coniunctis cum supra dictis tribus
GL III 251.6temporibus ( praesens enim optatiuum et praeteritum imperfectum idem est , et
GL III 251.7praeteritum perfectum et plusquamperfectum , et futurum et ἀόριστον quod
GL III 251.8uocant tempus ) coniungitur , nostri ergo quoque in omnia illos
GL III 251.9sequentes , quando possibilitatem demonstrare uolunt , optatiuis siue subiunctiuis
GL III 251.10utuntur uerbis , ut Terentius in Phormione :
GL III 251.11« neque defetiscar usque adeo experirier , /
GL III 251.12donec tibi id quod pollicitus sum effecero »,
GL III 251.13οὔτε ἐξατονήσοιμι ἄν . sic ergo quod illi solent et per indicatiuum et per
GL III 251.14optatiuum facere addentes ἄν coniunctionem Graecam , nos subiunctiuis per
GL III 251.15se positis solemus demonstrare . docuissem , si discere uoluisses , ἐδίδαξα
GL III 251.16ἄν , εἰ μαθεῖν ἠθέλησας , id est poteram docere . similiter docerem , si
GL III 251.17discere uelles , id est docere poteram . et praeteritis quidem utentes
GL III 251.18ostendimus , rem , quae potuisset facta esse , non esse factam ; praesenti
GL III 251.19uero uel futuro subiunctiuo utentes in huiusmodi constructione ostendimus ,
GL III 251.20posse fieri aliquid , nisi quid impediat , ut doceam , si uelis , id est
GL III 251.21possum docere , si uoluntas tua non impediat ; similiter in futurum docuero ,
GL III 251.22si uolueris , id est potero docere , si uolueris . Horatius in I
GL III 251.23carminum :
GL III 252.1« quis Martem tunica tectum adamantina /
GL III 252.2digne scripserit ?»
GL III 252.3pro scribere potuerit .
GL III 252.4illud quoque sciendum , quod , quotiens paenitere nos rei non factae
GL III 252.5demonstrare uolumus , subiunctiuo utimur , ut Virgilius in IIII
GL III 252.6Aeneidos :
GL III 252.7« faces in castra tulissem , /
GL III 252.8implessemque foros flammis natumque patremque /
GL III 252.9cum genere extinxem , memet super ipsa dedissem »,
GL III 252.10id est cur faces in castra non tuli , quod debui facere ? cur non impleui
GL III 252.11foros flammis ? cur non natum patremque extinxi et supra memet ipsa
GL III 252.12dedi ? potest tamen et hoc possibilitatis esse . ostendit enim , se
GL III 252.13potuisse , nisi demens fuisset , haec facere ideoque se paenitere . quod autem
GL III 252.14Atticum morem sequentes his utuntur , necessarium esse existimo , illorum
GL III 252.15etiam auctoritate hoc comprobare . Plato in Alcibiade II : « πάντας
GL III 252.16οὖν ἂν φάντες , ὦ Ἀλκιβιάδη , τοὺς ἄφρονας μαίνεσθαι ὀρθῶς
GL III 252.17ἂν φαίημεν ». in eodem : « καὶ τό γε ἔσχατον εὐχόμενοι ἡμῖν
GL III 252.18αὐτοῖς τὰ κάκιστα · ὅπερ οὖν οὐδεὶς ἂν οἰηθείη , ἀλλὰ τοῦτό γε
GL III 252.19πᾶς ἂν οἴοιτο αὐτὸς ἑαυτῷ τὰ βέλτιστα εὔξασθαι , ἀλλ ᾽ οὐ τὰ
GL III 252.20κάκιστα . τοῦτο μὲν γὰρ ὡς ἀληθῶς καὶ κατάρᾳ τινί , ἀλλ ᾽
GL III 252.21οὐκ εὐχῇ ὅμοιον ἂν εἴη * κακὸν ἄρα , ὡς ἔοικεν , ἐστὶν
GL III 253.1ἡ τοῦ βελτίστου ἄγνοια ». ecce et ἄν et ἄρα affirmatiue posuit . idem
GL III 253.2in Lyside : « εἰ τοὺς ὀφθαλμοὺς ὁ υἱὸς αὐτοῦ ἀσθενοῖ , ἆρα ἐῴη
GL III 253.3ἂν αὐτὸν ἅπτεσθαι τῶν ἑαυτοῦ ὀφθαλμῶν , μὴ ἰατρὸν
GL III 253.4ἡγούμενος , ἢ κωλύοι ἄν ; κωλύοι ἄν ». ecce hic et interrogatiue et
GL III 253.5comprobatiue posuit ἄν . in eodem : « ἆρ ᾽ οὖν καὶ τὰ ἄλλα πάντα ἡμῖν
GL III 253.6ἐπιτρέποι ἂν μᾶλλον ἢ ἑαυτῷ τε καὶ τῷ υἱεῖ , περὶ ὅσων ἂν
GL III 253.7δόξωμεν αὐτῷ σοφώτεροι ἐκείνων εἶναι ; ἀνάγκη , ἔφη , ὦ
GL III 253.8Σώκρατες . οὕτως ἄρα ἔχει ». en ἄρα quoque tam interrogatiue quam
GL III 253.9confirmatiue in hoc loco posuit . idem in Theage : « οὐ γὰρ οἶδα ὑπὲρ
GL III 253.10ὅτου ἄν τις νοῦν ἔχων μᾶλλον σπουδάζοι ἢ ὑπὲρ υἱέος
GL III 253.11αὑτοῦ , ὅπως ὡς βέλτιστος ἔσται · ὁπόθεν δέ σοι ἔδοξε τοῦτο , ὡς
GL III 253.12ἐγὼ ἂν μᾶλλον τὸν σὸν υἱὸν οἷός τε εἴην ὠφελῆσαι ». inuenis
GL III 253.13tamen et per ellipsin ἄρα et ἄν apud illos proferri .
GL III 253.14optatiua uerba in simili sensu , quomodo apud Latinos , proferuntur ,
GL III 253.15ut idem in Charmide : « ὅμως δὲ αὐτοῦ ἐρωτήσαντος , εἰ
GL III 253.16ἐπισταίμην τὸ τῆς κεφαλῆς φάρμακον , μόγις πως ἀπεκρινάμην , ὅτι
GL III 253.17ἐπισταίμην . τί οὖν , ἦ δ ᾽ ὅς , ἐστίν ; καὶ ἐγὼ μὲν εἶπον , ὅτι
GL III 253.18αὐτὸ μὲν εἴη φύλλον τι , ἐπῳδὴ δέ τις ἐπὶ τῷ φαρμάκῳ εἴη ,
GL III 254.1ἣν εἰ μέν τις ἐπᾴδοι ἅμα καὶ χρῷτο αὐτῷ , παντάπασιν ὑγιᾶ
GL III 254.2ποιοῖ τὸ φάρμακον · ἄνευ δὲ τῆς ἐπῳδῆς οὐδὲν ὄφελος εἴη
GL III 254.3τοῦ φύλλου ». ecce more Romano sine ἄρα uel ἄν hoc totum protulit .
GL III 254.4electiue quoque saepissime hoc modo utimur , ut imperem quam
GL III 254.5moneam ; discam quam doceam , quae et confirmatiue dicuntur . tamen et
GL III 254.6praeterito plusquamperfecto praeteritum imperfectum coniungere et
GL III 254.7praesenti praesens uel futuro solent uel praeterito , ut fecissem , nisi impedires
GL III 254.8et contra facerem , nisi impedisses et faciam , nisi impedias et nisi
GL III 254.9impedieris et fecero , nisi impedias et nisi impedieris . Virgilius in II
GL III 254.10Aeneidis :
GL III 254.11« non prius aspicies , ubi fessum aetate parentem /
GL III 254.12liqueris Anchisen ? superet coniunxne Creusa /
GL III 254.13Ascaniusque puer ? quos omnis undique Graiae /
GL III 254.14circum errant acies , et , ni mea cura resistat , /
GL III 254.15iam flammae tulerint inimicus et hauserit ensis »
GL III 254.16pro poterant tulisse , poterant hausisse . Horatius de arte poetica :
GL III 254.17« dixeris egregie , notum si callida uerbum /
GL III 254.18reddiderit iunctura nouum »,
GL III 254.19id est potes dicere egregie . frequentissime tamen utuntur auctores
GL III 254.20subiunctiuis confirmantes etiam praeterito tempore res perfectas . et sciendum ,
GL III 254.21quod hanc uim habent , ut ad cognitionem intellegantur futuram , quippe
GL III 254.22cum subiunctiua etiam praeteriti temporis , quomodo optatiua , uim habent
GL III 254.23futuri . potest enim initium Verrinarum , quod supra quoque posuimus :
GL III 254.24« si quis uestrum , iudices , aut eorum qui adsunt forte
GL III 255.1miratur , me , qui tot annos in causis iudiciisque publicis ita
GL III 255.2sim uersatus , ut defenderim multos , laeserim neminem », sic
GL III 255.3quoque intellegi : ita sim pro ita inueniar uel cognoscar . nec mirum ,
GL III 255.4cum etiam indicatiuo utuntur saepe futuro de rebus iam dudum praeteritis
GL III 255.5in supra dicta significatione . Lucanus in I :
GL III 255.6« non tu , Pyrrhe ferox , nec tantis cladibus auctor /
GL III 255.7Poenus erit »,
GL III 255.8erit dixit pro cognoscetur uel dicetur .
GL III 255.9ut causalis coniunctio omnibus temporibus et quaecumque pro ea
GL III 255.10ponuntur causali , id est ἵνα significanti , subiunctiuo adiunguntur . licet autem
GL III 255.11et indicatiua et subiunctiua eis anteponere uel subiungere , ut doces ut
GL III 255.12proficias et doceas ut proficias ; docebas ut proficeres et doceres ut
GL III 255.13proficeres ; docuisti ut profeceris et docueris ut profeceris ; docueras ut
GL III 255.14profecisses et docuisses ut profecisses ; docebis ut profeceris et docueris ut
GL III 255.15profeceris . sed indicatiuis utimur rem quae fit indicantes , subiunctiuis
GL III 255.16uero quod debuit fieri ostendentes magis suasorie .
GL III 255.17imperatiua quoque et optatiua bene possunt his adiungi , ut lege ut
GL III 255.18discas ; utinam discas ut doceas . pro imperatiuis quoque subiunctiua
GL III 255.19frequenter ponunt auctores , ut Terentius in Andria :
GL III 255.20« quaeso edepol , Charine , quoniam non potest id fieri
GL III 255.21quod uis , /
GL III 255.22id uelis quod possit ».
GL III 255.23idem in Phormione :
GL III 255.24« desinas . /
GL III 255.25sic est ingenium mulierum »,
GL III 255.26pro desine .
GL III 255.27quod autem in plerisque intellectae supra dictae coniunctiones
GL III 255.28Graecae , id est ἄν et ἄρα , faciunt poni subiunctiuos etiam aliis
GL III 256.1coniunctionibus positis , usibus auctorum iterum aliis quoque comprobabimus .
GL III 256.2Virgilius georgicon II :
GL III 256.3« tamen haec quoque si quis /
GL III 256.4inserat aut scrobibus mandet mutata subactis , /
GL III 256.5exuerint siluestrem animum »,
GL III 256.6ἐκδύσοιντο ἄν . idem in eodem :
GL III 256.7« non alios prima crescentis origine mundi /
GL III 256.8inluxisse dies aliumue habuisse tenorem /
GL III 256.9crediderim »,
GL III 256.10πιστεύσοιμι ἄν . idem Aeneidos I :
GL III 256.11« at pius Aeneas per noctem plurima uoluens , /
GL III 256.12ut primum lux alma data est , exire locosque /
GL III 256.13explorare nouos , quas uento accesserit oras »
GL III 256.14( προσεληλυθὼς ἄρα εἴη ἠϊόνας )
GL III 256.15« qui teneant » ( τίνες ἄρα κρατοῖεν ) « * hominesne
GL III 256.16feraene , /
GL III 256.17quaerere constituit ».
GL III 256.18Horatius carminum libro II :
GL III 256.19« illum et † patris crediderim sui /
GL III 256.20fregisse ceruicem »,
GL III 256.21confirmatiue , πεπιστευκὼς εἴην ἄν , dixit . Virgilius in VIII :
GL III 256.22« similis si cura fuisset , /
GL III 256.23tum quoque fas nobis Teucros armare fuisset »,
GL III 256.24ἐγεγόνει ἄν . Cicero de praetura urbana : « Voconia lex uidelicet
GL III 256.25te delectabat . imitatus esses illum ipsum G ( aium ) Voconium , qui
GL III 257.1lege sua hereditatem ademit nulli », imitatus esse pro imitari
GL III 257.2potuisses , ἐμιμήσω ἄν . idem in eodem : « M ( arcus ) Iunius tutor et patruus ;
GL III 257.3Mustius dixisset , si uiueret », εἴρηκεν ἄν , εἰ ἔζῃ . et frequentissime
GL III 257.4apud omnes auctores hunc sensum hac ordinatione proferri inuenis ,
GL III 257.5quomodo etiam Graeci ἄρα coniunctionem confirmatiuam siue dubitatiuam , ut
GL III 257.6supra dictum est , ponunt . Terentius in Phormione :
GL III 257.7« quid fit denique ? /
GL III 257.8quid fiat ?»
GL III 257.9τί ἄρα γένοιτο ; subiunctiuo est usus , ut intellegatur etiam ἄρα . idem in
GL III 257.10Andria :
GL III 257.11« quin tu uno uerbo dic , quid est quod me uelis ?»
GL III 257.12εἰπέ , τί ἐστιν ὅπερ ἄρα βούλοιό με ; idem in eadem :
GL III 257.13« consilium meum /
GL III 257.14cognosces et quid facere in hac re te uelim »
GL III 257.15καὶ τί ποιεῖν ἐν τούτῳ τῷ πράγματί σε ἄρα βουλοίμην : ecce hic
GL III 257.16affirmatiuum est , in superioribus uero interrogatiuum . Cicero de praetura
GL III 257.17urbana : « quid ageret , cogitare coepit , si opus pupillo
GL III 257.18redimeretur »; quid ageret dubitanter dixit , τί ἄρα πράξοι . et notandum , quod
GL III 257.19Latini , quando de rebus transacto tempore promissis uel cogitatis
GL III 257.20loquuntur , pro futuro uel praesenti Graeco praeterito imperfecto subiunctiui
GL III 257.21utuntur , quomodo in supra dictis : « quid ageret , cogitare coepit », τί
GL III 257.22πράξειεν ἢ πράξοι . similiter Virgilius in I Aeneidos :
GL III 257.23« certe hinc Romanos olim uoluentibus annis , /
GL III 257.24hinc fore ductores reuocato a sanguine Teucri , /
GL III 257.25qui mare , qui terras omni dicione tenerent , /
GL III 257.26pollicitus »,
GL III 258.1κρατήσοιεν ἄν . Cicero de praetura urbana : « qui etiam ad
GL III 258.2extremum adscripserit rediuiua sibi habeto , quasi quicquam
GL III 258.3rediuiui ex opere illo tolleretur ac non opus totum ex rediuiuis
GL III 258.4constitueretur » pro ἐπαίροιτο ἂν καὶ κατατάττοιτο ἄρα . in eodem :
GL III 258.5« atque in illis columnis dico esse , quae a tuo redemptore
GL III 258.6commotae non sint , dico esse , ex qua tantum tectorium uetus
GL III 258.7deiectum sit et nouum inductum ( affirmatiue hic quoque usus est
GL III 258.8subiunctiuis ) quod si tanta pecunia columnas dealbari
GL III 258.9putassem , certe numquam aedilitatem petissem »: hic quoque
GL III 258.10confirmatiue dixit , οὐκ ἂν ᾔτησα , et nota , quod si praeposita subiunctiuum
GL III 258.11subiunctiuo coniunxit . similiter in eodem : « nemo dubitat , quin multo
GL III 258.12maius sit ( μεῖζον ἄρα εἴη ) nouam facere ». similiter in eodem : « cum
GL III 258.13instaret Habonius , in me causam conferebat , quod eum
GL III 258.14codicem obsignassem », ἐσφράγισα ἂν ἤτοι ἐσφραγικὼς εἴην ἄρα ,
GL III 258.15affirmatiue . idem in eodem : « hac condicione , si quis de populo
GL III 258.16redemptor accessisset , non esset usus », confirmatiue dixit non
GL III 258.17esset usus , οὐκ ἂν ἐχρήσατο , nam si quis accessisset dubitatiue
GL III 258.18protulit . in eodem : « quid iste in hostium praeda molitus sit , qui
GL III 258.19manubias sibi tantas ex L ( ucii ) Metelli manubiis fecerit , qui
GL III 258.20maiore pecunia quattuor columnas dealbandas quam ille
GL III 258.21omnis aedificandas locarit ». ecce hic quoque omnia affirmatiue
GL III 258.22dicuntur . idem in eodem : « quis a signo Vertumni in circum maximum
GL III 259.1uenit , quin is unoquoque gradu de auaritia tua
GL III 259.2commoueretur ? quam tu uiam thensarum atque pompae eiusmodi
GL III 259.3exegisti , ut ipse illa ire non audeas », οὐκ ἂν τολμήσοις , id est prorsus
GL III 259.4non audes . in eodem : « qui aedem Castoris testem furtorum
GL III 259.5tuorum esse uolueris ( ἠθελήκοις ἄρα ) quam populus Romanus
GL III 259.6cotidie , iudices etiam tum cum de te sententias ferrent ,
GL III 259.7uiderent », ὁρῷεν ἄρα pro omnimodo aspicerent . in eodem : « qui
GL III 259.8adductus est in iudicium uerbo , quod , cum esset tribunus ,
GL III 259.9intercessisset contra legem Corneliam , re uera , quod in
GL III 259.10tribunatu dixisset contra alicuius hominis nobilis uoluntatem ,
GL III 259.11dixisset », εἰρήκοι ἄρα . in eodem : « hic etiam queritur , quod a
GL III 259.12nobis nouem solis diebus prima actio sui iudicii transacta sit ,
GL III 259.13cum apud istum ipsum tribus horis Quintus Opimius ,
GL III 259.14senator populi Romani , bona , fortunas , ornamenta omnia
GL III 259.15amiserit ?». hic quoque affirmatiue ponuntur subiunctiua uerba . in eodem :
GL III 259.16« cuius propter indignitatem iudicii saepissime est actum in
GL III 259.17senatu , ut genus hoc totum multarum atque eiusmodi
GL III 259.18iudiciorum tolleretur », ut , quia pro ἵνα accipitur , subiunctiuum attraxit .
GL III 259.19in eodem : « iam qui ex calamitate senatoris populi Romani ,
GL III 259.20cum praetor iudicio eius praefuisset , spolia domum suam
GL III 259.21referre et manubias detrahere conatus sit , is ullam
GL III 259.22calamitatem a sese poterit deprecari ?». ecce hic quoque de re
GL III 259.23indubitabili posuit subiunctiuum conatus sit , ἐπεχείρησεν ἄρα . in eodem :
GL III 259.24« multos a te uiros primarios audisse , cum diceres , ignosci tibi
GL III 260.1oportere , quod falsum codicem protuleris ; nam qua inuidia
GL III 260.2Gaius Iunius conflagrarit , ea , nisi prouidisses , tibi ipsi tum
GL III 260.3pereundum fuisset ». in eodem : « dicent , inquam , et religione
GL III 260.4adducti et domesticarum legum metu , quid illo myoparone
GL III 260.5factum sit »: hic quoque confirmatiuam habet uim subiunctiuum uerbum .
GL III 260.6in eodem : « in quibus non dubito , quin offensionem
GL III 260.7neglegentiae uitare atque effugere non possim ( οὐκ ἂν δυναίμην ), *
GL III 260.8quapropter ita me de praeturae criminibus audite , ut ex
GL III 260.9utroque genere et iuris dicendi et sartorum tectorum
GL III 260.10exigendorum ea postuletis , quae maxime digna sint eo reo , cui
GL III 260.11paruum aut mediocre obici nihil oporteat ( οὐκ ἄρα χρή ); nam
GL III 260.12ut praetor factus est , qui auspicato a Chelidone
GL III 260.13surrexisset , sortem nactus est urbanae prouinciae * docet
GL III 260.14hominem , quid posset fieri * tutores pecuniam praetori si
GL III 260.15dedissent , quemadmodum in rationem inducerent ,
GL III 260.16quemadmodum sine periculo suo dare possent ( δύναιντο ἂν δοῦναι ) non
GL III 260.17uidebant ». in eodem : « iste ad arbitrium eius , cui condonabat
GL III 260.18hereditatem ereptam liberis , quam aequum edictum
GL III 260.19conscripserit , ( συνέγραψεν ἄρα ἢ συγγεγράφοι ἄρα ) quaeso ,
GL III 260.20cognoscite * qui testamentum fecit , fecerit »: praeterito indicatiuo
GL III 261.1usus est quasi indubitabili , futuro uero subiunctiuo , in quo est aliqua
GL III 261.2dubitatio , utrum fiat necne . « de iure uero ciuili , si quis noui quid
GL III 261.3instituerit ( διατυπώσειεν ἄρα ), is non omnia , quae ante acta
GL III 261.4sunt , rata esse patiatur », id est non debet pati rata esse . ergo hic
GL III 261.5quoque confirmatiue posita sunt subiunctiua . in eodem : « ac si hoc
GL III 261.6iuris non unius hominis causa edixisses , cautius composuisses »,
GL III 261.7συνέθηκας ἄν , quod est confirmatiuum . in eodem : « quid ? si plus
GL III 261.8legarit , quam ad heredem heredesue perueniat ». in eodem : « iam
GL III 261.9hoc magnum iudicium hominum de istius singulari
GL III 261.10improbitate , quod G ( aius ) Verres sua sponte instituisset ( διατετυπώκει
GL III 261.11ἄρα ), id neminem metuisse , ne quis reperiretur , qui istius
GL III 261.12institutum sequi uellet ( θελήσοι ἄρα ); * prohibe , si potes ,
GL III 261.13si habes , qui te audiat , si potest tibi dicto audiens esse ,
GL III 261.14eripias tu uoluntatem mortuis , bona uiuis , ius omnibus ? hoc
GL III 261.15populus Romanus non manu uindicasset ( οὐκ ἂν ἐξεδίκησεν )
GL III 261.16, nisi te huic tempori atque iudicio reseruasset ?». in eodem : « et
GL III 261.17simul dum est , unde ius ciuile discatur , adulescentes in
GL III 261.18disciplinam ei tradite ». in eodem : « si quis testamento se esse
GL III 261.19heredem arbitraretur , quod tum non extaret , lege ageret in
GL III 261.20hereditatem . aut pro praede litis uindiciarum cum satis
GL III 261.21accepisset , sponsionem faceret , ita de hereditate certaret ».
GL III 262.1in eodem : « uidete , ut hoc iste correxerit », διώρθωσεν ἄρα . in
GL III 262.2eodem : « quid ad praetorem , uter possessor sit ? nonne id quaeri
GL III 262.3oportet , utrum possessorem esse oporteat ?». in eodem : « quid
GL III 262.4ergo interest , proferantur necne ?». in eodem : « ualde hoc est
GL III 262.5mirum , neminem fuisse , qui istius se similem dici uellet ». in
GL III 262.6eodem : « utrum digniores homines esse existimasti eos , qui
GL III 262.7habitant in prouincia , quam nos , qui aequo iure uterentur ?».
GL III 262.8ubique ἄρα uel ἄν Graecae coniunctiones intellegendae sunt in
GL III 262.9interpretatione . in eodem : « et cum edictum totum eorum arbitratu , quam
GL III 262.10diu fuit designatus , componeret , qui ab isto ius ad
GL III 262.11utilitatem suam nundinarentur , tum uero in magistratu contra
GL III 262.12illud edictum suum sine ulla religione decernebat ». in eodem :
GL III 262.13« nam , quaeso , redite in memoriam , Quirites , quae libido
GL III 262.14istius in iure dicendo fuerit », γέγονεν ἄρα . in eodem :
GL III 262.15« Sacerdotem execrabantur , qui uerrem tam nequam reliquisset
GL III 262.16( καταλελοίπει ἄρα ) quae ego non commemorarem * nisi
GL III 262.17uos illud uellem recordari »; non commemorarem , οὐκ ἂν
GL III 262.18ἀπεμνημόνευον . in eodem : « oblitosne igitur hos putatis esse ,
GL III 262.19quemadmodum sit iste solitus uirgis plebem Romanam concidere ?».
GL III 262.20in eodem : « superbia uero qua fuerit , quis ignorat ?
GL III 262.21quemadmodum iste tenuissimum quemque contempserit , despexerit ,
GL III 262.22liberum esse numquam duxerit ?». omnia confirmatiue dicuntur . in
GL III 262.23eodem : « impetrant , ut ne iurent * adimas tu ei , qui iurauit ;
GL III 262.24quo exemplo ?» ἀφέλοιο ἄρα . in eodem : « is mortuus est G ( aio )
GL III 263.1Sacerdote praetore , nescio an ante quam Verres praeturam
GL III 263.2petere coeperit ». in eodem : « docebat , edictum eius non
GL III 263.3oportere in eas hereditates ualere , quae ante eum praetorem
GL III 263.4uenissent ( ἐληλύθασιν ἄρα ) * rem demonstrat , quam pridem
GL III 263.5sibi hereditas uenisset . docet * an uero dubitamus *
GL III 263.6quo denique ore , quos numquam liberos putauit , libertinos
GL III 263.7homines solitus sit appellare ?». in eodem : « optatum negotium
GL III 263.8sibi in sinum delatum esse dicebat . monumentum illa
GL III 263.9amplitudine , illo opere quamuis sartum tectum integrumque
GL III 263.10esset , tamen aliquid se inuenturum , in quo moliri
GL III 263.11praedarique posset », δύναιτο ἄρα . in eodem : « Habonius , qui legem
GL III 263.12nosset , qua in lege numerus tantum columnarum traderetur
GL III 263.13( παραδίδοιτο ἄρα ), perpendiculi mentio fit nulla , et qui non
GL III 263.14putaret , sibi expedire ita accipere , ne eodem modo sibi
GL III 263.15tradendum esset ». in eodem : « quid erat , quod rescinderet , cum suo
GL III 263.16quemque loco lapidem reponeret ?». in eodem : « quaerimus *
GL III 263.17quid in extremis Pamphyliae partibus fecerit , qualis in
GL III 263.18bello praedonum praedo ipse fuerit , qui in foro populi
GL III 263.19Romani pirata nefarius reperiatur ». in eodem : « quod nemo
GL III 263.20quemquam tam audacem , tam amentem , tam inpudentem fore
GL III 263.21arbitrabatur , qui tam nefariis criminibus , tam multis testibus
GL III 263.22conuictus ora iudicum aspicere aut os suum populo
GL III 264.1Romano ostendere auderet . est idem Verres , qui fuit semper , ut
GL III 264.2ad audendum proiectus , sic paratus ad audiendum * nam si
GL III 264.3id fecisset , quod statuerat , ut non adesset , minus aliquanto
GL III 264.4quam mihi opus esset , cognosceretur , quid ego *
GL III 264.5elaborassem , uestra uero laus tenuis * esset , si condemnatus
GL III 264.6sit is , qui adesse noluerit , et si fortes fueritis in eo , quem
GL III 264.7nemo sit ausus defendere ». ubique alterutra supra dictarum
GL III 264.8coniunctionum Graecarum cum subiunctiuis est intellegenda . in eodem : « de
GL III 264.9inpudentia singulari * sunt qui mirentur ». in eodem : « iste
GL III 264.10unus inuentus est , qui et a conplexu parentum abreptos
GL III 264.11filios ad necem duceret et parentes pretium pro sepultura
GL III 264.12liberum posceret ». in eodem : « si populus Romanus istius unius
GL III 264.13supplicio contentus fuerit ac non sic statuerit , non istum
GL III 264.14maius in se scelus concepisse * quam eos , qui istum
GL III 264.15* sententia sua liberarint », ἠλευθέρωσαν ἄρα .
GL III 264.16ideo ex uno libro Ciceronis tot usus proponere studui , ut docerem ,
GL III 264.17quam frequentissime hac constructione usi sint auctores eloquentiae
GL III 264.18Latinae , in hoc quoque Atticos maxime imitati , quorum similiter usus
GL III 264.19necessarium esse exstimaui collectos subicere .
GL III 264.20Platon in Alcibiadepriore : « πρὸς πατρός τέ σοι φίλους καὶ
GL III 264.21συγγενεῖς πλείστους εἶναι καὶ ἀρίστους , οἵ , εἴ τι δέοι ,
GL III 265.1ὑπηρετοῖεν ἄν σοι ». quod nos , sicut supra ostendimus , per subiunctiuos
GL III 265.2proferentes non egemus ἄν Graeca coniunctione , ut : ex patre tibi amicos
GL III 265.3et cognatos plurimos esse et optimos , qui , si quid opus sit , ministrent
GL III 265.4tibi . in eodem : « ὅρα δή · οὐ γάρ τοι εἴη ἂν θαυμαστόν , εἰ , ὥσπερ
GL III 265.5μόγις ἠρξάμην , οὕτως καὶ μόγις παυσαίμην »: uide autem ; non
GL III 265.6enim sit mirum , si , quomodo uix coepi , sic uix desiero . et attende , quod
GL III 265.7illi quoque est ubi sine coniunctione ἄν uel ἄρα uerbis utuntur optatiuis ,
GL III 265.8quomodo hic παυσαίμην , quod nos ubique in huiuscemodi sensibus
GL III 265.9facimus , id est , qui ad supra dictas coniunctiones Graecas attinent ,
GL III 265.10subiunctiuis per se uerbis utentes , cum illi non solum optatiuis , sed etiam
GL III 265.11indicatiuis , ut supra diximus , eas adiungant , ut idem Plato in
GL III 265.12eodem : « ἐγὼ γάρ , ὦ Ἀλκιβιάδη , εἰ μέν σε ἑώρων ἃ νῦν δὴ
GL III 265.13διῆλθον ἀγαπῶντα καὶ οἰόμενον δεῖν ἐν τούτοις
GL III 265.14καταβιῶναι , πάλαι ἂν ἀπηλλάγμην τοῦ ἔρωτος »: necesse est , ut
GL III 265.15subiunctiuo utamur , dicendo dudum expeditus essem amore . in eodem : « νῦν
GL III 265.16δὲ ἐφῆκε ; νῦν γὰρ ἄν μου ἀκούσαις »: nunc , inquit , nunc enim
GL III 265.17me audias , confirmatiue dixit . in eodem : « εἴ τίς σοι εἴποι θεῶν · ὦ
GL III 265.18Ἀλκιβιάδη », per inductionem optatiuo est usus : si quis tibi dicat deus .
GL III 265.19in eodem : « νεωτέρῳ μὲν οὖν ὄντι σοι καὶ πρὶν τοσαύτης
GL III 265.20ἐλπίδος γέμειν , ὡς ἐμοὶ δοκεῖ , οὐκ εἴα ὁ θεὸς διαλέγεσθαι , ἵνα
GL III 266.1μὴ μάτην διαλεγοίμην ». nota , non solum εἰ , sed et ἵνα et ὅπως
GL III 266.2etiam optatiuo coniungi Atticis , cum apud nos tam ut causalis coniunctio
GL III 266.3quam ne , quando ἵνα μή significat , subiunctiuo sociantur , qui tamen
GL III 266.4similis est , ut saepe diximus , optatiuo : ut ne frustra disputarem . idem
GL III 266.5in Gorgia : « ὥστε εἴ μοί γε καὶ τὴν ἡμέραν ὅλην ἐθέλοιτε
GL III 266.6διαλέγεσθαι , χαριεῖσθαι », si uelitis loqui . Homerus :
GL III 266.7« αἴ κέ μοι ὣς μεμαυῖα παρασταίης , γλαυκῶπι ».
GL III 266.8« αἴ κέν μοι δώῃ Ζεὺς αἰγίοχος καὶ Ἀθήνη ».
GL III 266.9interrogatiue quoque ἄν ponentes cum optatiuis proferunt . Plato in I
GL III 266.10Alcibiade : « πότερ ᾽ ἂν δέξαιό σοι εἶναι , ἀγαθὰ ἢ κακά ;», quod
GL III 266.11autem Latini quoque omnibus temporibus subiunctiui modi etiam in
GL III 266.12optatiuo utuntur , ostendit tam usus quam antiquiores Donato artium
GL III 266.13scriptores . Virgilius in VI :
GL III 266.14« hac Troiana tenus fuerit Fortuna secuta ».
GL III 266.15ecce hic [ fuerit ] optatiue posuit in precatione Aeneae hoc uerbum , quod
GL III 266.16tam praeteriti perfecti quam futuri potest esse : quod Donatus et quidam
GL III 266.17alii subiunctiui tantummodo putant esse , cum aliae omnes uoces optatiui
GL III 266.18communes sint etiam subiunctiuo . ergo non immerito in supra dicta Attica
GL III 266.19constructione , qua illi optatiuis utuntur , hoc quoque tempore indifferenter
GL III 266.20nostri sunt usi . inueniuntur tamen etiam nostri poetae saepe metri causa
GL III 267.1indicatiuis pro subiunctiuis usi , ut Horatius in II carminum :
GL III 267.2« me truncus illapsus cerebro /
GL III 267.3sustulerat , nisi Faunus ictum /
GL III 267.4dextra leuasset »,
GL III 267.5sustulerat pro sustulisset posuit propter metrum .
GL III 267.6quae genera uel significationes uerborum quibus casibus construuntur
GL III 267.7quoniam igitur de constructione modorum uerbi dictum est , qui
GL III 267.8omnes eundem casum sequuntur , quem genus siue significatio uerbi exigit ,
GL III 267.9quam διάθεσιν Graeci uocant , de hac quoque diligentissime est
GL III 267.10quaerendum .
GL III 267.11sciendum itaque , quod omnia actiua apud Latinos , quae faciunt a se
GL III 267.12passiua , quae et transitiua sunt in homines , sine dubio accusatiuo
GL III 267.13adiunguntur , ut oro te , quia habet etiam passiuum oror a te . similiter
GL III 267.14accuso te , accusor a te ; curo te , curor a te ; audio te audior a te ; patro
GL III 267.15te , patror a te ; impetro te , impetror a te ; temno te , temnor a te ;
GL III 267.16neglego te , neglegor a te ; despicio te , despicior a te ; sentio te , sentior a
GL III 267.17te ; impedio te , impedior a te ; inchoo te , inchoor a te ; incipio te ,
GL III 267.18incipior a te . similiter etiam neutra uel deponentia actum significantia cum
GL III 267.19transitione in quodcumque accusatiuum sequuntur , ut facio domum , eo
GL III 267.20iter , nauigo Pontum , ardeo uxorem , quando pro amo accipitur .
GL III 267.21Virgilius in bucolico :
GL III 267.22« formosum pastor Corydon ardebat Alexin ».
GL III 267.23dedisco illam rem . Lucanus in I :
GL III 267.24« dedidicit iam pace ducem »;
GL III 267.25Cicero tamen simplicis eius passiuum protulit de praetura urbana :
GL III 267.26« dum est , unde ius ciuile discatur ». Terentius in adelphis :
GL III 268.1« nisi , dum hae silescunt turbae , interea in angulum /
GL III 268.2aliquo abeam atque edormiscam hoc uilli »
GL III 268.3pro hoc uillum , quod est diminutiuum uini . Virgilius in II Aeneidos :
GL III 268.4« pars stupet innuptae donum exitiale Mineruae ».
GL III 268.5Horatius in I carminum :
GL III 268.6« nec muliebriter /
GL III 268.7expauit enses ».
GL III 268.8similiter dicimus doleo pedem , ferueo pectus , ambulo spatium ; sic etiam
GL III 268.9deponentia transitiua actum significantia sequor hominem , loquor fabulam ,
GL III 268.10expiscor socium , experior rem , arbitror iustitiam , reor ueritatem , suspicor
GL III 268.11inimicum .
GL III 268.12sunt tamen tam ex his quaedam quam ex actiuis , quae cum
GL III 268.13accusatiuo etiam datiuo adiunguntur , quae sunt acquisitiua , de quibus mox
GL III 268.14dicetur , ut do tibi aurum , dono illi seruum ; dicitur tamen et in eodem sensu
GL III 268.15dono illum seruo more Attico . Virgilius in V :
GL III 268.16« Sergestum Aeneas promisso munere donat ».
GL III 268.17similiter praebeo , praesto , exhibeo , mando , polliceor , muneror , indico ,
GL III 268.18exprobro tibi illam rem ; similiter dicimus praepono tibi illum et
GL III 268.19praefero et praeficio .
GL III 268.20pauca sunt , quae actiua uoce transitiue soli datiuo adiunguntur , ut
GL III 268.21noceo tibi , inuideo , maledico , benedico , praeniteo ( Horatius in I
GL III 268.22carminum :
GL III 268.23« cur tibi iunior /
GL III 268.24laesa praeniteat fide »)
GL III 268.25dissideo tibi ( Horatius in II carminum :
GL III 268.26« redditum Cyri solio Phraatem /
GL III 268.27dissidens plebi numero beatorum /
GL III 268.28eximit uirtus »),
GL III 268.29quamuis , si quis attente haec quoque inspiciat , inter acquisitiua uel
GL III 268.30aequiperantia sunt ponenda : noceo tibi ( est nocens tibi fio ); inuideo tibi ,
GL III 269.1quasi non uidens tibi fio , hoc est non ferens te bene agentem uidere ;
GL III 269.2maledico tibi , contra te dico male .
GL III 269.3inueniuntur tamen pauca , quorum quamuis actus transeat in aliam
GL III 269.4personam , non habent tamen passiua , ut facio et ex eo cum infinitis
GL III 269.5uerbis composita , ut calefacio , tepefacio , obstupefacio ; pro passiuo quoque
GL III 269.6eorum fio et ex eo similiter composita accipiuntur , ut calefio , tepefio ,
GL III 269.7obstupefio et similia ; cum praepositionibus enim compositum facio
GL III 269.8plerumque habet passiuum , ut perficio perficior ; afficio afficior ; inficio
GL III 269.9inficior ; efficio efficior et similia .
GL III 269.10illa quoque uerba actiuorum uocem habentia , quorum actus ad res
GL III 269.11carentes loquella pertinent , primas quidem et secundas uoces non possunt
GL III 269.12naturaliter passiuas habere , quippe cum nec de se loqui ipsae quid
GL III 269.13patiuntur possint , quod est primae personae , nec ad eas , cum careant auditu ,
GL III 269.14qui proprie pertinet ad secundam personam , loqui possimus ; tertiam uero
GL III 269.15habent personam , de qua inter primam et secundam loquella recte fieri
GL III 269.16potest , ut laboratur uestis , unde Virgilius in I Aeneidos :
GL III 269.17« arte laboratae uestes »;
GL III 269.18potatur fluuius , Iuuenalis in IIII :
GL III 269.19« epotaque flumina Medo /
GL III 269.20prandente ».
GL III 269.21similiter dicimus cenatur piscis , prandetur holus , decurritur spatium ,
GL III 269.22unde Terentius in adelphis :
GL III 269.23«† decurso iam spatio ».
GL III 269.24de passiuis
GL III 269.25passiua ablatiuo uel datiuo transitiue adiunguntur , ut doceor a te et
GL III 269.26tibi , uideor ab illo et illi ; similiter passiuam uim habentia neutralia uel
GL III 269.27deponentia , ut uapulo a te et tibi exulo , nascor , patior . licet tamen
GL III 269.28etiam accusatiuum addere his , quibus per diuersas res fieri solet passio ,
GL III 269.29ut doceor a te literas , pascor carnem , uituperor insipientiam .
GL III 270.1Virgilius in IIII Aeneidos :
GL III 270.2« testor , cara , deos et te , germana , tuumque /
GL III 270.3dulce caput , magicas inuitam accingier artes ».
GL III 270.4et docemur enim et pascimur et uituperamur et accingimur diuersis rebus ;
GL III 270.5nasci enim et exulare ad unam rem pertinet ipsius natus et exilii .
GL III 270.6de communibus
GL III 270.7communia , quando actum significant , actiuorum constructionem ,
GL III 270.8quando passionem , passiuorum sequuntur , ut criminor te et criminor
GL III 270.9a te , ueneror te et ueneror a te .
GL III 270.10de absolutis
GL III 270.11absoluta , siue actiuae siue passiuae sint uocis , cum nominatiuo
GL III 270.12perfectam habent constructionem , ut Plato uiuit , Aristoteles deambulat ,
GL III 270.13Socrates philosophatur ; ego esurio , tu dormis , ille uolat .
GL III 270.14et reciproca uero siue sui passiua , quae ἰδιοπαθῆ uocant Graeci , licet
GL III 270.15et absolute proferre , ut rubeo , horreo , tepeo , ferueo , et coniungere
GL III 270.16his ablatiuos , ut rubeo pudore , horreo frigore , tepeo austro , ferueo
GL III 270.17aestate . nec solum tamen his , sed omnibus uerbis licet ablatiuum
GL III 270.18adiungere , cum causam per eum indicamus ipsius actus uel passionis , quod
GL III 270.19licet in omni specie facere uerborum , ut Plato uiuit anima , id est per
GL III 270.20animam ; Aristoteles deambulat pedibus , id est per pedes ; Socrates
GL III 270.21philosophatur sapientia , id est per sapientiam , similiter horreo frigore ,
GL III 270.22id est per frigus .
GL III 270.23nec mirum absoluta posse obliquis adiungere casibus , cum etiam
GL III 270.24transitiua licet absolute proferre , cum maxime aliquam sui passionem ipso
GL III 270.25actu significant , ut hic amat , ille luget , iste ridet . itaque Virgilius
GL III 270.26huiuscemodi res ostendit animorum esse passiones , ut in VI :
GL III 270.27« hinc metuunt cupiuntque , dolent gaudentque ».
GL III 270.28idem in eodem :
GL III 271.1« lugentes campi ».
GL III 271.2idem in V :
GL III 271.3« risit pater optimus ».
GL III 271.4Terentius in adelphis :
GL III 271.5« amat : dabitur a me argentum , dum erit commodum ».
GL III 271.6et rursus eadem cum casibus transitiue : amo clementiam , lugeo miseriam ,
GL III 271.7rideo stultitiam . quae uero non egent obliquis casibus , ea nec passiua
GL III 271.8habent , ut spiro , uiuo , nauigo , proficiscor , quamuis haec quoque
GL III 271.9figurate , ut supra ostendimus , coniunguntur obliquis casibus , ut securam
GL III 271.10uiuit uitam ; spirat et expirat animam ; nauigo mare et nauigatur mare
GL III 271.11et similia . at quae egent casibus et transitiue dicuntur , ut actus in
GL III 271.12hominem fiat , habent et passiua , ut ferio Tryphonem , quem actum ille
GL III 271.13interpretando , in quem fit , facit uerbum passiuum : ferior a te ; uulnero hostem ,
GL III 271.14uulneror ab hoste . excipiuntur , ut ostendimus , pauca , quae quamuis
GL III 271.15sint actiua et transitiue dicantur in hominem , tamen non habent passiua ,
GL III 271.16usu deficiente , ut noceo tibi , facio te doctum . sed hoc uerbum loco
GL III 271.17passiui habet alterum uerbum similiter actiuae uocis , sed
GL III 271.18significationis passiuae , fio . noceo quoque et maledico , benedico , inuideo ,
GL III 271.19cuius tamen passiuum Horatius in arte poetica auctoritate usus
GL III 271.20protulit :
GL III 271.21« ego cur , adquirere pauca /
GL III 271.22si possum , inuideor ?».
GL III 271.23idem etiam accusatiuum ei uerbo cum datiuo adiunxit in I epistularum :
GL III 271.24« inuidet usum /
GL III 271.25lignorum et pecoris tibi calo argutus et horti ».
GL III 271.26et haec tamen ad imitationem Graecorum datiuis adiunguntur ; nam illi
GL III 271.27λυμαίνομαί σοι et λοιδορῶ σοι . Herodotus in I : « λυμαινομένη τῷ
GL III 271.28νεκρῷ ».
GL III 271.29cetera uero omnia , nisi sint acquisitiua uel aequiperantia uel
GL III 271.30supereminentia uel subiecta , a nominatiuo actum transitiue ad homines
GL III 272.1facientia , ut praediximus , ad accusatiuos construuntur , cum utraque supponatur
GL III 272.2persona tam agentis quam patientis , ut doceo te , doceor a te . nam is ,
GL III 272.3qui patitur , in significatione passiua transfert accusatiuum , qui ad se
GL III 272.4pertinebat , cum actiuum proferebatur uerbum , in nominatiuum adiunctum
GL III 272.5passiuo , qui in ipso uerbo , ut saepe diximus , intellegitur , etiam si non
GL III 272.6apponatur , contra uero nominatiuum agentis in ablatiuum , ut erudio te ,
GL III 272.7erudior a te ; tango te , tangor a te . itaque communia utrumque habent
GL III 272.8modum constructionis .
GL III 272.9uerborum uero alia ad corpus , alia ad animam , alia ad utrumque , alia
GL III 272.10ad extrinsecus accidentia pertinent : ad corpus : lauo te , tondeo , uulnero ,
GL III 272.11sordido ; ad animam : erudio , doceo , instituo , moneo , consulo , suadeo ;
GL III 272.12ad utrumque : laedo , offendo , moueo , noceo , maledico , benedico ,
GL III 272.13prouideo ; ad extrinsecus accidentia : dito , impero , subigo , domo . sunt alia
GL III 272.14communia omnium supra dictorum , ut facio te doctum uel formosum
GL III 272.15uel felicem . inueniuntur quaedam , quae actiua uoce et constructione
GL III 272.16tamen passiuam habent significationem , et passiua actiuam , ut timeo te
GL III 272.17et timeor a te ; metuo te et metuor a te . Lucanus in V :
GL III 272.18« dum metuar semper terraque expecter ab omni ».
GL III 272.19et sunt alia laudatiua uel uituperatiua , ut cano , praedico , laudo , celebro ,
GL III 272.20amplifico , uitupero , culpo , reprehendo , incuso , accuso , insimulo ,
GL III 272.21succenseo ; alia artificiorum , ut philosophor , poëtor , architector , modulor ,
GL III 272.22medicor et medico et medeor ( Virgilius in II georgicon :
GL III 272.23« et senibus medicantur anhelis ».
GL III 272.24idem in I georgicon :
GL III 272.25« semina uidi equidem multos medicare serentes »).
GL III 272.26sunt alia deceptiua , ut fallo , decipio , eludo , induco , illicio ,
GL III 272.27pellicio ; alia acquisitiua uel supereminentia uel subiecta uel aequiperatiua ,
GL III 272.28quae datiuo adiunguntur , cuiuscumque sint generis uel significationis
GL III 273.1uerborum , ut laboro tibi , uigilo , propugno , largior , dono , muneror ,
GL III 273.2indulgeo , praesto , praebeo , exhibeo , do , annuo , consentio , assentior ,
GL III 273.3medeor tibi , medicor tibi , id est sanitatem tibi adquiro : dicitur tamen et
GL III 273.4medico , quod actiuorum seruat constructionem . Virgilius in II
GL III 273.5georgicon :
GL III 273.6« et senibus medicantur anhelis ».
GL III 273.7idem in I :
GL III 273.8« semina uidi equidem multos medicare serentes ».
GL III 273.9Terentius in Andria :
GL III 273.10« eius labore atque eius dolore nato ut medicarer tuo »;
GL III 273.11idem accusatiuo in Phormione :
GL III 273.12« quam scitum est eiusmodi parare in animo
GL III 273.13cupiditates , /
GL III 273.14quas , cum res aduorsae sient , paulo mederi possis ».
GL III 273.15moderor tibi et te : Sallustius in Catilinario : « fortuna ,
GL III 273.16cuius libido gentibus moderatur »; intellegimus enim res omnes ad
GL III 273.17felicitatem uel miseriam gentium . Lucanus in X :
GL III 273.18« sideribus quaecumque fugam moderantur Olympi »,
GL III 273.19moderantur pro regunt . maledico tibi Cicero pro Deiotaro :
GL III 273.20« eius enim nomine , optimi uiri nec tibi ignoti ,
GL III 273.21maledicebat tibi »; benedico tibi , parco , tempero ( Virgilius in I
GL III 273.22georgicon :
GL III 273.23« iam sibi tum a curuis male temperat unda carinis »),
GL III 273.24quando pro parco accipitur . supereminentia uel subiecta sunt , ut impero
GL III 273.25tibi ( Virgilius in I georgicon :
GL III 273.26« exercetque frequens tellurem atque imperat aruis »),
GL III 273.27regno tibi , dominor tibi , praecipio tibi , suadeo tibi , prouideo tibi ,
GL III 273.28prospicio tibi , consulo tibi ; nam consulo te interrogatiuum est et tunc habet
GL III 274.1passiuum , quamodo et tempero . eorum tamen quaedam possunt etiam
GL III 274.2adquisitiua esse . subiecta sunt , ut seruio tibi , oboedio , pareo , ministro ,
GL III 274.3misceo tibi , famulor , aequiperantia : luctor tibi , sermocinor , certo ,
GL III 274.4loquor , altercor , inuideo tibi , nam plerumque ad pares fit felicius agentes ,
GL III 274.5auctorque est huius Hesiodus dicens :
GL III 274.6« καὶ πτωχὸς πτωχῷ φθονέει καὶ τέκτονι τέκτων ».
GL III 274.7desideratiua uel inquisitiua accusatiuo sociantur : quaero te , similiter
GL III 274.8inuenio , reperio , expecto , desidero , opperior , scrutor , sequor et
GL III 274.9sector , praestolor te et praestolor tibi ( sed magis , quando datiuo
GL III 274.10coniungitur , adquisitiuum est . Terentius in eunucho :
GL III 274.11« quem praestolare , Parmeno ?».
GL III 274.12Cicero in I inuectiuarum : « qui tibi ad forum Aurelium
GL III 274.13praestolarentur ») et quae per obtinentiam , id est κατὰ ἐπικράτειαν ,
GL III 274.14dicuntur : habeo , possideo , teneo , contineo , sustineo , seruo , custodio , tueor ,
GL III 274.15tutor , defendo , prohibeo , arceo , impedio , implico , soluo , uinco , supero ,
GL III 274.16domito , subicio , deicio ; adoratiua quoque : colo te , honoro , adoro ,
GL III 274.17erubeo , adulor te et tibi ; suspectiua etiam uel opinatiua : suspicor ,
GL III 274.18opinor , arbitror , existimo , reor , quae maxime infinitum assumunt
GL III 274.19substantiui cum accusatiuo , ut suspicor inimicum esse , opinor amicum esse ,
GL III 274.20arbitror alacriter profuturum esse , sed et aliis infinitis iunguntur : opinor
GL III 274.21me intellegere et intellexisse Virgilium , existimo recte legere et legisse
GL III 274.22Ciceronem et similia .
GL III 274.23uoluntatem quoque significantia accusatiuo coniunguntur cum
GL III 274.24infinito alterius uerbi : uolo te currere ; similiter studeo , propero , cupio ,
GL III 275.1affecto , festino , nisi infinitum a uerbo sit alii casui iungendo ; tunc enim
GL III 275.2necesse est infinitum quoque uerbi sui constructionem seruare , ut misereor
GL III 275.3tui , misereri tui uolo ; noceo tibi , nocere tibi cupio ; dignor te laude , dignari te
GL III 275.4laude cupio ; mereor laudem , mereri laudem affecto . absolutis uero supra
GL III 275.5dicta uerba si coniungantur , accusatiuum assumunt , ut desidero uiuere
GL III 275.6filium , studeo te currere , propero me deambulare . similiter interrogatiua :
GL III 275.7interrogo te , rogo , stipulor . Iuuenalis in III :
GL III 275.8« quantum uis stipulare , et protinus accipe , quid do , /
GL III 275.9ut totiens illum pater audiat ».
GL III 275.10frequentissime tamen stipulor abs te pro interrogo te dicimus ,
GL III 275.11quomodo et quaero abs te . Cicero inuectiuarum II : « quaesiui a
GL III 275.12Catilina , nocturno conuentu apud M ( arcum ) Laecam fuisset necne »,
GL III 275.13pro interrogaui Catilinam . inuenitur tamen etiam in passiua significatione
GL III 275.14similiter dictum stipulor abs te pro interrogor abs te . Suetonius
GL III 275.15in IIII pratorum : « minor uiginti quinque annorum stipulari
GL III 275.16non potest » passiue dixit . consulo quando interrogatiuum est , ut supra
GL III 275.17diximus , accusatiuo rationabiliter , adquisitiuum uero datiuo copulatur .
GL III 275.18funebria quoque uerba ad accusatiuum feruntur , ut lugeo te , ploro ,
GL III 275.19lacrimo , plango , queror te et tibi pro apud te ( Virgilius in
GL III 275.20bucolico :
GL III 275.21« dum queror et diuos , quamquam nil testibus illis /
GL III 275.22profeci ».
GL III 275.23Iuuenalis in I :
GL III 275.24« nec quereris patri nec terram cuspide quassas ?»
GL III 276.1intellegitur enim Romanos quereris apud patrem ); uocatiua quoque :
GL III 276.2uoco te , imploro , clamo , nomino , nuncupo , inuoco , accerso .
GL III 276.3illa quoque notanda , quae cum nullum significent actum , sed magis
GL III 276.4sui passionem demonstrent , tamen , quia actiuam habent uocem ,
GL III 276.5accusatiuo coniunguntur , ut trepido , horreo , formido , uito , fugio , recuso ,
GL III 276.6excuso ; similiter metuo et timeo : haec autem , cum passiue dicuntur ,
GL III 276.7magis actum significant ; et e contrario , cum actiue dicuntur , magis
GL III 276.8passionem significant , ut timeor : timorem facio ; timeo uero timorem
GL III 276.9patior . Lucanus in V :
GL III 276.10« dum metuar semper terraque expecter ab omni ».
GL III 276.11idem in I :
GL III 276.12« fecunda uirorum /
GL III 276.13paupertas fugitur »
GL III 276.14pro fugam facit , quod est fugat . eandem uim habent et similia .
GL III 276.15hortatiua quoque accusatiuum asciscunt : excito , incito , hortor ,
GL III 276.16moneo , agito , stimulo ; precatiua etiam accusatiuo iunguntur : oro , obsecro ,
GL III 276.17obtestor , quaeso , litor , precor , supplico ; hoc non solum accusatiuo , sed
GL III 276.18etiam datiuo coniungitur ( Terentius in Andria :
GL III 276.19« huic supplicabo »),
GL III 276.20est enim subiectiuum plus aliis omnibus , quae sunt eiusdem speciei .
GL III 276.21multifida est cum accusatiuo constructio : iuro , castigo , doceo , illido ,
GL III 276.22calefacio , frigefacio .
GL III 276.23ad sensum pertinentia , quae Graeci genetiuo coniungunt , quasi
GL III 276.24passionem quoque in ipso actu significantia ( ἀκούω σοῦ , ἅπτομαί σου ,
GL III 276.25ὀσφραίνομαι , γεύομαι τοῦδε , αἰσθάνομαι ), excepto uideo et similibus ,
GL III 277.1quae plus actus habent quam alii sensus , nos accusatiuo copulamus ,
GL III 277.2quippe ex actiua passiuam uocem facientia , ut audio te et audior a te ;
GL III 277.3tango te et tangor a te ; gusto et gustor , sentio et sentior .
GL III 277.4similiter omnia fere actiua : impetro illam rem , quia et impetror ; patro et
GL III 277.5patror ; curo et curor ; impedio et impedior ; neglego et neglegor .
GL III 277.6separatiua siue discretiua cum accusatiuo etiam ablatiuo coniunguntur ,
GL III 277.7ut auerto illum hac re et ab hac re . similiter pello , amoueo ,
GL III 277.8torqueo , separo , dirimo , educo et similia . Virgilius in I Aeneidos :
GL III 277.9« nec posse Italia Teucrorum auertere regem ».
GL III 277.10Cicero Philippicarum V : « ab urbe M ( arci ) Antonii impetus in
GL III 277.11Galliam auertere ». idem inuectiuarum III : « quis tam auersus a
GL III 277.12uero ?».
GL III 277.13nec mirum uerba sensum significantia , qui habeat aliquid passionis ,
GL III 277.14accusatiuo coniungi , cum multa alia quoque sint et actiua et neutra , quae
GL III 277.15quamuis et ipsa ui intellectus ipsius aliquid pati uideantur , accusatiuis
GL III 277.16tamen adiunguntur , ut amo et desidero , ardeo . Virgilius in
GL III 277.17bucolico :
GL III 277.18« formosum pastor Corydon ardebat Alexin ».
GL III 277.19neutra et deponentia , quod superius dictum est , si actum significent
GL III 277.20et habeant transitionem ab homine in hominem , accusatiuo coniunguntur ,
GL III 277.21ut facio te doctum , sequor hominem , miror , aspernor , suspicor ,
GL III 277.22contemplor , conspicor , unde non irrationabiliter antiquissimi etiam in
GL III 277.23passiua significatione ea proferebant , quod latius de uerbo tractantes
GL III 277.24ostendimus . sin haec eadem ( id est neutra uel deponentia ) passionem significent ,
GL III 277.25passiuorum constructionem sibi defendunt , id est ablatiuo uel datiuo
GL III 277.26coniunguntur , ut fio a te doctus , uapulo ab illo , exulo , nascor , patior .
GL III 278.1ad eos autem casus , ad quos coniungitur indicatiuus , necesse est
GL III 278.2totius uerbi declinationem construi et participia et supina , ut amo illum ,
GL III 278.3amans illum , amandi illum causa curro , amando illum uigilo , amandum
GL III 278.4est illos , amatum eo illum ; nam in u desinens magis nominatiuo
GL III 278.5adiungitur . Virgilius in III :
GL III 278.6« nec dictu facilis nec uisu effabilis ulli ».
GL III 278.7non mireris tamen , omnia actiua ex quacumque uoce actum
GL III 278.8significantia cum transitione Romanos accusatiuo coniungere , cum Attici quoque
GL III 278.9tam in eis quam in aliis constructionum plerisque idem seruent .
GL III 278.10quamobrem necessarium esse duximus , multos et diuersos usus ab auctoribus
GL III 278.11utriusque linguae colligere omnium orationis partium , quorum exemplis gaudeant
GL III 278.12confidentiusque utantur , qui laudibus utriusque gloriari student doctrinae .
GL III 278.13Latini curo illam rem , ut Virgilius georgicon I :
GL III 278.14« inuidet atque hominum queritur curare triumphos »
GL III 278.15et Ξενοφῶν ἀπομνημονευμάτων primo : « ἀλλὰ καὶ τοὺς
GL III 278.16φροντίζοντας τὰ τοιαῦτα μωραίνοντας ἐπεδείκνυεν ».
GL III 278.17ἐν τῷ αὐτῷ · « ταύτην γὰρ τὴν ἕξιν ὑγιεινήν τε ἱκανῶς εἶναι
GL III 278.18καὶ τὴν τῆς ψυχῆς ἐπιμέλειαν οὐκ ἐμποδίζειν ἔφη ». Lucanus
GL III 278.19in quarto :
GL III 278.20« quo tempore primas /
GL III 278.21impedit ad noctem iam lux extrema tenebras ».
GL III 279.1nos sentio illam rem ; similiter illi . Virgilius in X :
GL III 279.2« hoc patris Anchisae manes , hoc sentit Iulus ».
GL III 279.3Ἰσοκράτης παραινέσεσιν · « οὕτω γὰρ τὴν ἐκείνων τε διάνοιαν
GL III 279.4αἰσθήσει καὶ σαυτὸν οὐ καταφανῆ ποιήσεις ».
GL III 279.5nos audio illum ; sic etiam illi . Virgilius in XII :
GL III 279.6« audiat haec genitor , qui foedera fulmine sancit ».
GL III 279.7Δημοσθένης Φιλιππικῶν Γ · « ὅταν δὲ πρὸς τὰ πράγματα
GL III 279.8ἀποβλέψω * καὶ ὅταν πρὸς τοὺς λόγους , οὓς ἀκούω ».
GL III 279.9patior illum Lucanus in I :
GL III 279.10« pellimur e patriis Laribus patimurque uolentes /
GL III 279.11exilium ».
GL III 279.12Δημοσθένης ὑπὲρ Κτησιφῶντος · « εἰ μὲν ἴστε με τοιοῦτον ὄντα ,
GL III 279.13οἷον οὗτος ᾐτιᾶτο , οὐ γὰρ ἄλλοθι βεβίωκα ἢ παρ ᾽ ὑμῖν , μηδὲ
GL III 279.14φωνὴν ἀνάσχησθε ».
GL III 280.1memini illam rem et illius rei . Virgilius in bucolico :
GL III 280.2« numeros memini , si uerba tenerem ».
GL III 280.3idem in IIII Aeneidos :
GL III 280.4« nec meminisse pigebit Elissae ».
GL III 280.5Δημοσθένης ἐν τῷ κατὰ Αἰσχίνου · « ἵνα τὴν ὅτε
GL III 280.6ἀδωροδόκητος ὑπῆρχε προαίρεσιν αὐτοῦ τῆς πολιτείας ἀναμνησθέντες ,
GL III 280.7ὡς προβεβλημένη καὶ ἄπιστος ἦν πρὸς τὸν Φίλιππον ».
GL III 280.8Ὅμηρος in Iliados Ω ·
GL III 280.9« μνῆσαι πατρὸς σεῖο , θεοῖς ἐπιείκελ ᾽ Ἀχιλλεῦ ».
GL III 280.10impero tibi , ἄρχω σοῦ . Virgilius in I georgicon :
GL III 280.11« exercetque frequens tellurem atque imperat aruis »;
GL III 280.12Attici : ἦρχεν Ἀθηναίοις .
GL III 280.13Latini aufero tibi et a te , similiter eripio , adimo , amolior , amoueo .
GL III 280.14Terentius in Phormione :
GL III 280.15« aufer mi oportet ».
GL III 280.16Lucanus in V :
GL III 280.17« heu quantum fortuna umeris iam pondere fessis /
GL III 280.18amolitur onus ».
GL III 280.19Virgilius in II Aeneidis :
GL III 280.20« teque his , ait , eripe flammis ».
GL III 280.21Homerus in Iliadis Α :
GL III 280.22« αὐτὰρ ὁ τοῖσιν ἀφείλετο νόστιμον ἦμαρ »,
GL III 280.23et per accusatiuum tamen idem in Iliadis Α ·
GL III 280.24« μήτε σὺ τόνδ ᾽ * ἀποαίρεο κούρην ».
GL III 281.1illi ἄχθομαι τόδε et τῷδε et nos quoque doleo illam rem et illa re ;
GL III 281.2similiter indignor . Sallustius in Catilinario : « et quasi dolens eius
GL III 281.3casum ». Virgilius in II Aeneidos :
GL III 281.4« et casum insontis mecum indignabar amici ».
GL III 281.5idem in I :
GL III 281.6« nota tibi et nostro doluisti saepe dolore ».
GL III 281.7ausculto tibi et te . Attici ἀκροῶμαι σοῦ καὶ σέ . Αἰσχίνης
GL III 281.8ἐν τῷ κατὰ Κτησιφῶντος · « οἱ δὲ δικασταὶ ὥσπερ ἐπῳδὴν ἢ ἄλλο
GL III 281.9τι ἀλλότριον πρᾶγμα ἀκροώμενοι ». Terentius in Andria :
GL III 281.10« Pamphilumne adiutem an auscultem seni ».
GL III 281.11in eadem :
GL III 281.12« ausculta pauca : et quid ego te uelim et tu quod
GL III 281.13quaeris scies »;
GL III 281.14nec enim aliter stat iambus , qui est quaternarius , quod etiam Donati
GL III 281.15commentum approbat .
GL III 281.16potior illius rei et illam rem et illa re . Cicero in II
GL III 281.17inuectiuarum : « rerum potiri uolunt ». Terentius in adelphis :
GL III 281.18« ille alter sine labore patria potitur commoda ».
GL III 281.19Virgilius in I :
GL III 281.20« egressi optata potiuntur Troes harena ».
GL III 281.21similiter Attici : ἀπήλαυσα τούτου καὶ ἀπὸ τούτου καὶ τοῦτο .
GL III 281.22Ἰσοκράτης ἐν τῷ περὶ τῆς εἰρήνης · « καὶ κατ ᾽ ἀρχὰς μὲν †
GL III 281.23ἀπολαύωσιν , ὧν ἂν λάβωσιν », in sequentibus uero idem : « δέδοικα , μὴ
GL III 282.1πειρώμενος ὑμᾶς εὐεργετεῖν αὐτὸς ἀπολαύσω τι φλαῦρον ».
GL III 282.2Πλάτων ἐν τῇ Σωκράτους ἀπολογίᾳ · « καὶ εἰ μέντοι τι ἀπὸ
GL III 282.3τούτων ἀπήλαυον ».
GL III 282.4illi ἀποστερούμενος τοῦτο καὶ τούτου ; huic simile nos dicimus
GL III 282.5pascor hanc rem et hac re . Virgilius in II Aeneidos :
GL III 282.6« et miseros morsu depascitur artus ».
GL III 282.7idem georgicon III :
GL III 282.8« pascuntur uero siluas et summa Lycaei ».
GL III 282.9idem [ in bucolico ]:
GL III 282.10« frondibus hirsutis et carice pastus acuta ».
GL III 282.11ἀπογινώσκω τούτων . Δημοσθένης Φιλιππικοῖς · « ἐγὼ μὲν γὰρ
GL III 282.12ἡγοῦμαι Φίλιππον , οὔτ ᾽ εἰ τὰ πρῶτα βιασθεὶς ἄκων
GL III 282.13ἔπραξεν , οὔτ ᾽ ἂν εἰ νῦν ἀπεγίγνωσκε Θηβαίους , τοῖς ἐκείνων
GL III 282.14ἐχθροῖς συνεχῶς ἐναντιοῦσθαι ». Latini despero illam rem .
GL III 282.15Lucanus in V :
GL III 282.16« desperare uiam ».
GL III 282.17Euripides :
GL III 282.18« οὐχ ἑσπέρας φάσ ᾽, ἀλλὰ καὶ μεσημβρίας /
GL III 283.1τούτους ἀφεστήκασιν ἡμέραν τρίτην »,
GL III 283.2et nos absum tertium diem .
GL III 283.3ἀπέδρα με καὶ ἀπέδρα μοῦ . Πλάτων ἐν Πρωταγόρᾳ · « ὁ γάρ
GL III 283.4τοι παῖς με ὁ Σάτυρος ἀπέδρα ». Lucanus in II :
GL III 283.5« heu demens non te fugiunt , me cuncta secuntur ».
GL III 283.6ἀπελθεῖν τὴν ὁδὸν καὶ τῇ ὁδῷ illi dicunt , nos quoque ire uiam
GL III 283.7et uia . Cicero pro Murena : « hanc uiam dico , ite uiam ».
GL III 283.8Virgilius in IIII Aeneidos :
GL III 283.9« longam incomitata uidetur /
GL III 283.10ire uiam ».
GL III 283.11ἀρτίως καὶ ἄρτι et praeteritum , paulo ante et praesens significat
GL III 283.12apud illos . Εὐριπίδης ἐν Ἱππολύτῳ στεφανηφόρῳ ·
GL III 283.13« ἣν ἀρτίως ἔλειπον , ἣ φάος τόδε /
GL III 283.14οὔπω χρόνον παλαιὸν εἰσεδέρκετο ».
GL III 283.15Μένανδρος ἐν ἐπιτρέπουσιν ·
GL III 283.16«† εισιμν πρὸς ἐκείνην λέγεις , ἄρτι γὰρ νοῶ ».
GL III 283.17Romani quoque aduerbium modo in eadem utriusque temporis significatione
GL III 283.18ponunt . Terentius in Phormione :
GL III 283.19« modo apud † forum :: meumne ?».
GL III 284.1modo dixit pro nuper . idem in eunucho :
GL III 284.2« modo ait , modo negat »
GL III 284.3pro nunc ait , nunc negat . Donatus in secunda arte de nomine :
GL III 284.4sed modo nomina generaliter dicimus pro nunc .
GL III 284.5illi βαρύνομαι τούτου καὶ ὑπὸ τούτου καὶ τούτῳ . Σοφοκλῆς
GL III 284.6ἐν Φιλοκτέτῃ τῷ ἐν Τροίᾳ ·
GL III 284.7« ὀσμῆς † μου ὅπως μὴ βαρυνθήσεσθέ μου »
GL III 284.8ἀντὶ τοῦ ὑπὸ τῆς ὀσμῆς . Κρατῖνος ἐν πλούτοις ·
GL III 284.9« μὴ ξυντυχίᾳ βαρυνόμενοι ».
GL III 284.10grauor hanc rem et hac re . Virgilius in X :
GL III 284.11« quid , si , quae uoce grauaris , /
GL III 284.12mente dares ?».
GL III 284.13illi βασκαίνει αὐτόν . Δημοσθένης ἐν τῷ ὑπὲρ Κτησιφῶντος ·
GL III 284.14« ὁ δὲ σιγήσας ἡνίκα ἔδει λέγειν , ἄν τι δύσκολον συμβῇ , τοῦτο
GL III 284.15βασκαίνει ». Virgilius in bucolico :
GL III 284.16« nescio , quis teneros oculus mihi fascinat agnos ».
GL III 284.17illi βουλομένοις ἐστὶν ἡμῖν . Δημοσθένης ὑπὲρ Κτησιφῶντος ·
GL III 284.18« τῆς δὲ πομπείας ταυτησὶ τῆς † ἀναίδην ὕστερον , ἂν
GL III 285.1βουλομένοις ᾖ τουτοισί , μνησθήσομαι ». Sallustius in Iugurthino :
GL III 285.2« neque plebi militia uolenti putabatur ».
GL III 285.3γάρ coniunctio causalis inuenitur etiam repletiua uel confirmatiua
GL III 285.4apud Graecos , quomodo et apud nos . Ὅμηρος ·
GL III 285.5« οὐ μέν τις σχεδόν ἐστι πόλις πύργοις ἀραρυῖα · /
GL III 285.6ἀλλ ᾽ ἐν γὰρ Τρώων πεδίῳ πύκα θωρηκτάων , /
GL III 285.7πόντῳ κεκλιμένοι , ἑκὰς ἥμεθα πατρίδος αἴης »:
GL III 285.8abundat enim γάρ . Πλάτων δὲ ἢ Κάνθαρος συμμαχίᾳ οὕετως
GL III 285.9ἤρξατο ·
GL III 285.10« ἐγὼ γὰρ ὑμῖν ἢν φράσω ».
GL III 285.11Virgilius in V :
GL III 285.12« heu quianam tanti cinxerunt aethera nimbi ?».
GL III 285.13similiter enim Terentius in adelphis :
GL III 285.14«† enim uero non sinam ».
GL III 285.15γελωτοποιῶ τόνδε Attici dicunt . Terentius in eunucho :
GL III 285.16« quin * insuper scelus postquam † ludificatus est
GL III 285.17uirginem ».
GL III 285.18illi γένει ποδαπὸς καὶ γένος . Ἡρόδοτος Α · « Κροῖσος ἦν
GL III 285.19Λυδὸς μὲν γένος , παῖς δὲ Ἀλυάττεω ». Δημοσθένης ἐν τῷ περὶ τῶν
GL III 285.20ἀτελειῶν · « ἔστι γὰρ γένει μὲν ὁ Λεύκων δήπου ξένος ».
GL III 286.1Virgilius in V :
GL III 286.2« Cressa genus Pholoë geminique sub ubere nati ».
GL III 286.3idem in VIII :
GL III 286.4« qui genus ? unde domo ? pacemne huc fertis an arma ?».
GL III 286.5Sallustius in Catilinario : « haec mulier genere atque forma ,
GL III 286.6praeterea uiro atque liberis satis fortunata fuit ».
GL III 286.7γὲ coniunctionem illi et pro γάρ et pro γοῦν ponunt , quomodo et
GL III 286.8nos at et uel et aut pro et et pro saltem ; uel autem etiam pro
GL III 286.9ualde inuenitur .
GL III 286.10illi φίλος αὐτοῦ καὶ αὐτῷ , ὁμοίως προσήκων , ξένος , συγγενής ,
GL III 286.11ἀδελφός , ἀδελφιδοῦς καὶ τὰ ὅμοια . nos quoque similis illius et illi ,
GL III 286.12affinis , cognatus , hospes , necessarius , frater , fratruelis et similia .
GL III 286.13δεῦρο apud illos et loco uerbi et loco aduerbii ponitur , quomodo et
GL III 286.14apud nos age et agite . Virgilius in VIII :
GL III 286.15« quare agite , o iuuenes ».
GL III 286.16idem in IIII :
GL III 286.17« heia age rumpe moras , uarium et mutabile semper /
GL III 286.18femina ».
GL III 286.19similiter :
GL III 286.20« ehodum ad me ».
GL III 286.21δεκαπέντε καὶ πεντεκαίδεκα ; nos contra quindecim et decem et
GL III 286.22quinque ; Liuius tamen frequenter etiam sine coniunctione
GL III 286.23« septemdecem » et « decemseptem ».
GL III 286.24δή coniunctio tam completiua quam confirmatiua inuenitur apud illos .
GL III 287.1Θουκυδίδης · « κίνησις γὰρ αὕτη μεγίστη δὴ τοῖς Ἓλλησιν
GL III 287.2ἐγένετο », quomodo apud nos uero et autem . Sallustius in
GL III 287.3Catilinario : « uerum enim uero is demum mihi uiuere atque frui
GL III 287.4anima uidetur ». Terentius in adelphis :
GL III 287.5« hoc autem angiportum non est peruium ».
GL III 287.6Cicero in prognosticis :
GL III 287.7« ast autem tenui quae candet lumine Phatne ».
GL III 287.8similiter nam , enim , ergo non solum causales uel rationales , sed etiam
GL III 287.9completiuae et confirmatiuae inueniuntur et praepositiuae et subiunctiuae ,
GL III 287.10quomodo δή apud Graecos .
GL III 287.11ἐξ ἐμέθεν , ἐκ σέθεν , ἐξ ἕθεν , ἐξ οὐρανόθεν . Homerus :
GL III 287.12« ἐξ ἐμέθεν γάρ φασι κάκ ᾽ * »
GL III 287.13κρεμάσαντες .
GL III 287.14hinc Romani omnibus casualibus assumpserunt ablatiuos , quia praepositio
GL III 287.15separate aduerbiis non praeponitur : a me , a te , a se , a caelo ; et quia
GL III 287.16huiuscemodi casus apud Graecos in comparatione sine praepositione
GL III 287.17ponitur , hoc quoque nostri sunt imitati . Homerus :
GL III 287.18« οὐ γὰρ ἕθεν ἐστὶ χερείων »:
GL III 287.19praepositiones enim per compositionem antecedunt aduerbia . ἐξὸν ἀντὶ
GL III 287.20ἐξουσίας οὔσης . Lucanus in VII :
GL III 287.21« omnia maiorum uertamus busta licebit »,
GL III 287.22id est si licentia erit .
GL III 287.23duplicant illi praepositiones . Ἰσοκράτης ἐν τῷ Αἰγινητικῷ ·
GL III 287.24« ὁρῶν τὴν μητέρα τὴν ἑαυτοῦ καὶ τὴν ἀδελφὴν ἐκ μὲν τῆς
GL III 288.1πατρίδος ἐκπεπτωκυῖαν ». Αἰσχίνης · « ἐξορμήσας ἐκ τῆς πόλεως ».
GL III 288.2Terentius in Andria :
GL III 288.3« adeon ad eum ?».
GL III 288.4Cicero in I inuectiuarum : « egredere ex urbe , Catilina , iubet
GL III 288.5consul ». ἐξέρχεται τοῦδε καὶ τόδε . Virgilius in XI :
GL III 288.6« et uim uiribus exit ».
GL III 288.7Lucanus in VIII :
GL III 288.8« exeat aula , /
GL III 288.9qui uult esse pius ».
GL III 288.10Solinus : « postquam Tatius hominem exiuit ».
GL III 288.11illi ἐξαιτούμενος τόνδε καὶ τοῦδε . Terentius in Andria :
GL III 288.12« et cum eo † hanc iniuriam expostulem ?».
GL III 288.13illi ἐξαρκεῖ αὐτοῖς τόδε πεποιηκόσιν καὶ πεποιηκέναι ; nos sufficit
GL III 288.14illis pransis esse et prandisse . huic consimile esse uidetur fieri opus
GL III 288.15est et facto opus est , dici opus est et dicto opus est , pugnari opus
GL III 288.16est et pugnato opus est ; quomodo enim illa , sic etiam ista participia
GL III 288.17pro infinitis uerbis ponuntur . Sallustius in Catilinario : « nam et
GL III 288.18priusquam incipias , consulto , et ubi consulueris , mature
GL III 288.19facto opus est ». haec autem elocutio ad passiuae significationis pertinet
GL III 288.20participia siue absolutae .
GL III 288.21ἐξέστην τόδε καὶ τῷδε . Δημοσθένης ἐν τῷ περὶ τῶν
GL III 288.22ἀτελειῶν · « ὑπὲρ δὲ δόξης οὐδένα ποτὲ κίνδυνον ἐξέστησαν ».
GL III 288.23Ἀριστοφάνης βατράχοις ·
GL III 288.24« εὐφημεῖν δεῖ κἀξίστασθαι τοῖς † ἡμετέροις χοροῖσιν ».
GL III 289.1huic simile est propugno tibi et te . Statius in II Thebaidis :
GL III 289.2« hostili propugnans pectora parma ».
GL III 289.3coniunctioni εἰ , quae est ἐάν , apud illos tam ἐάν quam εἰ redditur
GL III 289.4in partitione ; pro utroque autem Romani si ponunt , in redditione tamen
GL III 289.5partitionis plerumque sin , ut Virgilius in II georgicon :
GL III 289.6« sin has naturae non possim accedere partes ».
GL III 289.7idem in I :
GL III 289.8« sin ortu quarto , namque is certissimus auctor , /
GL III 289.9lucidus orbis erit ».
GL III 289.10apud illos tam ἐάν quomodo et ὅπως et ἵνα et optatiuis coniunguntur .
GL III 289.11( Plato in Gorgia : « ὥστ ᾽ εἴ μοι καὶ τὴν ἡμέραν ὅλην ἐθέλοιτε
GL III 289.12διαλέγεσθαι , χαριεῖσθαι », et Homerus :
GL III 289.13« αἴ κέ μοι ὣς μεμαυῖα παρασταίης , γλαυκῶπι ».
GL III 289.14« αἴ κέν μοι δώῃ Ζεὺς αἰγίοχος καὶ Ἀθήνη »).
GL III 289.15similiter Romani si , quod tam pro εἰ quam pro ἐάν Graecis
GL III 289.16coniunctionibus , ut dictum est , accipitur . et dum et ut , quando pro ὅπως uel
GL III 289.17ἵνα ponuntur , tam optatiuo quam subiunctiuo inueniuntur iuncta .
GL III 289.18Virgilius in VI :
GL III 289.19« si nunc se nobis ille aureus arbore ramus /
GL III 289.20ostendat ».
GL III 289.21idem in I :
GL III 289.22« multa quoque et bello passus , dum conderet urbem ».
GL III 289.23Terentius in Phormione :
GL III 290.1«† ut illum di deaeque omnes perduint »
GL III 290.2pro perdant .
GL III 290.3ἑαυτοῦ proprie quidem tertiae est personae , inuenitur tamen et
GL III 290.4primae et secundae adiunctum . Μένανδρος ·
GL III 290.5« ἵν ᾽ οὐχ αὑτῷ παρετράφην , ἀλλά σοι »,
GL III 290.6τουτέστιν οὐκ ἐμαυτῷ . Romani autem ipse quidem , quomodo et illi
GL III 290.7τὸ αὐτός et pro prima et pro secunda accipiunt persona ; sui uero
GL III 290.8numquam nisi tertia inuenitur . Virgilius in II Aeneidos :
GL III 290.9« quaeque ipsa miserrima uidi ».
GL III 290.10illi dicunt ἑαυτοὺς ἀδικοῦσι pro ἀλλήλους . Thucydides in III :
GL III 290.11« ἡμέρας θ ᾽ ὑπομιμνήσκομεν ἐκείνης , ἐν ᾗ τὰ λαμπρότατα μεθ ᾽
GL III 290.12ἑαυτῶν πράξαντες , νῦν ἐν τῇδε τὰ δεινότατα κινδυνεύομεν
GL III 290.13παθεῖν ». Demosthenes pro Ctesiphonte : « πάντας συνέκρουεν
GL III 290.14καὶ πρὸς ἑαυτοὺς ἐτάραττεν ». Romani pro hoc inter se dicunt .
GL III 290.15Virgilius in I Aeneidos :
GL III 290.16« artificumque manus inter se operumque laborem /
GL III 290.17miratur ».
GL III 290.18Terentius in adelphis :
GL III 290.19«† uideo amare inter se ».
GL III 290.20Cicero in I inuectiuarum : « nefario scelere inter se
GL III 290.21coniunctos ».
GL III 291.1ego adiungitur primae personae uerbi significantiae causa tam apud
GL III 291.2Graecos quam apud nos . Demosthenes in Androtionem : « τὸν
GL III 291.3πατέρα , ὡς ἀπέκτονα ἐγώ , τὸν ἐμαυτοῦ ». Virgilius in IIII
GL III 291.4Aeneidis :
GL III 291.5« ego te , quae plurima fando /
GL III 291.6enumerare uales , numquam , regina , negabo /
GL III 291.7promeritam »;
GL III 291.8sin autem addatur etiam ipse , discretionem et significantiam auget .
GL III 291.9Virgilius in V :
GL III 291.10« ipse ego paulisper pro te tua munera inibo »
GL III 291.11[ iuxta et prope et accusatiuo et datiuo iungitur ]. Plato legum
GL III 291.12XII : « νῦν δ ᾽ ὅ τι τούτων ἐγγύτατα φιλοψυχίας ἕνεκα ». Λυσίας
GL III 291.13ἐν τῷ περὶ τοῦ Ἡγησάνδρου κλήρου ·« τοῖς ἐγγύτατα γένους
GL III 291.14συνῴκουν ». Plato legum nono : « ὁ τοῦ τελευτήσαντος γένει
GL III 291.15ἐγγύτατος ». Virgilius in VIII :
GL III 291.16« est ingens gelidum lucus prope Caeritis amnem ».
GL III 291.17idem in eodem :
GL III 291.18« propiusque periclo /
GL III 291.19it metus ».
GL III 291.20Cicero pro Milone : « proxime deos accessit Clodius ». illi dicunt :
GL III 291.21ἔγγιστα τόσων καὶ τόσοις καὶ τόσοι . Ξενοφῶν Ἀγησιλάῳ ·
GL III 292.1« ἐκεῖνος τοίνυν , ἀγγελίας μὲν ἐλθούσης αὐτῷ , ὡς ἐν τῇ ἐν
GL III 292.2Κορίνθῳ μάχῃ ὀκτὼ μὲν Λακεδαιμονίων , ἐγγὺς δὲ μυρίων
GL III 292.3τεθνᾶσι τῶν πολεμίων ». καὶ ἐν τῷ Ἱππαρχικῷ · « καὶ ἡ πόλις
GL III 292.4ἀνέχεται δὲ δαπανῶσα ἐγγὺς τετταράκοντα τάλαντα ». Ἀλκαῖος
GL III 292.5Ἐνδυμίωνι ·
GL III 292.6« ὁτιὴ σχεδόν τι μῆνας ἐγγὺς τρεῖς ὅλους /
GL III 292.7φρουρῶ τὸν Ἐνδυμίωνα ».
GL III 292.8Sallustius in Catilinario : « quod tamen uitium propius
GL III 292.9uirtutem erat ». idem in Iugurthino : « propius mare Africum
GL III 292.10agitabant ». Virgilius georgicon I :
GL III 292.11« propius stabulis armenta tenerent ».
GL III 292.12idem in IIII :
GL III 292.13« neu propius tectis ».
GL III 292.14idem in III :
GL III 292.15« et faciem tauro propior »;
GL III 292.16nam genetiuo neque praepositio nec aduerbium loco praepositionis positum
GL III 292.17apud Latinos bene adiungitur excepto tenus , quod tam ablatiuo quam
GL III 292.18genetiuo adiunxit Virgilius in III Aeneidos :
GL III 292.19« pube tenus , postrema immani corpore pistrix ».
GL III 292.20idem georgicon III :
GL III 292.21« et crurum tenus a mento palearia pendent ».
GL III 292.22ἐγκώμιον κατὰ τούτου . Δημοσθένης Φιλιππικῷ ·« ὃ καὶ
GL III 292.23μέγιστόν ἐστιν καθ ᾽ ἡμῶν ἐγκώμιον , ἄνδρες Ἀθηναῖοι ». Romani
GL III 293.1quoque frequenter huiuscemodi elocutione utuntur : laudem dico in te .
GL III 293.2Persius :
GL III 293.3« siue opus in mores , in luxum , in prandia regum /
GL III 293.4dicere ».
GL III 293.5ἐγκύκλιαGraeci et de probabilibus et de uilissimis rebus dicunt .
GL III 293.6Δείναρχος ἐν τῷ κατὰ Πολυεύκτου ·« ἀνθρώπου καὶ μισθωτοῦ
GL III 293.7καὶ πάντα τὰ ἐγκύκλια ἀδικήματα ἠδικηκότος ». hinc Romani in
GL III 293.8ordinem redactus est , hoc est inter uiles et abiectos connumeratus .
GL III 293.9Liuius in XXV ab urbe condita : « tribuni plebis in ordinem
GL III 293.10redacti pro contemptissimi habiti »; hinc etiam extra ordinem pro
GL III 293.11egregii dicuntur .
GL III 293.12Attici ἐγχειρητικώτερος ἀρετῆς . Ξενοφῶν Ἑλληνικῶν D : « ἦν δὲ
GL III 293.13οὗτος ἀνὴρ εὔχαρίς τε οὐδὲν ἧττον τοῦ Θίβρωνος , μᾶλλον δὲ
GL III 293.14συντεταγμένος καὶ ἐγχειρητικώτερος ἀρετῆς ». Virgilius in X :
GL III 293.15« quem tamen haud expers Valerus uirtutis auitae /
GL III 293.16deiecit ».
GL III 293.17similiter dicimus experiens causarum , et omnia fere participialia
GL III 293.18praesentis temporis genetiuis solent iungi : amans illius , similiter patiens ,
GL III 293.19fidens , fugitans . Terentius in Phormione :
GL III 293.20« erus liberalis est et fugitans litium ».
GL III 293.21Virgilius in II georgicon :
GL III 293.22« et patiens operum paruoque assueta iuuentus ».
GL III 293.23illi [ εἰς etiam pro ἐν ponunt . Aristophanes ] ἔδοξεν αὐτῷ τόδε
GL III 294.1πράξαντι τόδ ᾽ ἐπεξεργάσασθαι , et rursus : ἔδοξεν αὐτῷ τόδε πράξαντα τόδ ᾽
GL III 294.2ἐπεξεργάσασθαι . Ἡρόδοτος Α · « εἴτε καὶ αὐτῷ ἔδοξε πέμψαντι εἰς
GL III 294.3Δελφοὺς τὸν θεὸν ἐπερέσθαι ». nostri quoque placet illi uincenti
GL III 294.4triumphare et placet illi uincentem triumphare .
GL III 294.5illi εἰς etiam pro ἐν ponunt . Aristophanes σφηξίν ·
GL III 294.6« νύκτωρ κατέκλινεν αὐτὸν εἰς Ἀσκληπιοῦ »,
GL III 294.7καὶ Θουκυδίδης πρώτῃ · « καθεζόμενοι εἰς τὸ Ἣραιον ἱκέται », καὶ
GL III 294.8Ξενοφῶν οἰκονομικῷ ·« εἰ μή γε φανείης , ἔφη , καὶ εἰς τοῦτο
GL III 294.9ταὐτὰ ἐμοὶ ἐπιστάμενος », καὶ Ἡρόδοτος · « τὸν θρόνον , εἰς τὸν
GL III 294.10προκαθίζων ἐδίκαζεν ». frequenter et Romani in praepositionem ,
GL III 294.11quae εἰς quidem significat accusatiuo praeposita , ἐν uero ablatiuo ,
GL III 294.12accusatiuo pro ablatiuo iungentes hoc imitantur . Terentius in
GL III 294.13eunucho :
GL III 294.14« in quem exempla fient ?»
GL III 294.15pro in quo . idem in adelphis :
GL III 294.16« uereor * in os te laudare amplius »
GL III 295.1pro in ore . Cicero inuectiuarum I : « si minus in praesens
GL III 295.2tempus * at in posteritatem inpendeat ».
GL III 295.3Thucydides I : « καὶ τότε αἰσθάνοιντο αὐτοὺς μέλλοντας καὶ
GL III 295.4ταύτῃ κωλύσειν ». Ἰσοκράτης παραινέσεσιν · « οὕτω γὰρ τὴν
GL III 295.5ἐκείνων διάνοιαν αἰσθήσει καὶ σαυτὸν οὐ καταφανῆ
GL III 295.6ποιήσεις ». Lucanus in IIII :
GL III 295.7« non sentiet ictus ».
GL III 295.8Virgilius in IIII Aeneidos :
GL III 295.9« sensit enim simulata mente locutam ».
GL III 295.10Demosthenes Philippicarum III : « ὅταν τε εἰς τὰ πράγματα
GL III 295.11ἀποβλέψω καὶ ὅταν εἰς τοὺς λόγους , οὓς ἀκούω ». Virgilius in
GL III 295.12bucolico :
GL III 295.13« audiat haec tantum uel qui uenit ecce Palaemon ».
GL III 295.14idem in XII :
GL III 295.15« audiat haec genitor , qui foedera fulmine sancit ».
GL III 295.16nec licet aliter Latinis nisi accusatiuo supra dicta uerba coniungere :
GL III 295.17sentio illum , audio illum , quomodo et curo , patior , impetro , impedio ,
GL III 295.18quae Graeci etiam genetiuis solent sociare uel datiuo .
GL III 295.19Isocrates panegyrico : « οὐκ ἀμνημονῶν οὔτε ἐκείνων ».
GL III 295.20Demosthenes in Philippicis : « οὔτε ἀμνημονεῖ τοὺς λόγους
GL III 295.21οὔτε τὰς ὑποσχέσεις , ἐφ ᾽ αἷς τῆς εἰρήνης ἔτυχεν ». Virgilius in
GL III 295.22IIII Aeneidos :
GL III 295.23« nec meminisse pigebit Elissae ».
GL III 296.1idem in bucolico :
GL III 296.2« numeros memini , si uerba tenerem ».
GL III 296.3Isocrates in Archidamo : « ἐνθυμηθέντες , ὅτι κάλλιόν ἐστιν
GL III 296.4ἀντὶ θνητοῦ σώματος ἀθάνατον δόξαν ἀντικαταλλάξασθαι ».
GL III 296.5Demosthenes ἐν τῇ περὶ τῆς ἑαυτοῦ καθόδου ἐπιστολῇ · « οὔτ ᾽
GL III 296.6ἐνηλλαξάμην ἀντὶ ταύτης οὐδέν ». Sallustius in Iugurthino :
GL III 296.7« pro metu repente gaudium mutatur », id est metus gaudio mutatus
GL III 296.8est . Horatius in I carminum :
GL III 296.9« saepe Lucretilem /
GL III 296.10mutat Lycaeo »
GL III 296.11pro Lycaeum mutat Lucretili .
GL III 296.12Demosthenes ἐν τῷ κατὰ Αἰσχίνου περὶ τῆς
GL III 296.13παραπρεσβείας · « οὔτε τῶν τὰ τρόπαια καὶ τὰς ναυμαχίας λεγόντων
GL III 296.14ἀνέξεσθε ». idem pro Ctesiphonte : « εἰ μὲν ἴστε με τοιοῦτον ὄντα ,
GL III 296.15οἷον οὗτος ᾐτιᾶτο ( οὐ γὰρ ἄλλοθί που βεβίωκα ἢ παρ ᾽ ὑμῖν ),
GL III 296.16μηδὲ φωνὴν ἀνάσχησθε ». Lucanus in I :
GL III 296.17« patimurque uolentes /
GL III 296.18exilium ».
GL III 296.19nec aliter dicunt Latini . ( Homerus :
GL III 296.20« εἴριά τε ξαίνειν καὶ δουλοσύνην ἀνέχεσθαι »).
GL III 296.21Xenophon apomnemoneumaton I : « ἀλλὰ καὶ τοὺς
GL III 296.22φροντίζοντας τὰ τοιαῦτα μωραίνοντας ἐπεδείκνυεν ». Virgilius in
GL III 296.23bucolico :
GL III 297.1« amor non talia curat ».
GL III 297.2nec aliter dicimus .
GL III 297.3Romani impedio illum . Xenophon in eodem : « ταύτην γὰρ τὴν
GL III 297.4ἕξιν ὑγιεινήν τε ἱκανῶς εἶναι καὶ τὴν τῆς ψυχῆς ἐπιμέλειαν
GL III 297.5οὐκ ἐμποδίζειν ἔφη ». Lucanus in IIII :
GL III 297.6« quo tempore primas /
GL III 297.7impedit ad noctem iam lux extrema tenebras ».
GL III 297.8sic omnes auctores .
GL III 297.9potior illius et illum et illo . Αἰσχίνης Τηλαύγει ·« τῆς σῆς
GL III 297.10διανοίας σπουδαίας γενομένης ἀγαθόν τι ἀπολαυσώμεθα ».
GL III 297.11idem : « καὶ Σόλωνος , ἔφην ἐγώ , τοῦ τοὺς νόμους θέντος ὁμοίως
GL III 297.12κατατεθνεῶτος ἔτι καὶ νῦν μεγάλα ἀγαθὰ ἀπολαύομεν ».
GL III 297.13Terentius in adelphis :
GL III 297.14« ille alter sine labore patria potitur commoda ».
GL III 297.15Cicero inuectiuarum II : « rerum potiri uolunt ». Virgilius
GL III 297.16in I :
GL III 297.17« optata potiuntur Troës harena ».
GL III 297.18impetro illam rem dicimus , sicut et Attici . Eupolis ἐν δήμοις ·
GL III 297.19« λέγε τοῦ ᾽ πιθυμεῖς , καὶ οὐδὲν ἀτυχήσεις ἐμοῦ ».
GL III 297.20idem προσπαλτίοις ·
GL III 297.21« πάντα γὰρ τυχὼν ἄπει ».
GL III 297.22prospicio et prouideo illi et illum . Αἰσχίνης ἐν τῷ κατὰ
GL III 298.1Κτησιφῶντος · « ὁ μηδεπώποτε μήτε τοὺς πολεμίους ἀντιβλέψας ».
GL III 298.2Virgilius :
GL III 298.3‘ prospexit longe uenientem ’.
GL III 298.4idem in I :
GL III 298.5« et alto /
GL III 298.6prospiciens ».
GL III 298.7Terentius in hecyra :
GL III 298.8« tibi prospexi ».
GL III 298.9memini illius rei et illam rem . Demosthenes ἐν τῷ κατὰ
GL III 298.10Αἰσχίνου ·« ἵνα τὴν ὅτε ἀδωροδόκητος ὑπῆρχεν προαίρεσιν
GL III 298.11αὐτοῦ τῆς πολιτείας ἀναμνησθέντες , ὡς προβεβλημένη καὶ
GL III 298.12ἄπιστος ἦν πρὸς τὸν Φίλιππον ». Homerus Iliados I :
GL III 298.13« μέμνημαι τόδε ἔργον ἐγὼ νέον , οὔτι πάρος γε ».
GL III 298.14Virgilius in IIII :
GL III 298.15« nec meminisse pigebit Elissae ».
GL III 298.16idem in bucolico :
GL III 298.17« numeros memini , si uerba tenerem ».
GL III 298.18attinet ad illam rem , ἀνήκει πρὸς τόδε . Λυσίας ἐν τῷ κατὰ
GL III 298.19Μικίνου φόνου ·« καὶ πρὸς ἑτέρας αἰτίας ἀνήκειν δοκοῦντα
GL III 298.20παραλελείψεται ». Terentius in eunucho :
GL III 298.21« scin tu turbam hanc propter te esse factam ? et adeo
GL III 298.22ad te attinere hanc /
GL III 298.23omnem rem ?».
GL III 299.1« ἄξιοι μισεῖσθαι τῇ πόλει » Hyperides ἐν τῷ κατὰ
GL III 299.2Πασικλέους . pro hoc Latini dicunt dignus est odio esse urbi et dignus est
GL III 299.3qui odio sit urbi . Virgilius :
GL III 299.4« dignus patriis qui laetior esset /
GL III 299.5imperiis et cui pater haud Mezentius esset ».
GL III 299.6ἀπήγγειλα πρὸς τὴν βουλὴν καὶ τῇ βουλῇ dicunt illi . Cicero
GL III 299.7Verrinarum II : « nuntio tibi , inquit , hodiernis comitiis te esse
GL III 299.8absolutum ».
GL III 299.9illi ἀπέχομαι τούτου καὶ τοῦτο . nos quoque abstineo illius et
GL III 299.10illum et illo . Platon πολιτειῶν primo : « οὐκ ἀπεσχόμην τὸ
GL III 299.11μὴ οὐ διὰ τούτων ἐλθεῖν ». idem in II : « καὶ θέλοι ἀπέχεσθαι τῶν
GL III 299.12ἀλλοτρίων ». Terentius in adelphis :
GL III 299.13« non manum abstines , mastigia ?».
GL III 299.14Horatius carminum III :
GL III 299.15« mox , ubi lusit satis , abstineto , /
GL III 299.16dixit , irarum calidaeque rixae ».
GL III 299.17Virgilius in VII :
GL III 299.18« abstinuit tactu pater auersusque refugit /
GL III 299.19foeda ministeria ».
GL III 299.20Demosthenes : « καὶ περιῆν Θηβαίοις τεθνάναι τῷ δέει τὸν
GL III 300.1Φίλιππον ». huic simile est illud Virgilianum :
GL III 300.2« fremit arma iuuentus »,
GL III 300.3et in bucolico :
GL III 300.4« formosum pastor Corydon ardebat Alexin ».
GL III 300.5Attici dicunt ἀποστερούμενος τοῦτο καὶ τούτου . huic simile est ,
GL III 300.6pascitur illam rem et illa re . Virgilius in II Aeneidos :
GL III 300.7« et miseros morsu depascitur artus ».
GL III 300.8idem in III georgicon :
GL III 300.9« pascuntur uero siluas et summa Lycaei ».
GL III 300.10idem in eodem :
GL III 300.11« frondibus hirsutis et carice pastus acuta ».
GL III 300.12idem in bucolico :
GL III 300.13« hinc tibi , quae semper , uicino ab limite saepes /
GL III 300.14Hyblaeis apibus florem depasta salicti ».
GL III 300.15Horatius in III carminum :
GL III 300.16« me nunc Thressa Chloë regit /
GL III 300.17dulces docta modos et citharae sciens ».
GL III 300.18Homerus :
GL III 300.19« πολέμων εὖ εἰδώς ».
GL III 300.20Euripides :
GL III 300.21« οὐχ ἑσπέρας φάσ ᾽, ἀλλὰ καὶ μεσημβρίας /
GL III 300.22τούτους ἀφεστήκασιν ἡμέραν τρίτην ».
GL III 300.23huic simile est illud Virgilianum in VIII :
GL III 301.1« parte alia Marti currumque rotasque uolucres /
GL III 301.2instabant ».
GL III 301.3idem etiam datiuo adiunxit in I Aeneidos :
GL III 301.4« instans operi regnisque futuris ».
GL III 301.5« ἐκαθῆντο τρεῖς ὅλους μῆνας ἐν Μακεδονίᾳ ». Virgilius in I Aeneidis :
GL III 301.6« una cum gente tot annos /
GL III 301.7bella gero ».
GL III 301.8idem in VIIII :
GL III 301.9« omne aeuum ferro teritur ».
GL III 301.10nos dicimus despero illum . Lucanus in V :
GL III 301.11« desperare uiam et uetitos conuertere cursus /
GL III 301.12sola salus ».
GL III 301.13Attici quoque , ut Demosthenes : « ἐγὼ μὲν γὰρ ἡγοῦμαι Φίλιππον ,
GL III 301.14οὔτ ᾽ εἰ τὰ πρῶτα βιασθεὶς ἄκων ἔπραξεν , οὔτ ᾽ ἂν εἰ νῦν
GL III 301.15ἀπεγίγνωσκε Θηβαίους τοῖς ἐκείνων ἐχθροῖς συνεχῶς
GL III 301.16ἐναντιοῦσθαι ».
GL III 301.17illi ἀπέδρα με et ἀπέδρα μου . Platon in Protagora : « ὁ γάρ τοι
GL III 301.18παῖς με ὁ Σάτυρος ἀπέδρα ». similiter Romani fugio illum et ab illo .
GL III 301.19Lucanus in II :
GL III 301.20« heu demens ! non te fugiunt , me cuncta secuntur ».
GL III 301.21Virgilius in III :
GL III 301.22« effugimus scopulos Ithacae , Laërtia regna ».
GL III 301.23Attici dicunt ἄπιστος τούτου καὶ πρὸς τοῦτον . similiter nos
GL III 301.24perfidus et infidus et fidus isti et ad istum . Lucanus in VII :
GL III 302.1« quamque fuit laeto per tres infida triumphos , /
GL III 302.2tam misere fortuna minor ».
GL III 302.3Virgilius in VIIII :
GL III 302.4« hic Dardanio Anchisae /
GL III 302.5armiger ante fuit fidusque ad limina custos ».
GL III 302.6illi ἀπελθεῖν τὴν ὁδὸν καὶ τῇ ὁδῷ . sic etiam Latini , ut Cicero
GL III 302.7pro Murena : « hanc uiam dico , ite uiam ». Virgilius in IIII
GL III 302.8Aeneidos :
GL III 302.9« longam incomitata uidetur /
GL III 302.10ire uiam ».
GL III 302.11illi ἀρέσκω αὐτὸν καὶ ἀρέσκομαι αὐτῷ . nos placo illum et
GL III 302.12placor ab illo uel placor illi et placeo illi .
GL III 302.13Attici ἄρχω τοῦδε καὶ τόδε ἐπὶ τοῦ κατάρχω . Sophocles
GL III 302.14Λακαίναις ·
GL III 302.15« θεοὶ γὰρ οὔποτ ᾽, εἴ τι χρὴ βροτὸν λέγειν , /
GL III 302.16ἄρξασι Φρυξὶ τὴν κατ ᾽ Ἀργείους ὕβριν , /
GL III 302.17ξυναινέσονται · ταῦτα μὴ μάχου βιᾷ ».
GL III 302.18nos quoque soli accusatiuo incipio et coepio uerba coniungimus .
GL III 302.19Virgilius in bucolico :
GL III 302.20« incipe Maenalios mecum , mea tibia , uersus »;
GL III 302.21impero uero , quando τὸ ἄρχω , id est ἡγεμονεύω significat , datiuo
GL III 302.22coniungitur , quando uero τὸ προστάσσω , datiuo simul et accusatiuo .
GL III 302.23Virgilius in I georgicon :
GL III 302.24« exercetque frequens tellurem atque imperat aruis ».
GL III 302.25frequenter illi εἰς praepositionem pro ἐν ponunt . Aristophanes
GL III 302.26σφηξίν ·
GL III 303.1« νύκτωρ κατέκλινεν αὐτὸν εἰς Ἀσκληπιοῦ »
GL III 303.2et Thucydides πρώτῃ · « καθεζόμενοι εἰς τὸ Ἣραιον ἱκέται » et
GL III 303.3Xenophon oeconomico : « εἰ μή γε φανείης , ἔφη , καὶ εἰς τοῦτο
GL III 303.4ταὐτὰ ἐμοὶ ἐπιστάμενος » et Herodotus : « θρόνον , εἰς τὸν
GL III 303.5προκαθίζων ἐδίκαζεν ». frequenter et Romani in praepositionem
GL III 303.6accusatiuo pro ablatiuo iungentes hoc imitantur . Terentius in eunucho :
GL III 303.7« in quem exempla fient ?»
GL III 303.8pro in quo . idem in adelphis :
GL III 303.9« a uereor * in os te laudare amplius »,
GL III 303.10pro in ore .
GL III 303.11Attici εἰσῆλθέν με τόδε τι καὶ εἰσῆλθέν μοι . Isocrates ἐν τῷ
GL III 303.12περὶ τῆς εἰρήνης ·« περὶ ἧς μηδεὶς πώποτε λογισμὸς αὐτοῖς
GL III 303.13εἰσῆλθεν ». Platon πολιτείας primo : « εἰσέρχεται αὐτῷ δέος καὶ
GL III 303.14φροντίς ». Lucanus in X :
GL III 303.15« intrauit Cleopatra domum ».
GL III 303.16Virgilius in X :
GL III 303.17« Aeneae subiit mucronem ipsumque morando /
GL III 303.18sustinuit ».
GL III 303.19idem in VIIII :
GL III 303.20« iamque propinquabant portis muroque subibant ».
GL III 303.21idem in VI :
GL III 303.22« iam subeunt Triuiae lucos atque aurea tecta ».
GL III 303.23illi ἐκκέκοπται τὸν ὀφθαλμόν . Virgilius huic simile in I :
GL III 304.1« nuda genu nodoque sinus collecta fluentes ».
GL III 304.2frequenter εἰ pro ἐάν ponunt auctores Graecorum . Homerus :
GL III 304.3« εἴ τ ᾽ ἐπὶ δεξί ᾽ ἴωσι πρὸς ἠῶ τ ᾽ ἠέλιόν τε »,
GL III 304.4εἴ τε pro ἐάν τε . idem :
GL III 304.5« ἄρσαντες κατὰ θυμόν , ὅπως ἀντάξιον ἔσται · /
GL III 304.6εἰ δέ κε μὴ δώωσιν »
GL III 304.7id est ἐὰν μὴ δῶσιν . Romani et pro εἰ et pro ἐάν si ponunt .
GL III 304.8εἰπέ μοι dicunt Attici etiam ad multos . huic simile Terentius in
GL III 304.9eunucho :
GL III 304.10« aperite aliquis actutum ».
GL III 304.11idem in eodem :
GL III 304.12« nescio quid † absente aliquid nobis domi turbatum est ».
GL III 304.13illi εἰς Διονύσου . Terentius in adelphis :
GL III 304.14« ubi ad Dianae † perueneris ».
GL III 304.15Platon πολιτείας III : « ὅτι εἷς ἕκαστος ἓν μὲν ἐπιτήδευμα
GL III 304.16καλῶς ἐπιτηδεύοι , πολλὰ δὲ οὔ ». Sallustius in Catilinario :
GL III 304.17« unumquemque nominans laudare ». Cicero : « singulas
GL III 304.18uniuscuiusque domos ».
GL III 304.19participia pro uerbis ponunt Attici , quod frequenter faciunt Latini .
GL III 304.20Xenophon Ἱέρωνι ·« ἐπεὶ δὴ ταῦτα αὐτοῦ ἤκουσεν , ὁ
GL III 305.1Σιμωνίδης εἶπεν · ἔοικεν τῷ ἔργῳ μέγα τι εἶναι ἡ τιμή , ἧς
GL III 305.2ὀρεγόμενοι οἱ ἄνθρωποι , ἀντὶ τοῦ ὀρέγονται ». Phroenichus :
GL III 305.3« ὦ φίλτατ ᾽ ἀνδρῶν , μή μ ᾽ ἀτιμάσας γένῃ »,
GL III 305.4pro μή με ἀτιμάσῃς . Terentius in Andria :
GL III 305.5« quid meritus ?»
GL III 305.6pro quid meruisti ? hoc Romani faciunt in omnium passiuorum et
GL III 305.7deponentium et communium praeteritis , per quae participiis utuntur pro uerbo
GL III 305.8adiungentes uerbum substantiuum ; frequenter tamen et per ellipsin eius
GL III 305.9per se participia loco uerborum funguntur , ut Virgilius in I Aeneidos :
GL III 305.10« certe hinc Romanos olim uoluentibus annis , /
GL III 305.11hinc fore ductores , reuocato a sanguine Teucri , /
GL III 305.12qui mare , qui terras omni dicione tenerent , /
GL III 305.13pollicitus »,
GL III 305.14deest es . Cicero pro Ligario : « queritur se prohibitum », deest
GL III 305.15esse .
GL III 305.16illi εἰς ὀρθὸν φρονῶ et εἰς ταύτην πρόθεσιν . Sallustius : « in hunc
GL III 305.17modum disseruit » pro hoc modo .
GL III 305.18illi μυστήρια αὐτὴν ἦγεν pro εἰς μυστήρια . Virgilius in I :
GL III 305.19« Italiam fato profugus »
GL III 305.20pro in italiam .
GL III 305.21illi εἰς ἕν pro ὁμοῦ . nos quoque in unum pro simul .
GL III 305.22Sallustius in Catilinario : « in unum conuocat ».
GL III 305.23illi εἰς ὅσον ἡλικίας ἥκει καὶ οὐδενὸς χεῖρον . nos quoque hoc
GL III 305.24aetatis et nihilo minus .
GL III 306.1illi ὅτι μάλιστα . Terentius :
GL III 306.2«† cum maxime Parmenone opus est ».
GL III 306.3ἑκάτεροιde plebe duplici apud illos dicitur . simile Virgilius
GL III 306.4in I :
GL III 306.5« et saeuum ambobus Achillen ».
GL III 306.6illi ἐκ παντὸς τρόπου et παντὸς τρόπου et πάντα τρόπον καὶ
GL III 306.7κατὰ πάντα τρόπον , nos uero omnimodo .
GL III 306.8ἕκαστος et ἕκαστοι de duobus non dicunt , quomodo nec apud nos
GL III 306.9quisque . Homerus :
GL III 306.10« λαοὶ δὲ θοὰς ἐπὶ νῆας ἕκαστοι /
GL III 306.11ἐσκίδναντ ᾽ ἰέναι »
GL III 306.12et :
GL III 306.13« οἱ δὲ ἕκαστος ἑλὼν δέπας ἀμφικύπελλον /
GL III 306.14σπείσαντες ».
GL III 306.15ἐκάθισεν pro ἐκαθέσθη καὶ ἐποίησεν tam passiuam quam
GL III 306.16actiuam habet significationem . et nos multa habemus uariae significationis
GL III 306.17uerba , ut ruo , moror , propinquo tam absolutam quam actiuam habent
GL III 306.18significationem .
GL III 306.19ἐλπίζω non solum de bono illi dicunt . Herodotus I : « ἐλπίζων
GL III 307.1σιτοδείην τε εἶναι ἰσχυρὴν καὶ τὸν λεὼν τετρῦσθαι ἐς
GL III 307.2τοὔσχατον κακοῦ ». Virgilius in IIII Aeneidos :
GL III 307.3« hunc ego si potui tantum sperare dolorem ».
GL III 307.4ἐλαττοῦμαι τούτοις καὶ ταῦτα Atticum est , quomodo etiam apud
GL III 307.5nos inueniuntur doleo et gaudeo , laetor his et haec . Sallustius
GL III 307.6in Catilinario : « ea populus laetari et merito dicere fieri ».
GL III 307.7Virgilius in bucolico :
GL III 307.8« qui te , Pollio , amat , ueniat , quo te quoque gaudet ».
GL III 307.9Sallustius in Catilinario : « et quasi dolens eius casum ».
GL III 307.10Attici ἔλαβε δίκην tam de accusatore quam de reo dicunt . similiter
GL III 307.11nos . Virgilius in IIII Aeneidos :
GL III 307.12« ulta uirum poenas inimico a fratre recepi ».
GL III 307.13idem in XII :
GL III 307.14« Pallas te hoc uulnere , Pallas /
GL III 307.15immolat et poenas inimico ex sanguine sumit ».
GL III 307.16idem in II Aeneidos :
GL III 307.17« idque audire sat est , iam dudum sumite poenas ».
GL III 307.18Attici ἔλαττον τόσων καὶ τόσοις . similiter nos minor tot annos ;
GL III 307.19nam minor triginta annorum cum dicimus , ad genetiuum deest illo qui
GL III 307.20est triginta annorum , ἥττων τούτου τριάκοντα ἐτῶν , et similia .
GL III 307.21Horatius maior Neronum dixit in IIII carminum :
GL III 307.22« deiecit acer plus uice simplici /
GL III 307.23maior Neronum »,
GL III 307.24subaudiendum enim est aetate . idem minor fratrum dixit pro unus
GL III 308.1fratrum qui minor est . Lucanus in IIII :
GL III 308.2« et reppulit aestus , /
GL III 308.3fortior Oceani »,
GL III 308.4intellegitur aestibus . idem in I :
GL III 308.5« et Taranis Scythicae non mitior ara Dianae »;
GL III 308.6subaudiendus est hic quoque ablatiuus ara . Δημοσθένης ἐν τῷ πρὸς
GL III 308.7Σπουδίαν ὑπὲρ προικός · « ἔπειτα ὡς ἔλαττον ταῖς χιλίαις
GL III 308.8ἐκομισάμην ».
GL III 308.9ἐμποδών pro in praesenti dicunt . Thucydides VIII : « τὰς
GL III 308.10ἐμποδὼν αἰτίας μόνον ἐπισκοπεῖν ». Terentius in adelphis :
GL III 308.11« istud est sapere , non quod ante pedes modo est /
GL III 308.12uidere , sed etiam illa quae futura sunt /
GL III 308.13prospicere ».
GL III 308.14Attici ἐμποδίζειν ἡμᾶς καὶ ἡμῖν . Ἰσοκράτης πρὸς
GL III 308.15Ἀντίπατρον · « ἔτι δὲ καὶ τὸ σωμάτιον οὐκ εὐκρινὲς ὄν , ἀλλ ᾽ ἔχον ἄττα
GL III 308.16σίνη , νομίζειν ἐμποδιεῖν αὑτὸν πρὸς πολλὰ τῶν πραγμάτων ».
GL III 308.17Romani quoque impedio illum , ut iam ostendimus
GL III 308.18( iustum pro uero et uerum pro iusto frequenter tam nos quam
GL III 308.19Attici ponimus . Sophocles Αἴαντι ·
GL III 308.20« δίκαιος γόνος »
GL III 309.1pro uerus [ nostri quoque uerum pro iusto et iustum pro uero
GL III 309.2frequenter ponunt ]. Virgilius in XII :
GL III 309.3« quaecumque est fortuna , mea est , me uerius unum /
GL III 309.4pro uobis foedus luere et decernere ferro »,
GL III 309.5uerius dixit pro iustius ).
GL III 309.6Attici ἐμμένω τούτοις καὶ ἐν τούτοις , εμπέπλεγμαι τούτοις καὶ
GL III 309.7ἐν τούτοις . nos quoque permaneo his et in his , implicor his et
GL III 309.8in his .
GL III 309.9ἐμβλέπω αὐτῷ καὶ αὐτὸν καὶ εἰς αὐτόν . sic et nos prospicio
GL III 309.10illi et illum et in illum . Virgilius in I :
GL III 309.11« et alto /
GL III 309.12prospiciens ».
GL III 309.13Terentius in heautontimorumeno :
GL III 309.14« tibi prospexi ».
GL III 309.15Aristophanes in Babyloniis :
GL III 309.16« ἐννεύει με φεύγειν οἴκαδε ».
GL III 309.17nos quoque similiter adnuit me fugere domum . et ad datiuum dicunt tam
GL III 309.18illi quam nos : ἐννεύει μοι ποιεῖν , adnuit mihi facere .
GL III 309.19Attici ἔνδον pro εἴσω et ἔνδοθεν pro ἔνδον ponunt , aduerbia quae
GL III 309.20sunt in loco pro ad locum et quae sunt ad locum pro in loco ponentes .
GL III 309.21nostros quoque auctores inuenimus huiuscemodi figura utentes . Virgilius
GL III 309.22in IIII Aeneidos :
GL III 309.23« eiectum litore , egentem /
GL III 309.24suscepi »,
GL III 309.25pro ad litus .
GL III 309.26illi ἐγκατέσκηψεν εἰς τόνδε τὸν τόπον καὶ ἐν τῷδε καὶ τῷδε καὶ
GL III 309.27περὶ τόνδε . nos quoque astitit illum locum et illo et illi et circa
GL III 309.28illum . Virgilius in V :
GL III 310.1« olli caeruleus supra caput astitit imber ».
GL III 310.2Isocrates in Ariopagitico : « ἐν ταῖς αὐλητρίσιν », pro in loco ,
GL III 310.3in quo habitant tibicines . huic simile Cicero in I inuectiuarum : « dico
GL III 310.4te priore nocte uenisse inter falcarios », id est in locum , ubi
GL III 310.5sunt falcarii .
GL III 310.6ἐνεγκὼν ὄνομα Attici dicunt pro ἔχων . Virgilius in IIII Aeneidos :
GL III 310.7« egregiam uero laudem et spolia refertis /
GL III 310.8tuque puerque tuus ».
GL III 310.9Cratinus in poetina :
GL III 310.10« ἀτὰρ ἐννοοῦμαι δῆτα τὰς μοχθηρίας /
GL III 310.11τῆς † ἠλιθιότητος τῆς ἐμῆς ».
GL III 310.12similiter nos cogito quae sunt difficultates stoliditatis meae .
GL III 310.13illi ἔνιοί τινες . nostri quoque certi quidam .
GL III 310.14τὸ ἕνεκα est quando praetermittunt Attici . Thucydides in
GL III 310.15principio : « καὶ τὰς αἰτίας προσέγραψα πρῶτον τοῦ μή τινα ζητῆσαί
GL III 310.16ποτε , ἐξ ὅτου τοσοῦτος πόλεμος τοῖς Ἓλλησι κατέστη ». Romani
GL III 310.17quoque frequenter hac praetermissione utuntur in genetiuo nominum , quae
GL III 310.18supinorum terminationes habent , ut populi seruandi laborat , reipublicae
GL III 310.19defendendae periclitatur , deest causa . Sallustius in Iugurthino :
GL III 310.20« quae postquam gloriosa modo neque belli patrandi cognouit ».
GL III 310.21Thucydides IIII : « καὶ αὖθις ἑνὸς δέον τριακοστῷ ἔτει » pro
GL III 311.1ἑνὸς δέοντος . et δυοῖν δέον pro δυοῖν δεόντοιν dicunt . nostri undeuiginti ,
GL III 311.2undetriginta , duodeuiginti , duodetriginta et similiter per ceteros denarios
GL III 311.3numeros . Horatius undeoctoginta dixit in II sermonum :
GL III 311.4« unde /
GL III 311.5octoginta annos natus , cui stragula uestis »,
GL III 311.6hoc est octoginta annos aetatis habens , unde unum .
GL III 311.7Attici ἐναντίον τοῦδε pro coram illo . Terentius in Andria :
GL III 311.8«† idque gratum fuisse aduersum te habeo gratiam ».
GL III 311.9Demosthenes ἐν τῷ κατ ᾽ Αἰσχίνου · « αὐτὸς ἐξηγεῖτο τὸν
GL III 311.10νόμον τῷ κήρυκι » αντὶ τοῦ ὑπηγόρευεν . Romani uerbis praeire et
GL III 311.11iurare in uerba illius id est quomodo ille dictaret . Horatius in epodo :
GL III 311.12« in uerba iurabas mea /
GL III 311.13artius atque hedera procera astringitur ilex ».
GL III 311.14Attici ἐντρέπομαι τοῦτο καὶ τούτου . hinc Romani pudet me istius
GL III 311.15rei dicunt ( Ἀνδοκίδης ἐν τῷ περὶ μυστηρίων · « τῆς μὲν τύχης ,
GL III 311.16ᾗ ἐχρησάμην , δικαίως ἂν ὑφ ᾽ ὑμῶν ἐλεηθείην ». hinc Romani
GL III 311.17misereor tui ). Platon Κρίτωνι · « νῦν δὲ οὔτε ἐκείνους τοὺς λόγους
GL III 311.18αἰσχύνει , οὔτε ἡμῶν τῶν νόμων ἐντρέπει ». idem in Phaedro :
GL III 311.19« οὔτε κέντρων ἡνιοχικῶν οὔτε μάστιγος ἔτι ἐντρέπεται ».
GL III 311.20Euripides in Alcmaone :
GL III 311.21« εἰ τοῦ τεκόντος οὐδὲν ἐντρέπῃ πατρός ».
GL III 312.1Sophocles in Oedipode ἐπὶ Κολωνῷ ·
GL III 312.2« ἦ καὶ δοκεῖτε τοῦ τυφλοῦ τινα ἐντροπὴν /
GL III 312.3ἢ φροντίδα ἕξειν ».
GL III 312.4idem in tyranno :
GL III 312.5« μήτε παρεντραπῇς τόδε ».
GL III 312.6Alexis Ἑλένης ἁρπαγῇ ·
GL III 312.7« ἀκόλαστός ἐστι , τὴν δὲ πολιὰν οὐκ ἐντρέπεται ».
GL III 312.8Terentius in Phormione :
GL III 312.9« non pudet /
GL III 312.10uanitatis ?».
GL III 312.11idem in adelphis :
GL III 312.12« fratris me quidem /
GL III 312.13pudet pigetque ».
GL III 312.14idem in Phormione :
GL III 312.15« ut nihil pudet !».
GL III 312.16et nota , quod tam ad reuerentiam honestae personae quam ad pudorem
GL III 312.17turpis refertur supra dicti constructio uerbi , ut pudet me patris pro
GL III 312.18erubesco patrem et pudet me uanitatis pro erubesco propter
GL III 312.19uanitatem .
GL III 312.20Attici ἐνδέξια καὶ ἐναρίστερα antepaenultimo acuto aduerbialiter
GL III 312.21proferunt . similiter nos dextra illum et sinistra illum . Sallustius
GL III 312.22in Iugurthino : « dextra Adherbalem assedit »
GL III 312.23( Homerus :
GL III 312.24« ἀλλ ᾽ ἄνα »
GL III 312.25pro ἀνάστηθι . Virgilius in III Aeneidos :
GL III 313.1« o mihi sola mei super Astyanactis imago »,
GL III 313.2super pro superes ).
GL III 313.3Attici ἐξέστησαν τόδε καὶ τοῦδε καὶ τῷδε . Δημοσθένης ἐν
GL III 313.4τῷ περὶ τῶν ἀτελειῶν · « χρήματα μὲν γὰρ πλεῖστά ποτε
GL III 313.5κτησάμενοι πάντα ὑπὲρ φιλοτιμίας ἀνήλωσαν , ὑπὲρ δὲ δόξης
GL III 313.6οὐδένα ποτὲ κίνδυνον ἐξέστησαν , ἀλλὰ καὶ τὰς ἰδίας οὐσίας
GL III 313.7προσαναλίσκοντες ἐτέλουν ». Ἀριστοφάνης βατράχοις ·
GL III 313.8« εὐφημεῖν χρὴ κἀξίστασθαι τοῖς † ἡμετέροις χοροῖσιν , /
GL III 313.9ὅστις ἄπειρος τοιῶνδε λόγων ἢ γνώμην οὐ καθαρεύῃ ».
GL III 313.10Solinus in memorabilibus : « Tatius hominem exiuit ». Virgilius
GL III 313.11in V :
GL III 313.12« corpore tela modo atque oculis uigilantibus exit ».
GL III 313.13Attici ἐπιστατήσει ὑμῶν καὶ ὑμῖν . Θεόπομπος στρατιώτισιν ·
GL III 313.14« ἡ Θρασυμάχου * ὑμῶν γυνὴ καλῶς ἐπιστατήσει ».
GL III 313.15Πλάτων νόμων δυοδεκ άτῳ : « γυμνικῶν τε καὶ ἱππικῶν ἄθλων
GL III 313.16ἐπιστάτας ». Κρατῖνος Θρᾴτταις ·
GL III 313.17« τὴν πέρυσι βουλὴν ἐφεστώς ».
GL III 313.18Romani insto illi et illum . Virgilius in I Aeneidos :
GL III 313.19« instans operi regnisque futuris ».
GL III 313.20idem in VIII :
GL III 314.1« heu quantae miseris caedes Laurentibus instant ».
GL III 314.2idem in VIII :
GL III 314.3« parte alia Marti currumque rotasque uolucres /
GL III 314.4instabant ».
GL III 314.5Attici ἐπιτροπεύειν αὐτὸν καὶ αὐτοῦ . nostri accusatiuo soli
GL III 314.6adiungunt hoc . Virgilius in V :
GL III 314.7« tutatur fauor Euryalum ».
GL III 314.8Attici ἐπεβάλοντο τῇδε τῇ πράξει καὶ τήνδε τὴν πρᾶξιν . Romani
GL III 314.9conor illam rem . Virgilius in VIIII :
GL III 314.10« ac conantem plurima frustra ».
GL III 314.11ἐπιδείξεις ποιῶν καλῶς καὶ ποιεῖν καλῶς . similiter Latini
GL III 314.12ostendes faciens bene et facere bene . Virgilius in II Aeneidos :
GL III 314.13« sensit medios illapsus in hostes »
GL III 314.14pro se illapsum esse . Statius in VII Thebaidos :
GL III 314.15« non aliter caelo nocturni turbine cori /
GL III 314.16scit peritura ratis »
GL III 314.17pro scit se perituram .
GL III 314.18illi ἐπιδεδίκασται τοῦδε et nos damnatus pecuniarum
GL III 314.19repetundarum .
GL III 314.20Attici ἐπιλέλησμαι τοῦδε καὶ τόδε . Homerus :
GL III 314.21« τοῦδε οὐκ ἐπιλήσομαι ».
GL III 314.22Ξενοφῶν παιδείας σƃ « ὅπως , εἴ τίς τι εἴη ἐπιλελησμένος ,
GL III 314.23μετέλθοι ». Menander κυβερνήταις ·
GL III 314.24« ἐπελάθετο αὑτὸν ὅστις εἴη ».
GL III 314.25Virgilius in II Aeneidos :
GL III 314.26« quisquis es , amissos hinc iam obliuiscere Graios ».
GL III 315.1idem in III Aeneidos :
GL III 315.2« oblitusue sui est Ithacus discrimine tanto ».
GL III 315.3illi ἐπεξιέναι τῷ πράγματι καὶ τὸ πρᾶγμα . nos exequi rem
GL III 315.4solum .
GL III 315.5ἐπιχωριάζει εἰς Ἀθήνας καὶ ἐν Ἀθήναις . et nos habitat Romam
GL III 315.6et Romae . Virgilius in VIII :
GL III 315.7« hoc nemus , hunc , inquit , frondoso uertice collem , /
GL III 315.8quis deus , incertum est , habitat deus ».
GL III 315.9idem in III Aeneidos :
GL III 315.10« nondum Ilium et arces /
GL III 315.11Pergameae steterant , habitabant uallibus imis »
GL III 315.12( simile est huic eicitur in litus et litore et litori . Virgilius
GL III 315.13in IIII Aeneidos :
GL III 315.14« eiectum litore , egentem /
GL III 315.15suscepi ».
GL III 315.16idem in IIII :
GL III 315.17« uolat hasta Tago per tempus utrumque »
GL III 315.18pro in Tagum ).
GL III 315.19ἐπὶ τούτου τοῦ χωρίου καὶ ἐπὶ τούτῳ ἔστησαν τρόπαιον . Latini
GL III 315.20frequenter , et maxime historici , ablatiuis utuntur cum praepositione pro
GL III 315.21genetiuis et datiuis in loco significationem habentibus , ut in Tyro pro
GL III 315.22Tyri et in Taurominio pro Taurominii et in sorte pro sorti .
GL III 315.23Ἰσοκράτης ἐν τῷ περὶ τῆς εἰρήνης · « πολλῶν ἐτῶν οὐδὲ ἰδεῖν
GL III 315.24αὐτοῖς ἐξεγένετο τὴν ἀρχὴν αὑτῶν ». ἐτῶν τοσούτων dicunt et ἔτεσι
GL III 315.25τοσούτοις . nostri accusatiuo et ablatiuo , inueniuntur tamen et genetiuo
GL III 315.26usi , ut Cicero in I inuectiuarum : « qui dies futurus esset ante
GL III 316.1diem sextum kalendarum Nouembrium », kalendarum pro ante
GL III 316.2kalendas . cuius testes sunt commentatorum probatissimi .
GL III 316.3Virgilius in I Aeneidos :
GL III 316.4« una cum gente tot annos /
GL III 316.5bella gero ».
GL III 316.6et tot annis dicitur . ἔτη γεγονὼς τοσαῦτα καὶ ἐτῶν τοσῶνδε .
GL III 316.7Λυσίας ἐν τῷ περὶ τοῦ Διογήνους · « ἦν γὰρ αὐτῇ υἱὸς ἐκ τοῦ
GL III 316.8προτέρου ἀνδρὸς ἐτῶν γεγονὼς ἑκκαίδεκα ». Terentius in eunucho :
GL III 316.9« at ille alter uenit [ ad nos ] annos natus sedecim ».
GL III 316.10Attici ἔτυχε τιμωρίας ὁ διώκων καὶ ὁ φεύγων . similiter Latini .
GL III 316.11Virgilius in IIII Aeneidos :
GL III 316.12« ulta uirum poenas inimico a fratre recepi ».
GL III 316.13illi εὐδαιμονίζω σοῦ τόδε καὶ εὐδαιμονίζω σε τοῦδε . nostri
GL III 316.14quoque auctores hanc saepissime imitati sunt figuram . Virgilius in XI :
GL III 316.15« iustitiane prius mirer belline laborum ».
GL III 316.16Iuuenalis in V :
GL III 316.17« et pater ergo animi felices credit auaros ».
GL III 316.18εὔχομαι τοῖς θεοῖς καὶ πρὸς τοὺς θεοὺς καὶ προσεύχομαι τοὺς
GL III 316.19θεούς . et nos supplico te et tibi . Terentius in Andria :
GL III 316.20« ipsum hunc orabo , huic supplicabo , amorem huic
GL III 316.21narrabo meum »
GL III 316.22( Accius :
GL III 316.23« elatis manibus Priamus supplicat Achillem »).
GL III 317.1precor tamen et oro et obsecro et quaeso accusatiuo adiunguntur
GL III 317.2in multis locis
GL III 317.3( Attici εἰς καλὸν ἔστρεψεν . Virgilius in III georgicon :
GL III 317.4« et totae solidam in glaciem uertere lacunae ».
GL III 317.5idem in bucolico :
GL III 317.6« hos illi , quod non bene uertat , mittimus haedos »).
GL III 317.7Attici ἡγεῖσθαι τῆς πόλεως καὶ τῇ πόλει . Πλάτων Μένωνι ·
GL III 317.8« οὐκ ἄρα σοφίᾳ τινὶ οὐδὲ σοφοὶ ὄντες οἱ τοιοῦτοι ἄνδρες
GL III 317.9ἡγοῦντο ταῖς πόλεσιν , οἱ ἀμφὶ Θεμιστοκλέα τε καὶ οὓς ἄρτι
GL III 317.10Ἄνυτος ὅδε ἔλεγεν ». hinc nos praecipio urbi et praefectus urbi et
GL III 317.11urbis . sed quando datiuo adiungitur , participium est , quando uero
GL III 317.12genetiuo , nomen , quomodo amans illius nomen , amans autem illum
GL III 317.13participium , et natus illius nomen , natus uero ab illa uel illi participium .
GL III 317.14et fere omnia participiis similia nomina diuersa casuum constructione
GL III 317.15discernuntur . participia enim necesse est uerborum suorum seruare
GL III 317.16constructiones .
GL III 317.17Attici ἠράμην πόλεμον πρὸς τοῦτον καὶ τούτῳ . Πλάτων
GL III 317.18περιαλγεῖ ·
GL III 317.19« ὃς πρῶτα μὲν Κλέωνι πόλεμον ἠράμην ».
GL III 317.20tale est illud Virgilianum in VIIII :
GL III 317.21« uolat hasta Tago per tempus utrumque »,
GL III 317.22pro in Tagum .
GL III 317.23ἡμερῶν τόσων τόδε ἔσται . Δημοσθένης κατὰ Αἰσχίνου · « δυοῖν
GL III 318.1ἢ τριῶν ἡμερῶν , οἷς μὲν ἐχθρὸς ἥκει , αὐτὸν φίλον γεγενημένον ,
GL III 318.2οἷς δὲ φίλος , τοὐναντίον ». similiter per ellipsin . Cicero in II
GL III 318.3inuectiuarum : « sed triduo tamen audietis » pro intra triduum .
GL III 318.4ἤσθηται τὴν στολὴν ταύτην καὶ ταύτῃ , indutus uestem et
GL III 318.5ueste . Virgilius in VII :
GL III 318.6« ipse pedes , tegimen torquens inmane leonis /
GL III 318.7terribili inpexum saeta cum dentibus albis /
GL III 318.8indutus capiti sic regia tecta subibat ».
GL III 318.9idem in XI :
GL III 318.10« harum unam iuueni supremum maestus honorem /
GL III 318.11induit ».
GL III 318.12Terentius in eunucho :
GL III 318.13« meam ipse induit ».
GL III 318.14idem in eadem :
GL III 318.15« et ea est indutus ?».
GL III 318.16ἢ ὡς κάλλιον αὐτοῖς . Πλάτων πολιτείας III : « μαλακώτεροι
GL III 318.17αὖ γίνονται ἢ ὡς κάλλιον αὐτοῖς » ἀντὶ τοῦ ἢ ὡς προσήκει . similiter
GL III 318.18nos molliores fiunt quam ut melius illis . huic simile est illud
GL III 318.19Sallustianum in Iugurthino : « Romanos sicut plerosque remoto metu
GL III 318.20laxius licentiusque futuros ».
GL III 318.21Demosthenes Φιλιππικῶν III : « ὑπῆρχον Ὀλύνθιοι
GL III 318.22δύναμίν τινα κεκτημένοι * οὔτε Φίλιππος ἐθάρρει τούτους
GL III 318.23οὔτε οὗτοι Φίλιππον ». Statius in II Thebaidos :
GL III 319.1« Martisque e semine Theron /
GL III 319.2terrigenas confisus auos ».
GL III 319.3θαρρῶ τοῦτο καὶ τούτῳ . nos fido huic rei et hac re .
GL III 319.4Virgilius in XI :
GL III 319.5« dum Troïa temptat /
GL III 319.6castra fugae fidens et caelum territat armis ».
GL III 319.7idem in VII :
GL III 319.8« moliri iam tecta uidet , iam fidere terra ».
GL III 319.9Attici θαυμάζειν αὐτοὺς καὶ αὐτῶν καὶ αὐτοῖς . Latini quoque
GL III 319.10miror illum et illius et illo . Virgilius in II Aeneidos :
GL III 319.11« et molem mirantur equi , primusque Thymoetes ».
GL III 319.12idem in XI :
GL III 319.13« iustitiane prius mirer belline laborum ».
GL III 319.14ἰδίοις αὑτῶν ἀγαθοῖς . Isocrates πανηγυρικῷ · « καὶ μᾶλλον
GL III 319.15χαίρουσιν ἐπὶ τοῖς ἀλλήλων κακοῖς ἢ τοῖς αὑτῶν ἰδίοις ἀγαθοῖς ».
GL III 319.16huic simile est illud Terentianum in adelphis :
GL III 319.17« suo sibi gladio hunc iugulo ».
GL III 319.18Attici κατῆρχε τοῦ λόγου καὶ τὸν λόγον . Πλατων · « θαυμαστὸν
GL III 319.19γάρ τινα , ὦ Κρίτων , ἀνὴρ κατῆρχε λόγον , οὗ σοι ἄξιον ἀκοῦσαι ».
GL III 319.20Latini accusatiuo incipio et coepio et inchoo et ineo adiungunt .
GL III 319.21Virgilius in bucolico :
GL III 319.22« incipe Maenalios mecum , mea tibia , uersus ».
GL III 319.23idem in VI :
GL III 320.1« uix ea fatus erat , coepit cum talia uirgo ».
GL III 320.2idem in eodem :
GL III 320.3« nocturnas inchoat aras ».
GL III 320.4Attici κατακροᾶσθαι τούτου καὶ τοῦτον . Εὔπολις
GL III 320.5προσπαλτίοις ·
GL III 320.6« τί κατακροᾶσθέ μου τὰ μουσοδονήματα ;».
GL III 320.7nostri audio quidem accusatiuo adiungunt , ausculto uero tam datiuo
GL III 320.8quam accusatiuo . Terentius in Andria :
GL III 320.9« Pamphilumne adiutem an auscultem seni ».
GL III 320.10idem in eadem :
GL III 320.11« ausculta pauca : et quid ego te uelim et tu quod
GL III 320.12quaeris scies »:
GL III 320.13sic enim habent antiqui codices teste Donato commentatore eius .
GL III 320.14Attici κατακέχρησαι ταύτῃ καὶ ταύτην . Cicero primo
GL III 320.15inuectiuarum : « quousque tandem abutere , Catilina , patientia
GL III 320.16nostra ?». Sallustius in Catilinario : « quippe quas honeste habere
GL III 320.17licebat , abuti per turpitudinem properabant »; sed potest
GL III 320.18subaudiri his .
GL III 320.19Attici καθέζεσθαι ἐν τῷδε καὶ εἰς τόνδε καὶ ἐπὶ τοῦδε καὶ ἐπὶ
GL III 320.20τῷδε . Θουκυδίδης Α · « καθεζόμενοι δὲ ἱκέται εἰς τὸ Ἣραιον
GL III 320.21ἐδέοντο ». Αἰσχίνης · « ἐκαθήμεθα δὲ ἐν τῇ στοᾷ ». nostri quoque
GL III 320.22auctores frequenter huic uerbo diuersos sociant casus : sedeo in monte et in
GL III 320.23montem et monte et montem sine praepositionibus , ut Virgilius in VII :
GL III 321.1« tali intus templo diuum patriaque Latinus /
GL III 321.2sede sedens ».
GL III 321.3idem in V :
GL III 321.4« summa petit scopuli siccaque in rupe resedit ».
GL III 321.5Sallustius in Iugurthino : « Iugurtha extenuata suorum acie
GL III 321.6montem insedit ».
GL III 321.7Attici κατηγορῶ σοῦ τάδε καὶ τῶνδε . et nos accuso te furti
GL III 321.8et accuso tui furta . Δημοσθένης ἐν τῷ κατὰ Μειδίου · « εἰ μὲν
GL III 321.9οὖν παρανόμων ἢ παραπρεσβείας ἤ τινος ἄλλης τοιαύτης
GL III 321.10αἰτίας ἤμελλον αὐτοῦ κατηγορεῖν ».
GL III 321.11Attici κατέαγε τοῦ δεῖνα καὶ τῷ δεῖνι ἡ κλεῖς . similiter Latini
GL III 321.12fractum illius et illi crus .
GL III 321.13Attici καταφρονήσας τούτου καὶ τοῦτον . Ἡρόδοτος πρώτῃ ·
GL III 321.14« καταφρονήσας τὴν τυραννίδα ἤγειρεν τρίτην στάσιν ». Romani
GL III 321.15et temno et sperno et despicio et omnia actiua uerba , quae faciunt ex
GL III 321.16se passiua , accusatiuo coniungunt . Virgilius in bucolico :
GL III 321.17« o digno coniuncta uiro , dum despicis omnes ».
GL III 321.18illi dicunt κατὰ μνήμην ἀντὶ τοῦ ὡς μέμνημαι et κατὰ σῶμα
GL III 321.19εἰργασμένην . nostri quoque pro uiribus id est secundum uires .
GL III 321.20Sallustius in Catilinario : « publicam miserorum causam pro mea
GL III 321.21consuetudine suscepi ». Virgilius in V :
GL III 321.22« tum ualidis flexos incuruant uiribus arcus /
GL III 321.23pro se quisque uiri »,
GL III 321.24id est secundum suas uires . haec tamen eadem praepositio [ id est pro ]
GL III 321.25quando uerbo adiungitur in supra dicta significatione , assumit ut : prout
GL III 321.26possum , prout ualeo , pront intellego .
GL III 321.27illi καταμελεῖν τούτων καὶ ταῦτα . Ἀντιφῶν πολιτικῷ · « μήτε
GL III 322.1φιλοπότην κληθῆναι καὶ δοκεῖν τὰ πράγματα καταμελεῖν
GL III 322.2ὑπὸ οἴνου ἡσσώμενον ». sic et nostri neglego illum . Terentius
GL III 322.3in adelphis :
GL III 322.4« pecuniam in loco neglegere maximum interdum est
GL III 322.5lucrum ».
GL III 322.6καρτερεῖν τὰ παρόντα καὶ ἐπὶ τοῖς παροῦσιν . nos ad
GL III 322.7accusatiuum . Virgilius in III Aeneidos :
GL III 322.8« haut inpune quidem nec talia passus Vlixes ».
GL III 322.9illi καταρᾶται τούτῳ . Horatius sermonum II :
GL III 322.10« tibi non referenda precati ».
GL III 322.11κατεύχεσθαι τοῦτον . nostri imprecor et execror illum et illi .
GL III 322.12illi καταγελᾷς ἡμῶν καὶ ἡμῖν . Terentius in adelphis :
GL III 322.13« rideo hunc ».
GL III 322.14idem in eunucho :
GL III 322.15« forte habui scortum : coepit ad id adludere /
GL III 322.16et me inridere ».
GL III 322.17idem in eodem :
GL III 322.18« hisce ego non paro me ut rideant , /
GL III 322.19sed † his ultro arrideo ».
GL III 322.20illi κατακράζομαί σε καὶ καταβοήσομαί σε καὶ σοῦ .
GL III 322.21Ἀριστοφάνης ἱππεῦσιν ·
GL III 322.22« κατακεκράξομαί σε ».
GL III 322.23nos increpo illum .
GL III 322.24illi καθ ᾽ ἡμέραν καὶ καθ ᾽ ἑκάστην τὴν ἡμέραν . nostri in dies
GL III 322.25et per singulos dies et in annos et per singulos annos et in horas
GL III 323.1et per singulas horas . Liuius frequenter « in milites » pro in singulos
GL III 323.2milites . Virgilius in V :
GL III 323.3« bina boum uobis Troia generatus Acestes /
GL III 323.4dat numero capita in naues , adhibete Penates ».
GL III 323.5illi ὁσημέραι , nos cotidie et quot annis .
GL III 323.6illi κατάγομαι καὶ καταλύω καὶ ὁρμίζομαι et ad locum et in
GL III 323.7loco ponunt . similiter nostri deuerto domi et domum .
GL III 323.8illi κόπτειν τὰ ῥήματα pro disserere . Terentius in
GL III 323.9heautontimorumeno :
GL III 323.10« uerum interea , dum sermones caedimus , /
GL III 323.11illae sunt relictae ».
GL III 323.12illi κοπιᾷς αὐτόν pro in lassitudinem ducis . huic similia sunt
GL III 323.13apud nos tam actiuam quam passiuam habentia significationem , ut superius
GL III 323.14ostendimus , propinquo , ruo , moror .
GL III 323.15illi κωλύει τὸν ἀδικούμενον καὶ κωλύει τοῦτον ἀδικεῖσθαι . et nos
GL III 323.16prohibet illum periclitantem et prohibet illum periclitari . Virgilius
GL III 323.17in II Aeneidos :
GL III 323.18« sensit medios illapsus in hostes »
GL III 323.19pro illapsum se esse . Sallustius in Iugurthino : « et Hercule ,
GL III 323.20Sulla , ante te cognitum multis orantibus , aliis ultro egomet
GL III 323.21opem tuli , nullius indigui ».
GL III 323.22λαχεῖν τῶν πατρῴων , διαλαχεῖν τὰ πατρῷα . nos sortior ad
GL III 323.23accusatiuum . Virgilius in XII :
GL III 323.24« sortitus fortunam oculis ».
GL III 323.25illi λέγουσιν ὡς τόδε ἐγένετο καὶ λέγουσιν ὡς τόδε γεγονέναι . nostri
GL III 323.26dicunt ut illa res facta sit et illam rem factam esse .
GL III 324.1λέγεται ὅδε πεποιηκέναι τόδε καὶ λέγεται τόνδε πεποιηκέναι τόδε .
GL III 324.2et nostri frequenter . Terentius in eunucho :
GL III 324.3« apparet seruum hunc esse domini † miseri et
GL III 324.4pauperis ».
GL III 324.5illi λεκτέον ἐστί pro oportet dicere . Πλάτων ἐν πολιτείας Γ ·
GL III 324.6« ὅτι ἔφαμεν , ἃ μὲν λεκτέον , ἤδη εἰρῆσθαι , ὡς δὲ λεκτέον ἐστίν ,
GL III 324.7ἐπισκεπτέον εἶναι ». hinc Romani gerundia uel supina inuenerunt :
GL III 324.8dicendi , dicendo , dicendum , dictum , dictu . proprie autem in dum
GL III 324.9terminatio Atticum significat aduerbium , quod omni generi et numero et
GL III 324.10personae et tempori potest adiungi , ut legendum est mihi , tibi , illi , nobis ,
GL III 324.11uobis , illis et legendum est , legendum fuit , legendum erit poetam ,
GL III 324.12orationem , carmen .
GL III 324.13Attici λογίζεται λ ᾽ μνᾶς ὑπὲρ ἡμῶν ἐκτετικῶς . nos confitetur
GL III 324.14osculatus uirginem et criminatus innoxium . Virgilius in II :
GL III 324.15« sensit medios illapsus in hostes »
GL III 324.16pro illapsum se esse . Statius in XII :
GL III 324.17« hortaris euntem »
GL III 324.18pro hortaris ire .
GL III 324.19Attici λοιδορεῖσθαι αὐτοῖς καὶ αὐτούς . Ὑπερείδης κατὰ
GL III 324.20Δημοσθένους · « ἀλλὰ τοὺς νεωτέρους ἐπὶ βοήθειαν καλεῖς , οὓς
GL III 324.21ὕβριζες καὶ ἐλοιδοροῦ ἀκρατοκώθωνας ἀποκαλῶν ». et Romani
GL III 325.1maledico te et tibi . Cicero pro Deiotaro : « Blesamius , inquit , eius
GL III 325.2enim nomine , optimi uiri nec tibi ignoti , maledicebat tibi ».
GL III 325.3λυμαίνεται τῷδε καὶ τόνδε . Ἡρόδοτος Α · « λυμαινομένη δὲ
GL III 325.4τῷ νεκρῷ ἐπέλεγε τοιάδε » καὶ ἐν τρίτῃ · « λυμαίνομαι αὐτόν ».
GL III 325.5Romani : laedo te et noceo tibi dicunt et te . Lucanus in III :
GL III 325.6« insiluit solo nociturus pondere puppim »;
GL III 325.7sed magis per ellipsin in praepositionis prolatum est , insiluit puppim
GL III 325.8pro in puppim .
GL III 325.9Isocrates Αἰγινητικῷ · « ἐκ ποίας δ ᾽ ἂν οἰκίας ἄλλον ἥδιον
GL III 325.10υἱὸν εἶδεν αὑτῷ μᾶλλον πολύ » pro πολὺ μᾶλλον · μάλιστα καὶ πολὺ
GL III 325.11μάλιστα . nostri multo magis et multo maxime , ut Virgilius in I :
GL III 325.12« Pygmalion scelere ante alios immanior omnes ».
GL III 325.13Attici μανθάνω τόδε καὶ τοῦδε . huic simile est illud
GL III 325.14Terentianum in eunucho :
GL III 326.1« reuiso , quidnam Chaerea hic rerum gerat »
GL III 326.2pro quas res , et Virgilius in XI :
GL III 326.3« iustitiane prius mirer belline laborum ».
GL III 326.4similiter insimulo auaritiae , accuso pecuniarum repetundarum uel furti
GL III 326.5uel adulterii et similia
GL III 326.6( sciens autem quando participium est , accusatiuo adiungitur ; quando
GL III 326.7nomen , genetiuo , quomodo amans , diligens , patiens , neglegens et
GL III 326.8similia ).
GL III 326.9Attici μετ ᾽ ἐμοῦ ἐστι τὰ δίκαια . Cicero in III Verrinarum :
GL III 326.10« heres erat filia ; faciebant omnia cum puella , leges , aequitas ,
GL III 326.11uoluntas patris , edicta praetorum ».
GL III 326.12illi μέλλω γράφειν καὶ γράψαι . Λυσίας ἐν τῷ περὶ τοῦ
GL III 326.13Ἡγησάνδρου κλήρου · « ὡς ἔμελλεν ἐπί τε τοὺς βωμοὺς εἶναι καὶ
GL III 326.14νομιζόμενά γε ποιήσειν ». pro hac constructione Romani participio
GL III 326.15futuri utuntur cum omni tempore uerbi substantiui , ut lecturus sum ,
GL III 326.16μέλλω ἀναγινώσκειν ; lecturus eram et fui et fueram , ἤμελλον
GL III 326.17ἀναγινώσκειν , lecturus ero uel fuero , μέλλω ἀναγνώσεσθαι .
GL III 326.18illi μέλει μοι ταῦτα καὶ τούτων . nos curo has res .
GL III 326.19illi μέχρι ἕως . nos usque dum .
GL III 326.20Attici μέμφεται σοὶ καὶ σέ . similiter nostri queror tibi et te .
GL III 326.21Iuuenalis in I :
GL III 326.22« nec quereris patri nec terram cuspide quassas ».
GL III 326.23Virgilius in bucolico :
GL III 326.24« dum queror et diuos , quamquam nil testibus illis /
GL III 326.25profeci ».
GL III 327.1Ξενοφῶν παιδείας Ζ · « τοῖς δὲ θεοῖς οὐδὲν ἂν ἔχοιμεν
GL III 327.2μέμψασθαι ». Μένανδρος ·
GL III 327.3« μέμφομαί σοι τοῦθ ᾽, ὅτι /
GL III 327.4χρηστά με λέγοντα οὐκ εὖ ποιήσειν προσδοκᾷς ».
GL III 327.5Δημοσθένης Φιλιππικοῖς , Ὀλυνθιαῷ τρίτῳ : « καὶ οὐχὶ
GL III 327.6μέμφομαι τὸν ποιοῦντά τι τῶν δεόντων ὑπὲρ ὑμῶν ».
GL III 327.7Attici μεθ ᾽ ἡμέραν καὶ ἡμέραν ponunt per se et νύκτωρ καὶ
GL III 327.8ἡμέραν . Aristophanes :
GL III 327.9« οὔτε νύκτωρ παύεται /
GL III 327.10οὔθ ᾽ ἡμέραν ».
GL III 327.11nostri quoque frequenter huiuscemodi utuntur constructionibus : noctu et
GL III 327.12die ; interdiu et nocte . Virgilius in I :
GL III 327.13« noctem non amplius unam /
GL III 327.14falle dolo ».
GL III 327.15idem in eodem :
GL III 327.16« una cum gente tot annos /
GL III 327.17bella gero ».
GL III 327.18habere pro esse . Δημοσθένης κατ ᾽ Αἰσχίνου ὑπὲρ τῆς
GL III 327.19παραπρεσβείας ·« μηδενὶ ὑμῶν εὐσεβῶς ἔχειν ἀποψηφίσασθαι
GL III 327.20αὐτοῦ ». Terentius in Phormione :
GL III 327.21«† bene tibi se habent principia ».
GL III 327.22Attici μικρὸν ἢ μέγαν . nos plus minusue . et huic simile
GL III 327.23Terentius in Andria :
GL III 327.24« quo iure quaque iniuria ».
GL III 327.25illi μνησθῆναι τοῦδε καὶ τόδε . Ὅμηρος ·
GL III 327.26« μνήσεο πατρὸς σεῖο , θεοῖς ἐπιείκελ ᾽ Ἀχιλλεῦ ».
GL III 328.1Δημοσθένης Φιλιππικῷ · « καίπερ ὄντες οὐ δεινοὶ τοὺς
GL III 328.2ἀδικοῦντας μεμνῆσθαι ». similiter nostri . Virgilius in IIII :
GL III 328.3« nec meminisse pigebit Elissae ».
GL III 328.4idem in bucolico :
GL III 328.5« numeros memini , si uerba tenerem ».
GL III 328.6admoneo te illius et illum . Sallustius : « sed quoniam tanti uiri
GL III 328.7nos tempus admonuit ». Virgilius in X :
GL III 328.8« Lucagus ut pronus pendens in uerbera telo /
GL III 328.9admonuit biiugos ».
GL III 328.10illi μονονουχί . similiter Terentius in Phormione :
GL III 328.11« is senem per epistolam
GL III 328.12pellexit modo non montes auri pollicens ».
GL III 328.13Attici multa per ellipsin proferunt uel pleonasmon . Φερεκράτης
GL III 328.14ἐν Χείρωσιν ·
GL III 328.15« νῦν δ ᾽ ἄρτι μοι τὸ γῆρας ἐντίθησι νοῦν ».
GL III 328.16nostri quoque nunc nuper . ξαίνει κατὰ τοῦ νώτου πολλάς , deest
GL III 328.17πληγάς , quomodo Terentius in eunucho :
GL III 328.18« plurima salute Parmenonem , /
GL III 328.19summum suum , impertit Gnatho »,
GL III 328.20deest enim amicum . idem in eodem :
GL III 328.21« egone illam , quae illum , quae me quae non !».
GL III 328.22Φερεκράτης κραπατάλλοις ·
GL III 328.23« ὥς τοι κακὸν ὄζει † ταναμηδυν ἀλλὰ γλυκύ ».
GL III 329.1Terentius in adelphis
GL III 329.2« olet unguenta de meo ».
GL III 329.3Iuuenalis in I :
GL III 329.4« olebit /
GL III 329.5lanternam ».
GL III 329.6οἶδά τινας ποιοῦντας ἢ ποιήσαντας τόδε καὶ οἶδά τινας ποιεῖν
GL III 329.7ἢ πεποιηκέναι τόδε . Ξενοφῶν ἀπομνημονευμάτων Δ · « οἶδας δέ
GL III 329.8τινας ἄλλα ποιεῖν ἢ ἃ οἴονται δεῖν »; Terentius in adelphis :
GL III 329.9« uideo sapere , intellegere , in loco /
GL III 329.10uereri , inter se amare ».
GL III 329.11Ξενοφῶν · « τοὺς μὲν Λακεδαιμονίους οὕτως αὖ οἱ πελασταὶ
GL III 329.12ὤκνουν ». hinc Romani piget accusatiuo et genetiuo coniungunt : piget me
GL III 329.13hostium . eiusdem constructionis sunt pudet , taedet , paenitet , miseret .
GL III 329.14inueniuntur tamen etiam accusatiuis solis coniuncta . Terentius in adelphis :
GL III 329.15« ei mihi ! /
GL III 329.16non te haec pudent ?».
GL III 329.17idem :
GL III 329.18« ut nihil pudet »
GL III 329.19( οὐδένα κίνδυνον ἴδιον οὐδὲ ὀκνήσας οὐδὲ ὑπολογισάμενος ).
GL III 329.20Attici dicunt θαρρῶ αὐτοὺς et αὐτοῖς . similiter nostri . Statius in II
GL III 329.21Thebaidos :
GL III 329.22« terrigenas confisus auos ».
GL III 329.23Iuuenalis in III :
GL III 329.24« fidimus eloquio ? Ciceroni nemo ducentos /
GL III 329.25nunc dederit nummos , nisi fulserit anulus ingens ».
GL III 330.1Virgilius etiam datiuo coniunxit in XI :
GL III 330.2« dum Troïa temptat /
GL III 330.3castra fugae fidens et caelum territat armis ».
GL III 330.4idem in IX :
GL III 330.5« et fidere nocti ».
GL III 330.6Attici dicunt ὀλίγον πρότερον et ὀλίγῳ πρότερον . nos quoque ante
GL III 330.7paulum et paulo ante , quomodo et post paulum et paulo post .
GL III 330.8Πλάτων Μένωνι · « οὐκοῦν τούτων ἕκαστον ὀλίγον πρότερον
GL III 330.9μόριον ἀρετῆς ἔφαμεν εἶναι ». Ἰσοκράτης πανηγυρικῷ · « ἐπὶ δὲ
GL III 330.10τῶν μεγίστων τὸν αὐτὸν τρόπον , ὅνπερ ὀλίγῳ πρότερον ,
GL III 330.11πειράσομαι καὶ περὶ τούτων διελθεῖν ». Cicero in I inuectiuarum :
GL III 330.12« et uoces paulo ante exaudire potuisti ». similiter Attici ὀλίγῳ
GL III 330.13ὕστερον καὶ ὀλίγον ὕστερον , quomodo et nos . Πλάτων ἐν Εὐθυδήμῳ ·
GL III 330.14« ὀλίγῳ ὕστερον εἰσέρχεσθον τούτω ». Horatius :
GL III 330.15« illam : pos paulum , sed multo ».
GL III 330.16Attici ὀλίγας ἡμέρας pro ἐν ὀλίγαις ἡμέραις . similiter nos .
GL III 330.17Aristophanes γήρᾳ ·
GL III 330.18« σὺ δ ᾽ οὐκ ἐγήμω ; :: νὴ Δί ᾽ ὀλίγας ἡμέρας ».
GL III 330.19Virgilius in I :
GL III 330.20« una cum gente tot annos /
GL III 330.21bella gero ».
GL III 330.22idem in eodem :
GL III 330.23« tu faciem illius noctem non amplius unam /
GL III 330.24falle dolo ».
GL III 331.1idem in III Aeneidos :
GL III 331.2« tres adeo incertos caeca caligine soles /
GL III 331.3erramus pelago , totidem sine sidere noctes ».
GL III 331.4ὀλίγου εἰς χιλίους ἀντὶ τοῦ παρ ᾽ ὀλίγον χιλίους . nos paulo
GL III 331.5minus mille . Θουκυδίδης Δ · « ἱππῆς δὲ οἱ πάντες ἠκολούθουν
GL III 331.6Μακεδόνων σὺν Χαλκιδεῦσιν ὀλίγου εἰς χιλίους ».
GL III 331.7ὀλίγου δεῖ καὶ ὀλίγου δεῖν ἀντὶ τοῦ σχεδόν . ὀλίγου
GL III 331.8ἐπελαθόμην ὃ ἐβουλόμην εἰπεῖν ἀντὶ τοῦ ὀλίγου δεῖ . Terentius in Andria :
GL III 331.9« Sosia , /
GL III 331.10adesdum , paucis te uolo ».
GL III 331.11Attici Ὀλύμπια καὶ Ὀλυμπίοις ἐνίκα . Iuuenalis in II :
GL III 331.12« fidibus promittere »,
GL III 331.13et Terentius in eunucho :
GL III 331.14« fidibus scire »
GL III 331.15( Horatius de arte poetica :
GL III 331.16« qui Pythia cantat /
GL III 331.17tibicen »).
GL III 331.18Attici ὄμνυμι θεούς . Virgilius in VI :
GL III 331.19« di cuius iurare timent et fallere numen ».
GL III 331.20idem in eodem :
GL III 331.21« maria aspera iuro ».
GL III 331.22nec mirum , cum etiam passiuum habeat . unde Lucanus in V :
GL III 331.23« et laetae iurantur aues bubone sinistro ».
GL III 331.24Ὅμηρος ·
GL III 331.25« ἄγρει μάν , νῦν μοι ὄμοσον Στυγὸς ἄατον ὕδωρ , /
GL III 332.1ἦ μὲν ἐμοὶ δώσειν Χαρίτων μίαν ὁπλοτεράων ».
GL III 332.2Menander :
GL III 332.3« Γλυκέρα , τί κλάεις ; ὀμνύω σοι τὸν Δία /
GL III 332.4τὸν Ὀλύμπιον καὶ τὴν Ἀθηνᾶν , φιλτάτη , /
GL III 332.5ὀμωμοκὼς καὶ πρότερον ἤδη πολλάκις ».
GL III 332.6idem in misogyno :
GL III 332.7« ὄμνυμί σοι τὸν Ἣλιον , /
GL III 332.8ἦ μὴν ἀποίσειν σοι γραφὴν κακώσεως »
GL III 332.9( Terentius in Phormione :
GL III 332.10« en umquam iniuriarum audisti mihi scriptam
GL III 332.11».
GL III 332.12et Lucanus in VI :
GL III 332.13« effera damnarat nimiae pietatis Erichtho »).
GL III 332.14Attici ὅμοια τοῖς et ὅμοια τῶν . Θουκυδίδης Ζ · « τὸ δὲ γένος τὸ τῶν
GL III 332.15Θρᾳκῶν ὅμοια τοῖς μάλιστα τοῦ βαρβαρικοῦ , ἐν ᾧ ἂν θαρσήσῃ ,
GL III 332.16φονικώτατόν ἐστιν ». Virgilius in bucolico :
GL III 332.17« urbem , quam dicunt Romam , Meliboee , putaui /
GL III 332.18stultus ego huic nostrae similem ».
GL III 332.19Terentius in eunucho :
GL III 332.20« quid tibi ego multa dicam ? domini † similis es ».
GL III 332.21Attici ὅμοιός ἐστι λόγος καὶ πρότερον ἀντὶ τοῦ οἷος καὶ πρότερον .
GL III 333.1Πλάτων Κρίτωνι · « ἀλλ ᾽, ὦ θαυμάσιε , οὗτός τε ὁ λόγος , ὃν
GL III 333.2διεληλύθαμεν , ἔμοιγε δοκεῖ ἔτι ὅμοιος εἶναι καὶ πρότερον » ἀντὶ
GL III 333.3τοῦ οἷος πρότερον . simile est illud Virgilianum :
GL III 333.4« o socii , neque enim ignari sumus ante malorum »,
GL III 333.5id est illorum , quae pertulimus mala . et nota , quod ex huiuscemodi
GL III 333.6structura Graeca frequenter Latini ac et atque in significatione
GL III 333.7similitudinis accipiunt , ut similis est haec oratio atque ante . Virgilius in
GL III 333.8III Aeneidos :
GL III 333.9« haud secus ac iussi faciunt ».
GL III 333.10Terentius in Andria :
GL III 333.11« ita tunc discedo ab illo , ut qui se filiam /
GL III 333.12neget daturum »,
GL III 333.13id est ut ab huiuscemodi homine , qualis est , qui filiam negat . facio
GL III 333.14atque ante feci pro sicut feci .
GL III 333.15Attici ὃν τρόπον καὶ ᾧ τρόπῳ καὶ ἐξ οὗ τρόπου , καὶ καθ ᾽ ὃν
GL III 333.16τρόπον . nos quem ad modum et quo modo .
GL III 333.17ὄνασθαι τοῦδε καὶ τόδε καὶ ἀπὸ τοῦδε . Πλάτων Χαρμίδῃ ·
GL III 333.18« ὑπὲρ δὲ σοῦ , ἦν δ ᾽ ἐγώ , ὦ Χαρμίδη , πάνυ ἀγανακτῶ , εἰ σύ ,
GL III 333.19τοιοῦτος ὢν τὴν ἰδέαν καὶ πρὸς τούτῳ τὴν ψυχὴν
GL III 333.20σωφρονέστατος , μηδὲν ὀνήσει ἀπὸ ταύτης τῆς σωφροσύνης ». Virgilius
GL III 333.21in VII :
GL III 333.22« fruiturque deorum /
GL III 333.23colloquio ».
GL III 333.24Iuuenalis in I :
GL III 333.25« exul ab octaua Marius bibit et fruitur dis /
GL III 333.26iratis , at tu , uictrix prouincia , ploras ?».
GL III 333.27similiter potior illius rei et illa re et illam rem . Cicero
GL III 333.28inuectiuarum II : « rerum potiri uolunt ». Terentius in adelphis :
GL III 334.1« ille alter sine labore patria potitur commoda ».
GL III 334.2idem in eodem :
GL III 334.3« miseriam omnem ego capio , hic potitur gaudia ».
GL III 334.4Sallustius in Iugurthino : « priusquam legatos conueniret ,
GL III 334.5Adherbalis potiretur ». Virgilius in I :
GL III 334.6« egressi optata potiuntur Troes harena ».
GL III 334.7illi ὁσημέραι καὶ ὅσαι ἡμέραι . Ὑπερείδης Δηλιακῷ ·
GL III 334.8« ἐνταυθοῖ θύεται τῷ Ἀπόλλωνι ὁσημέραι καὶ μερὶς αὐτῷ καὶ δεῖπνον
GL III 334.9παρατίθεται ». hinc Romani cotidie uel quotidie pro quot dies ,
GL III 334.10et quotannis pro quotquot eunt anni .
GL III 334.11Attici ὅσῳ χρόνῳ . Μένανδρος μισογύνῃ ·
GL III 334.12«† χαῖρ ᾽, ὦ Γλυκέρα :: καὶ σύ :: πολλοστῷ χρόνῳ /
GL III 334.13ὁρῶ σε ».
GL III 334.14nos longo tempore .
GL III 334.15ὀσφρᾶται τοῦδε καὶ τόδε . Εὔπολις αἰξίν ·
GL III 334.16« προσένεγκέ μοι ἐγγὺς τὸ στόμα , ὀσφρέσθαι τὸ σόν ».
GL III 334.17nos quoque olfacio illam rem . Terentius in adelphis :
GL III 334.18« sinerem illum ? ac non sex totis mensibus /
GL III 334.19prius olfecissem , quam ille quicquam coeperit ?».
GL III 334.20odoror quoque accusatiuo coniungitur . Lucanus in VII :
GL III 335.1« motumque cadauere caelum /
GL III 335.2odorati Pholoën liquere leones ».
GL III 335.3Attici ὅταν ἔλθῃ de futuro dicunt . Isaeus etiam de praeterito : « ὅταν
GL III 335.4ἔλθῃ , εἰώθει παρ ᾽ ἐμοὶ κατάγεσθαι », et iterum : « ὅταν ἔλθω , παρ ᾽
GL III 335.5ἐκείνῳ κατηγόμην ». antiquiores tamen ὅτε ἔλθοι de praeterito dicunt .
GL III 335.6Λυσίας ἐν τῷ περὶ τοῆ Διογένους κλήρου · « Διογένει δὲ οἰκειότατα
GL III 335.7πάντων ἀνθρώπων ἐχρώμεθα , καὶ ἕως γε ὑγίαινεν , ἐξ ἀγροῦ
GL III 335.8ὁπότε ἔλθοι , παρ ᾽ ἡμῖν διῃτᾶτο ». in huiscemodi sensu Romani
GL III 335.9solent non solum praeteritis imperfectis , sed etiam perfectis uti pro
GL III 335.10praesentibus uel futuris tam subiunctiuis quam indicatiuis . Virgilius in I
GL III 335.11Aeneidos :
GL III 335.12« certe hinc Romanos olim uoluentibus annis , /
GL III 335.13hinc fore ductores reuocato a sanguine Teucri , /
GL III 335.14qui mare , qui terras omni dicione tenerent , /
GL III 335.15pollicitus »,
GL III 335.16tenerent κατέχοιεν . idem in eodem :
GL III 335.17« cum uenit , aulaeis iam se regina superbis /
GL III 335.18aurea composuit sponda ».
GL III 335.19Cicero in Verrinarum I : « non enim illud peto , quod soleo ,
GL III 335.20cum uehementius contendi , impetrare , reus ut absoluatur ».
GL III 335.21et Terentius in eunucho :
GL III 335.22« quae uera audiui , taceo et contineo optime »,
GL III 336.1audiui pro audiam uel audiuero . idem in Andria :
GL III 336.2« sed siquid tibi narrare occepi , continuo dari /
GL III 336.3tibi uerba censes »,
GL III 336.4occepi pro occipiam uel occepero .
GL III 336.5Attici ὅτι κάλλιστος pro ὡς κάλλιστος . Πλάτων Ἀλκιβιάδῃ ·
GL III 336.6« προστέτακται ἐπιμελεῖσθαι τοῦ γενομένου , καὶ ὅπως καὶ ὅ τι
GL III 336.7κάλλιστος ἔσται μηχανᾶσθαι , ἀναπλάττοντας τὰ μέλη τοῦ παιδὸς
GL III 336.8καὶ κατορθοῦντας ». similiter nostri . Terentius in eunucho :
GL III 336.9« munus nostrum ornato uerbis , quod poteris ; et istum
GL III 336.10aemulum , /
GL III 336.11quod poteris , ab ea pellito »;
GL III 336.12quod poteris pro ut poteris , quantum poteris .
GL III 336.13ὁτιὴ λέγεις με pro εἰς ἐμέ . Aristomenes βοηθοῖς ·
GL III 336.14« μισῶ σε , ὁτιὴ λέγεις με τὰ αἰσχρά ».
GL III 336.15huic simile est illud Terentianum in Andria :
GL III 336.16« quid me fiat ?»
GL III 336.17pro in me .
GL III 336.18Attici ὅ τι μάλιστα . Πλάτων Χαρμίδῃ · « εἰ δ ᾽ οὖν , ὦ φίλε , ὅ τι
GL III 336.19μάλιστα μηδὲν ἐλάττους αἱ ἡσύχιοι τῶν σφοδρῶν τε καὶ
GL III 336.20ταχειῶν πράξεων τυγχάνουσι καλλίους οὖσαι ». nostri cum maxime
GL III 336.21pro ὅ τι μάλιστα frequenter ponunt . Πλάτων in eodem : « οὐδὲ ταύτῃ
GL III 336.22σωφροσύνης ἂν εἴη μᾶλλόν τι τὸ ἡσυχῇ πράττειν ἢ τὸ σφόδρα
GL III 337.1τε καὶ ταχέως , οὔτε ἐν βαδισμῷ οὔτε ἐν λέξει οὔτε ἄλλοθι
GL III 337.2οὐδαμοῦ ». similiter Virgilius in I Aeneidos :
GL III 337.3« quam Iuno fertur terris magis omnibus unam /
GL III 337.4posthabita coluisse Samo ».
GL III 337.5Attici τὸ οὖν παραπληρωματικόν accipiunt . Πλάτων Τιμαίῳ · « ὁ δὴ
GL III 337.6γέρων , σφόδρα γὰρ οὖν μέμνημαι ». nostri quoque frequenter ergo
GL III 337.7repletiui loco accipiunt . Terentius in Andria :
GL III 337.8«† mihine ? :: tibi ergo ».
GL III 337.9οὐδὲ τόδε ἐποίησεν atque οὐδὲ τόδε οὐκ ἐποίησεν pro eodem ponunt
GL III 337.10Attici ex superuacuo duplicantes abnegationem . Terentius in
GL III 337.11Phormione :
GL III 337.12« non , non sic futurum est ».
GL III 337.13Lucanus in I :
GL III 337.14« aut hic errat , ait , nulla sine lege per aeuum /
GL III 337.15mundus ».
GL III 337.16Terentius in eunucho :
GL III 337.17« nihil minus »
GL III 337.18pro minime .
GL III 337.19οὕτως καὶ τὸν αὐτὸν τρόπον . Πλάτων Εὐθυδήμῳ · « καὶ οἵ
GL III 337.20γε στρατηγοί , ἔφη , τὸν αὐτὸν τρόπον ». Δημοσθένης ἐν τῷ
GL III 337.21πρώτῳ Φιλιππικῷ · « μὴ τὸν αὐτὸν τρόπον , ὥσπερ οἱ
GL III 337.22δανειζόμενοι » ἀντὶ τοῦ ὅνπερ . Terentius in Andria :
GL III 337.23« quid uos ? quo pacto hic ? † satin recte ? :: nosne ? sic /
GL III 338.1ut quimus , aiunt , quando ut uolumus non licet ».
GL III 338.2idem in eunucho :
GL III 338.3« nunc ego eam , mi Phaedria , /
GL III 338.4multae sunt causae , quamobrem cupiam abducere ».
GL III 338.5frequentissimae tamen sunt huiuscemodi figurae , quibus aduerbia
GL III 338.6nominibus uel participiis uel pronominibus redduntur , et maxime localia .
GL III 338.7Virgilius :
GL III 338.8« arma uirumque cano * genus unde Latinum »
GL III 338.9pro ex quo .
GL III 338.10Attici οὐχ οὕτως ἦσαν ἀνόητοι ὥστε τόδε τι ποιῆσαι καὶ ὥστε τόδε
GL III 338.11τι ἐποίησαν . Λυσίας ἐν τῷ κατὰ Ἀγοράτου ἐνδείξεως : « οὐ γὰρ
GL III 338.12δήπου οὕτως ἐκεῖνοι ἀνόητοι ἦσαν καὶ ἄφιλοι , ὥστε περὶ
GL III 338.13τηλικούτων πραγμάτων πράττοντες Ἀγόρατον ὡς πιστὸν καὶ
GL III 338.14εὔνουν , δοῦλον καὶ ἐκ δούλων ὄντα , παρεκάλεσαν », ut
GL III 338.15rogauerint . talis iunctura frequens est apud nos , quotiens ut pro causali
GL III 338.16coniunctione positum praeterito subiunctiui copulatur uel etiam praesenti
GL III 338.17uel futuro , quando loco ὅτι , id est quod , ponitur . Cicero in VII
GL III 338.18Verrinarum : « primum ut in iudiciis , qui decem laudatores dare
GL III 338.19non potest , honestius est ei nullum dare quam illum quasi
GL III 338.20legitimum numerum consuetudinis non explere ».
GL III 338.21Attici οὐχ ἥκιστα . Romani non minus , non parum , nihilominus .
GL III 338.22illi οὐκ ἀδυνατώτατος , ἀλλὰ δυνατώτατος . Cicero Verrinarum I : « ad
GL III 338.23hominem non inertissimum ». Attici οὐχ ἧττον pro similiter et pro
GL III 338.24magis . nostri quoque non minus , non secus . Virgilius in III :
GL III 338.25« non secus ac iussi faciunt ».
GL III 339.1idem in IIII :
GL III 339.2« non segnior »
GL III 339.3pro similis . Θουκυδίδης in principio : « καὶ οὐχ ἧττον λῃσταὶ ἦσαν
GL III 339.4οἱ νησιῶται » ἀντὶ τοῦ καὶ μᾶλλον ἐλῄστευον . Terentius in
GL III 339.5eunucho :
GL III 339.6« hoc nemo fuit /
GL III 339.7minus ineptus »,
GL III 339.8pro magis prudens . illi οὐδαμοῦ τοπικόν . nos nusquam . Attici
GL III 339.9οὐχ ὅπως τόδε οὐκ ἐγένετο , ἀλλ ᾽ οὐδὲ τόδε et rursus οὐχ ὅπως τόδε οὐκ
GL III 339.10ἐγένετο , ἀλλὰ τόδε καὶ τόδε . Ἰσοκράτης Πλαταϊκῷ · « πολὺ δὲ μάλιστα
GL III 339.11ἀγανακτοῦμεν , ὅτι οὕτως δέομεν τῶν ἴσων ἀξιοῦσθαι τοῖς
GL III 339.12ἄλλοις Ἓλλησιν , ὥστε εἰρήνης καὶ συνθήκης γεγενημένων
GL III 339.13οὐχ ὅπως τῆς κοινῆς ἐλευθερίας οὐ μετέχομεν , ἀλλ ᾽ οὐδὲ
GL III 339.14δουλείας μετρίας τυχεῖν ἠξιώθημεν ». ἐν δὲ τοῖς ἑξῆς · « καὶ
GL III 339.15Λακεδαιμονίων μὲν εἰς αὐτοὺς στρατευσάντων , δι ᾽ ὑμᾶς δὲ σωθέντες ,
GL III 340.1οὐχ ὅπως τούτων χάριν ἀπέδοσαν , ἀλλ ᾽ ἐπειδὴ διελύεσθε τὸν
GL III 340.2πόλεμον , ἀπολείποντες ὑμᾶς εἰς τὴν Λακεδαιμονίων
GL III 340.3συμμαχίαν εἰσῆλθον ». Λυσίας ἐν τῷ πρὸς Κλεόστρατον · « οὐδὲ εἴ τις
GL III 340.4εἰσποίητος πάθοι , οὐκ ἀποστερεῖ τὴν μητέρα αὐτοῦ τῶν
GL III 340.5χρημάτων ». abundat altera abnegatio . similiter οὐ βούλομαι δὲ δυσχερὲς οὐδὲν
GL III 340.6εἰπεῖν . [ Πλάτων ἐν προτέρῳ Ἱππαρχικῷ · « οὐδεὶς ὅστις οὐ »].
GL III 340.7Πλάτων Ἱππίᾳ · « ὅτι , φήσομεν , καταγελῷ ἂν ἡμῶν οὐδεὶς ὅστις
GL III 340.8οὔ , ἢν φαῖμεν μὴ ἡδὺ εἶναι φαγεῖν ». Terentius in eunucho :
GL III 340.9« nemo quisquam ».
GL III 340.10οὐδέποτεtam in praeterito quam in futuro ponunt , quomodo et nos
GL III 340.11numquam . Aristophanes ἐκκλησιαζούσαις ·
GL III 340.12« τί δή ποτε ἐπὶ στοίχου ᾽ στὶν οὕτως ; οὔ τι μὴ /
GL III 340.13Ἱέρωνι τῷ κήρυκι πομπὴν πέμπετε ;».
GL III 340.14nostri quoque frequenter duplici abnegatione utuntur pro simplici : ut
GL III 340.15nihilominus pro non et recuso ne faciam pro recuso facere
GL III 340.16[ Attici
GL III 340.17οὐχ ὅπως τόδε οὐκ ἐγένετο , ἀλλ ᾽ οὐδὲ τόδε et rursus οὐχ ὅπως τόδε οὐκ
GL III 340.18ἐγένετο , ἀλλὰ τόδε καὶ τόδε . Ἰσοκράτης Πλαταϊκῷ · « πολὺ δὲ μάλιστα
GL III 341.1ἀγανακτοῦμεν , ὅτι οὕτως δέομεν τῶν ἴσων ἀξιοῦσθαι τοῖς
GL III 341.2ἄλλοις Ἓλλησιν , ὥστε εἰρήνης καὶ συνθήκης γεγενημένων
GL III 341.3οὐχ ὅπως τῆς κοινῆς ἐλευθερίας οὐ μετέχομεν , ἀλλ ᾽ οὐδὲ
GL III 341.4δουλείας μετρίας τυχεῖν ἠξιώθημεν ». ἐν δὲ τοῖς ἑξῆς · « καὶ
GL III 341.5Λακεδαιμονίων μὲν εἰς αὐτοὺς στρατευσάντων , δι ᾽ ὑμᾶς δὲ
GL III 341.6σωθέντες , οὐχ ὅπως τούτων χάριν ἀπέδοσαν , ἀλλ ᾽ ἐπειδὴ διελύεσθε
GL III 341.7τὸν πόλεμον , ἀπολείποντες ὑμᾶς εἰς τὴν Λακεδαιμονίων
GL III 341.8συμμαχίαν εἰσῆλθον »].
GL III 341.9haec autem figura solet fieri uel abundante abnegatione
GL III 341.10uel deficiente et a communi subaudienda . Virgilius in III Aeneidos :
GL III 341.11« non me tibi Troia /
GL III 341.12externum tulit aut cruor hic de stipite manat »
GL III 341.13pro neque cruor . idem in VIIII :
GL III 341.14« non hic Atridae nec fandi fictor Vlixes ».
GL III 341.15bene dixisset etiam pro nec ponens uel et aut nec non etiam et .
GL III 341.16Lucanus in IIII :
GL III 341.17« quippe ubi non sonipes motus clangore tubarum /
GL III 341.18saxa quatit pulsu , rigidos uexantia frenos /
GL III 341.19ora tenens spargitque iubas et subrigit artus /
GL III 341.20incertoque pedum pugnat non stare tumultu »;
GL III 341.21hic enim e contrario que atque et pro nec posuit , et ad omnia non
GL III 341.22in principio positum a communi accipitur . idem in eodem :
GL III 341.23« fluuios non ille cruoris /
GL III 341.24membrorumque uidet lapsus »,
GL III 341.25pro neque membrorum uidet lapsus .
GL III 341.26Δημοσθένης κατ ᾽ Αἰσχίνου παραπρεσβείας · « μηδὲν
GL III 341.27λελοιπότα μοχθηρίας ». Sallustius in Catilinario : « postquam
GL III 341.28uictoriam adepti sunt , nihil reliqui uictis fecere ».
GL III 342.1illi ὀφείλει μοι τόκον ὁ δεῖνα καὶ ὀφείλει τόδε ποιῆσαι . et nos
GL III 342.2debet mihi ille usuram et debet illam rem facere . nam infinitis
GL III 342.3uerborum tam illi quam nos frequenter utimur loco nominum : et illi quidem
GL III 342.4pro omni casu , nos autem pro nominatiuo uel accusatiuo , ut Persius :
GL III 342.5« sed † bonum est digito monstrari et dicier hic est ».
GL III 342.6idem :
GL III 342.7« euge tuum et belle ».
GL III 342.8Lucanus in IIII :
GL III 342.9« uicturosque dei celant , ut uiuere durent , /
GL III 342.10felix esse mori ».
GL III 342.11loco enim genetiui uel datiui uel ablatiui et accusatiui cum praepositione
GL III 342.12gerundiis uel supinis utimur , de quibus de uerbo tractantes sufficienter
GL III 342.13docuimus .
GL III 342.14Attici παραβάλλομαι τούτῳ καὶ πρὸς τοῦτον . Demosthenes pro
GL III 342.15Ctesiphonte : « πρὸς ἐκείνους ἐξετάζειν καὶ παραβάλλειν ἐμέ ».
GL III 342.16Romani quoque comparo tibi illum et tecum . Cicero pro Deiotaro :
GL III 342.17« etsi inique Castorem cum Domitio comparo ».
GL III 342.18πανταχῇ tam in loco quam per omnes partes significat .
GL III 342.19Demosthenes Philippicorum quarto : « καὶ κύκλῳ καὶ πανταχῇ
GL III 342.20μέλλοντας ἡμᾶς καὶ καθημένους περιστοιχίζεται ». πανταχοῖ ad
GL III 342.21locum Demosthenes : « πρὸς Ἀρτάβαζον καὶ πανταχοῖ μᾶλλον
GL III 342.22οἴχεται ». idem in Philippicis : « τῆς ἐκείνων προαιρέσεως οἱ
GL III 343.1τυραννίδων καὶ δυναστειῶν ἐπιχειροῦντες κεκρατήκασιν
GL III 343.2πανταχοῦ », quod est in loco . nos omnifariam quidem pro per omnes
GL III 343.3partes ponimus , ubique autem in loco et undique de loco et quo
GL III 343.4ad locum .
GL III 343.5πάντα τὸν χρόνον καὶ παντὶ τῷ χρόνῳ καὶ ἐν παντὶ τῷ χρόνῳ
GL III 343.6πράττει . similiter nos . Virgilius in VIIII :
GL III 343.7« omne aeuum ferro teritur ».
GL III 343.8illi παύω τόνδε λυπούμενον καὶ λυπεῖσθαι καὶ μὴ ποιεῖν τόδε ,
GL III 343.9et nostri compesco illum insanientem et insanire et ne insaniat .
GL III 343.10παρά apud illos et genetiuo et datiuo et accusatiuo coniungitur , et
GL III 343.11apud nos praeter accusatiuo coniungitur et ablatiuo tamen , quando pro
GL III 343.12sine accipitur ( ut Sallustius in Catilinario : « praeter rerum
GL III 343.13capitalium condemnatis » pro sine condemnatis ), et tenus tam
GL III 343.14ablatiuo quam genetiuo , ut pube tenus . Virgilius in III :
GL III 343.15« pube tenus , postrema immani corpore pistrix ».
GL III 343.16idem in III georgicon :
GL III 343.17« et crurum tenus a mento palearia pendent »
GL III 343.18secundum Graecos dixit .
GL III 343.19Attici παρεσκευάζοντο ὡς ποιήσοντες τόδε καὶ ποιῆσαι τόδε .
GL III 343.20similiter nostri . Sallustius in Catilinario : « neque tamen Antonius
GL III 343.21procul aberat , utpote qui magno exercitu locis aequioribus
GL III 343.22expeditus in fuga sequeretur ». hinc uidetur etiam illud :
GL III 343.23« dignus patriis qui laetior esset /
GL III 343.24imperiis et cui pater haud Mezentius esset ».
GL III 343.25Attici παραχωρῶ σοι τοῦδε καὶ τόδε . Latinorum quoque auctores
GL III 343.26concedo tibi illius rei et illam rem . Lucanus in I :
GL III 343.27« tibi numine ab omni /
GL III 344.1cedetur iurisque tui natura relinquet , /
GL III 344.2quis deus esse uelis ».
GL III 344.3Attici παραιτεῖσθαι συγγνώμην . Ξενοφῶν II ἀπομνημονευμάτων ·
GL III 344.4« σὺ μὲν οὖν , ὦ παῖ , ἂν σωφρονήσῃς , τοὺς μὲν θεοὺς παραιτήσῃ
GL III 344.5συγγνώμονάς σοι εἶναι , εἴ τι παρημέληκας τῆς μητρός ».
GL III 344.6Liuius LVI ab urbe condita : « Q ( uintum ) Pompeium morbum excusasse
GL III 344.7ferunt , ne , cum interesset deditioni , animos Numantinorum
GL III 344.8irritaret ».
GL III 344.9Attici παρά σε pro παρά σοι , quomodo et nos apud te .
GL III 344.10Aristophanes ποιήσει ·
GL III 344.11« γυναῖκα δὴ ζητοῦντες ἐνθάδε ἥκομεν /
GL III 344.12ἥν φασιν εἶναι παρά σε ».
GL III 344.13illi παντὸς μᾶλλον . Πλάτων πολιτικῷ · « σκοπῶμεν δὴ
GL III 344.14προσσχόντες τὸν νοῦν εὖ μάλα , πότερον παντὸς μᾶλλον αὐτῶν ἔχει
GL III 344.15διαφοράν ». Virgilius in I :
GL III 344.16« quam Iuno fertur terris magis omnibus unam /
GL III 344.17posthabita coluisse Samo ».
GL III 344.18περί apud illos et praeponitur et postponitur et diuersas habet
GL III 345.1significationes , quomodo et apud nos de et prae et pro et pleraeque
GL III 345.2praepositiones . Herodotus historiarum I : « παιδὸς μὲν περὶ τοῦ
GL III 345.3ἐμοῦ μὴ μνησθήσεσθαι ». Virgilius in IIII :
GL III 345.4« te propter Libycae gentes Nomadumque tyranni /
GL III 345.5odere ».
GL III 345.6et qua de re pro de qua re . Terentius in Andria :
GL III 345.7« i prae , sequar »,
GL III 345.8pro praei .
GL III 345.9Attici περιορᾶν αὐτὰς καὶ αὐτῶν . nostri despicio , contemno ,
GL III 345.10sperno illum ad accusatiuum solum .
GL III 345.11illi πεπίστευμαί σοι καὶ ὑπό σου . Μένανδρος ἐπικλήρῳ ·
GL III 345.12« οὔπω σοι πεπίστευμαι ;»
GL III 345.13nos quoque credor tibi et credor a te .
GL III 345.14Attici πειρᾶσαι ταύτην καὶ ταύτης . Θουκυδίδης in IIII :
GL III 345.15« βουλόμενος τῷ μὲν λόγῳ , καὶ ἅμα , εἰ δύναται , ἔργῳ τῆς Νισαίας
GL III 345.16πειρᾶσαι ». Aristophanes ἱππεῦσιν ·
GL III 345.17« πολλῶν γὰρ δὴ πειρασάντων αὐτὴν ὀλίγοις
GL III 345.18χαρίσασθαι ».
GL III 345.19Latini ad accusatiuum solum . Virgilius in II :
GL III 345.20« aut terebrare cauas uteri et temptare latebras ».
GL III 345.21expertus tamen et illam rem et illius rei ( Virgilius in X :
GL III 345.22« sescentos illi dederat Populonia mater
GL III 346.1expertos belli iuuenes , ast Ilua trecentos »);
GL III 346.2sed magis nomen est .
GL III 346.3Attici περὶ τόσους καὶ περὶ τόσοις . Theopompus
GL III 346.4Philippicon VIIII : « τὸ μὲν μῆκος περὶ τεσσαράκοντα σταδίους ».
GL III 346.5Lycurgus ἐν τῷ περὶ τῆς ἱερείας · « ὡς περὶ εἴκοσιν ἀνθρώποις ». hinc
GL III 346.6nostri uiginti passus et uiginti passibus aberat .
GL III 346.7Attici περὶ πολλοῦ καὶ περὶ πλείστου ἡγεῖσθαι . Terentius
GL III 346.8similiter in Andria :
GL III 346.9« siue haec te solum semper fecit maximi ».
GL III 346.10illi πεποιηκὼς δείξω ἀντὶ τοῦ πεποιηκότα ἐμαυτὸν δείξω . huic
GL III 346.11simile Virgilius in II :
GL III 346.12« sensit medios illapsus in hostes »
GL III 346.13pro illapsum se esse .
GL III 346.14illi περίφοβός ἐστιν πρὸς τὸ ποιῆσαι καὶ ποιῆσαι . Δείναρχος
GL III 346.15κατὰ Τιμάρχου · « περίφοβος ἦν πρὸς ὑμᾶς εἰσελθεῖν ». similiter
GL III 346.16nos trepidus est ad faciendum et trepidus est facere . Virgilius in
GL III 346.17bucolico :
GL III 346.18« cur non , Mopse , boni quoniam conuenimus ambo , /
GL III 346.19tu calamos inflare leues , ego dicere uersus »,
GL III 346.20pro boni ad calamos inflandos et ad dicendos uersus .
GL III 346.21Attici περιβαλεῖν ἐκεῖνον συμφορᾷ καὶ περιβαλεῖν ἐκείνῳ συμφοράν .
GL III 346.22et nostri circumdare illum casibus et circumdare illi casus , quomodo
GL III 346.23tot uoluere casus et tot uolui casibus . Virgilius in I :
GL III 346.24« quidue dolens regina deum tot uoluere casus ».
GL III 346.25idem in eodem :
GL III 346.26« argentum Pariusue lapis circumdatur auro ».
GL III 346.27similiter induo te ueste et induo tibi uestem . Virgilius in XI :
GL III 347.1« harum unam iuueni supremum maestus honorem /
GL III 347.2induit ».
GL III 347.3idem in X :
GL III 347.4« an sese mucrone ob tantum dedecus amens /
GL III 347.5induat ?».
GL III 347.6πη apud Graecos infinitum grauatur , interrogatiuum circumflectitur .
GL III 347.7similiter apud nos qua et quo .
GL III 347.8Attici πιστεύω ταῦτα καὶ τούτοις . Δημοσθένης κατ ᾽
GL III 347.9Αἰσχίνου · « οὔτε πιστεύειν ἐβούλεσθε πλὴν ἃ οὗτος ἀπήγγελλεν ». sed
GL III 347.10haec synemptosis esse uidetur , ad uerbum enim sequens accusatiuo usus
GL III 347.11est ; datiuo autem et accusatiuo simul frequenter iungitur credo uerbum .
GL III 347.12Terentius in adelphis :
GL III 347.13« quid * credas ? aut cui credas ?».
GL III 347.14idem in Andria :
GL III 347.15« credon tibi hoc nunc ?».
GL III 347.16Attici πλείω ἡμέρας τρεῖς καὶ πλείω ἡμέρας ἢ τρεῖς καὶ πλείω
GL III 347.17τριῶν . nos quoque plus tres dies et plus quam tres dies et plus
GL III 347.18tribus diebus . Πλάτων ἐπιταφίῳ · « καὶ ἐμοὶ αὕτη ἡ σεμνότης
GL III 347.19παραμένει ἡμέρας πλείω τρεῖς ». similiter πλείους ἑνὸς καὶ πλείους
GL III 347.20εἷς . Αἰσχίνης ἐν τῷ κατὰ Κτησιφῶντος · « εἴ πού εἰσι νόμοι
GL III 348.1πλείους ἀναγεγραμμένοι περὶ ἑκάστης πράξεως εἷς ».
GL III 348.2Δημοσθένης quoque ἐν τῇ πρὸς Εὐβουλίδην ἐφέσει · « οὐ πλείους ἢ λ ᾽». nostri
GL III 348.3quoque hac constructione ad omnes casus utuntur . Terentius in
GL III 348.4eunucho :
GL III 348.5« non plus triduum ».
GL III 348.6Virgilius in I :
GL III 348.7« noctem non amplius unam /
GL III 348.8falle dolo ».
GL III 348.9Lucanus in VII :
GL III 348.10« plus est quam uita salusque , /
GL III 348.11quod perit ».
GL III 348.12Cicero in frumentaria : « pluris dimidio » ( idem pro Roscio :
GL III 348.13« annos natus maior quadraginta »).
GL III 348.14πλήν . hoc Attici construunt cum omni casu absque uocatiuo ,
GL III 348.15quomodo et nostri nisi et dumtaxat , ut nisi ille dicat , nisi illius iussu ,
GL III 348.16nisi illi congrue , nisi illum doceam , nisi illo praesente .
GL III 348.17ποῖ Graeci frequenter in locum , ποῦ in loco . Homerus tamen :
GL III 348.18« Αἰνεία , Τρώων βουληφόρε , ποῦ τοι ἀπειλαί ;».
GL III 348.19Romani quo ad locum , ubi in loco .
GL III 348.20Attici πολὺ μᾶλλον καὶ πολλῷ μᾶλλον καὶ πολὺ μάλιστα .
GL III 348.21nostri ad ablatiuum multo magis et multo maxime . Πλάτων
GL III 348.22πολιτείας τρίτῳ : « πολὺ δὲ ἥδιστος παῖς ». Sallustius in Catilinario :
GL III 348.23« ea tempestate mihi imperium populi Romani multo maxime
GL III 348.24miserabile uisum est ».
GL III 349.1Attici πολεμήσαντες τὸν πόλεμον καὶ στρατεύσαντες τὸν πόλεμον .
GL III 349.2Θουκυδίδης in prima : « Λακεδαιμόνιοι δὲ μετὰ ταῦτα τὸν ἱερὸν
GL III 349.3καλούμενον πόλεμον ἐστράτευσαν ». similiter μάχην ἐμάχοντο . et
GL III 349.4nostri seruitutem seruiunt . Terentius :
GL III 349.5« cantilenam eandem canis ».
GL III 349.6illi πολλοῦ χρόνου καὶ χρόνῳ πολλῷ καὶ χρόνον πολὺν καὶ
GL III 349.7χρόνος πολὺς τόδε οὐκ ἐγένετο . Πλάτων περὶ ψυχῆς · « οὔτε τις ξένος
GL III 349.8ἀφίχθη χρόνου συχνοῦ ἐκεῖθεν ». Romani multum tempus et
GL III 349.9multo tempore . Virgilius in VI :
GL III 349.10« nec plura his . ille admirans uenerabile donum /
GL III 349.11fatalis uirgae , longo post tempore uisum ».
GL III 349.12Terentius in eunucho :
GL III 349.13« illum liquet mihi deierare his mensibus /
GL III 349.14sex septem prorsus non uidisse proximis ».
GL III 349.15Virgilius in I :
GL III 349.16« Iouisque /
GL III 349.17et soror et coniux una cum gente tot annos /
GL III 349.18bella gero ».
GL III 349.19illi πολεμεῖ μοι καὶ πολεμεῖ πρός με . nos quoque pugnat mihi
GL III 349.20et pugnat ad me ( similiter certat et huiuscemodi alia ) et mecum .
GL III 349.21Virgilius :
GL III 349.22« una cum gente tot annos /
GL III 349.23bella gero ».
GL III 350.1ποιήσασθαι πρόνοιαν τῆς πόλεως καὶ περὶ τῆς πόλεως . nostri
GL III 350.2quoque faciens curam urbis et super urbe .
GL III 350.3Attici πορεύομαι πρὸς περίπατον καὶ εἰς περίπατον . et nostri eo
GL III 350.4ad urbem et in urbem . Virgilius in II :
GL III 350.5« Mugdonides illis ad Troiam forte diebus /
GL III 350.6uenerat ».
GL III 350.7idem in bucolico :
GL III 350.8« quo te , Moeri , pedes ? an , quo uia ducit , in urbem ?».
GL III 350.9πολλοῦ γε δεῖ . nos eget uerbum tam genetiuo quam ablatiuo
GL III 350.10coniungimus : egeo illius rei et illa re .
GL III 350.11illi ποῖ ad locum , et nos quo .
GL III 350.12illi Πυθοῖ , Ἰσθμοῖ , Μεγαροῖ , οἴκοι , ἐνταυθοῖ [ ἐν Πυθοῖ ] in
GL III 350.13loco . pro his nos genetiuis , si primae sunt uel secundae nomina urbium ,
GL III 350.14sin tertiae , ablatiuis utimur et in semper pluralibus , ut Romae , Tyri ,
GL III 350.15Carthagine , Athenis .
GL III 350.16Attici πότερα et singulari et plurali numero adiungunt . Πλάτων
GL III 350.17πολιτείας I : « πότερα ἐκεῖνο δοκεῖ σοι μιμεῖσθαι ἢ τὰ τῶν
GL III 350.18δημιουργῶν ;». nos uero utrum utrique numero adiungimus : utrum bonae
GL III 350.19sunt hae res an illa ?
GL III 350.20Attici πονηρὸς τὴν τέχνην . Φρύνιχος τραγῳδοῖς ·
GL III 351.1« αἰτίαν ἔχει /
GL III 351.2πονηρὸς εἶναι τὴν τέχνην ».
GL III 351.3Virgilius in I :
GL III 351.4« nuda genu nodoque sinus collecta fluentes ».
GL III 351.5Πλάτων ἐπιταφίῳ · « ἀεὶ σὺ προσπαίζεις , ὦ Σώκρατες , τοὺς
GL III 351.6ῥήτορας ». Terentius in eunucho :
GL III 351.7« forte habui scortum : coepit ad id adludere /
GL III 351.8et me inridere ».
GL III 351.9Virgilius tamen in II :
GL III 351.10« certantque illudere capto ».
GL III 351.11similiter arrideo tibi pro irrideo . Terentius in eunucho :
GL III 351.12« sed † his ultro arrideo ».
GL III 351.13Attici προορῶνται τούτων καὶ ταῦτα . Θουκυδίδης Δ · « ἀξιῶ
GL III 351.14προειδόσιν αὐτούς ». Δημοσθένης ὑπὲρ Κτησιφῶντος · « ἃ ἐγὼ
GL III 351.15προορώμενος ». Virgilius in I :
GL III 351.16« et alto /
GL III 351.17prospiciens ».
GL III 351.18idem in VI :
GL III 351.19« prospexi Italiam summa sublimis ab unda ».
GL III 351.20Terentius in heautontimorumeno :
GL III 351.21« quicquid ego huius feci , tibi prospexi et stultitiae tuae ».
GL III 351.22Attici προέχοντες τούτων καὶ τούτοις καὶ πολλῷ πάντων .
GL III 351.23Πλάτων περιαλγεῖ ·
GL III 352.1« ἀλλ ᾽ ἡγούμεσθα εὖ κἀνδρείως πολλῷ πάντων
GL III 352.2προέχοντες »
GL III 352.3( Terentius in Andria :
GL III 352.4« quod plerique omnes faciunt adulescentuli »).
GL III 352.5Ξενοφῶν ἀναβάσεως τρίτῳ : « ἑνὶ μόνῳ προέχοντες , οἱ ἱππεῖς
GL III 352.6ἡμᾶς ». nos quoque praesto te et tibi . Virgilius in XI :
GL III 352.7« ibo animis contra ; uel magnum praestet Achillem ».
GL III 352.8Terentius in eunucho :
GL III 352.9Ǡ dii inmortales , homini homo quid praestat ? stulto
GL III 352.10intellegens /
GL III 352.11quid interest ?».
GL III 352.12illi dicunt προσήκοντες τούτων καὶ τούτοις ἀντὶ τοῦ οἱ συγγενεῖς .
GL III 352.13cognati uel adfines uel fratres uel amici uel inimici horum et his .
GL III 352.14sic et omnia similia .
GL III 352.15illi προσήκει τούτοις ὁ κλῆρος καὶ τοῦ κλήρου . frequenter et
GL III 352.16nostri huiuscemodi utuntur figura , ut genetiuos ponant pro nominatiuis .
GL III 352.17Cicero Verrinarum I : « ita mihi deos uelim propitios , ut , cum
GL III 352.18illius mihi temporis uenit in mentem , quo die citato reo mihi
GL III 352.19dicendum sit , non solum commoueor animo , sed etiam
GL III 352.20corpore perhorresco ». idem in VII : « cum mihi Tyndaritani illius
GL III 352.21uenit in mentem , cum Segestani , tum iura simul ciuitatum
GL III 352.22atque officia considero ». Attici προσήκει με τόδε . Terentius in
GL III 352.23eunucho :
GL III 353.1« et adeo ad te attinere hanc /
GL III 353.2omnem rem ».
GL III 353.3προσήκων κατὰ γένος αὐτῷ καὶ προσήκων αὐτῷ γένει , προσήκων τῷ
GL III 353.4πράγματι καὶ τοῦ πράγματος . nostri frequentius attines ad illum et
GL III 353.5illi .
GL III 353.6Attici προϊέμενος τούτων καὶ ταῦτα . Romani quoque fugitans ,
GL III 353.7amans , patiens et multa similia tam genetiuo quam accusatiuo adiungunt ;
GL III 353.8sed accusatiuo coniuncta participia , genetiuo nomina sunt .
GL III 353.9Platon in Lyside : « ἐγὼ δὲ πρὸς μὲν ταῦτα πράως ἔχω , πρὸς
GL III 353.10δὲ τὴν φίλων κτῆσιν πάνυ ἐρωτικῶς », πράως dixit , id est
GL III 353.11clementer , pro non nimium . hinc Sallustius in Iugurthino : « sed is
GL III 353.12rumor clemens erat » pro non nimius .
GL III 353.13Attici προσέρχονται αὐτῷ καὶ αὐτὸν καὶ πρὸς αὐτόν .
GL III 353.14Δημοσθένης κατ ᾽ Αἰσχίνου · « τοὺς μὲν οὖν ἄλλους , ὅσοι πρὸς τὰ κοινὰ
GL III 353.15δικαίως προσέρχονται ». Θουκυδίδης · « προσήρχοντο ὡς
GL III 353.16ἀθλητήν ». Terentius in Andria :
GL III 353.17« adeon ad eum ?».
GL III 353.18Virgilius in X :
GL III 353.19« regem adit et regi memorat nomenque genusque ».
GL III 353.20idem in bucolico :
GL III 353.21« adit oppida pastor ».
GL III 353.22Aristomenes βοηθοῖς ·
GL III 353.23« ἐπειδὴ τοὺς πρυτάνεις προσήλθομεν ».
GL III 354.1Terentius in Phormione :
GL III 354.2«† adi magistratus ».
GL III 354.3Attici προσηύχοντο αὐτὸν καὶ αὐτῷ . Ἡρόδοτος α · « προσηύχοντό
GL III 354.4τε τὴν ἄνθρωπον ». Virgilius in V :
GL III 354.5« superosque precati /
GL III 354.6Trinacrii Teucrique uiri ».
GL III 354.7Terentius in Andria :
GL III 354.8« huic supplicabo , amorem huic narrabo meum ».
GL III 354.9Attici προσφωνεῖν τούτους καὶ τούτοις . Ἰσοκράτης
GL III 354.10παραινέσεσιν · « ἔστι δὲ φιλοπροσηγορίας μὲν τὸ προσφωνεῖν τοὺς
GL III 354.11ἀπαντῶντας ». Virgilius in VI :
GL III 354.12« extremum fato , quod te alloquor , hoc est ».
GL III 354.13idem in II :
GL III 354.14« adfaturque deos et sanctum sidus adorat ».
GL III 354.15Attici προσηνέχθησαν ὑμῖν καὶ πρὸς ὑμᾶς . Romani quoque oblati
GL III 354.16sunt uobis et ad uos .
GL III 354.17Attici πρὸς ποδῶν καὶ πρὸς κεφαλῆς . nam πρός praepositio tam
GL III 354.18accusatiuo quam genetiuo coniungitur , sed in diuersa significatione , quod
GL III 354.19nos quoque in multis facimus praepositionibus , ut in , super , sub , subter ,
GL III 354.20de quibus sufficienter Donatus docet . praeter autem , quando loco
GL III 354.21sine accipitur , ablatiuo coniungitur , ut Sallustius in Catilinario :
GL III 354.22« praeter rerum capitalium condemnatis »; nam alias accusatiuum
GL III 354.23sequitur . tenus quoque , quod apud Graecos aduerbium est , sicut et
GL III 354.24sine et multa alia , quae a nostris inter praepositiones ponuntur , tam
GL III 354.25ablatiuo quam genetiuo sociatur secundum Graecos . Virgilius in III :
GL III 354.26« pube tenus , postrema inmani corpore pistrix ».
GL III 355.1idem georgicon III :
GL III 355.2« et crurum tenus a mento palearia pendent ».
GL III 355.3idem in X :
GL III 355.4« cui laterum tenus hispida nanti /
GL III 355.5frons hominem praefert ».
GL III 355.6hoc autem , ut ostendimus , secundum Graecos ; nam apud Latinos nulla
GL III 355.7praepositio nec aduerbium praepositiuum casualium nisi accusatiuo uel
GL III 355.8ablatiuo coniungitur .
GL III 355.9Attici προεσκέψαντο τούτων καὶ ταῦτα . Ἀντιφῶν
GL III 355.10Σαμοθρᾳκικῷ · « καίτοι οὐκ ἂν τῆς μὲν τῶν ἄλλων πολιτῶν ταλαιπωρίας
GL III 355.11προὐσκέψαντο , τῆς δὲ σφετέρας αὐτῶν σωτερίας οὐκ
GL III 355.12ἐνεθυμήθησαν ». simile Cicero in Verrinarum I : « cum illius temporis
GL III 355.13mihi uenit in mentem ».
GL III 355.14illi προσγελᾷ με καὶ προσγελᾷ μοι . Αἰσχίνης κατὰ
GL III 355.15Κτησιφῶντος · « ὁ νῦν πάντας προσγελῶν τοὺς Φωκικοὺς ξένους ».
GL III 355.16Terentius in eunucho :
GL III 355.17« hisce ego non paro me ut rideant , /
GL III 355.18sed † his ultro arrideo ».
GL III 355.19idem in adelphis :
GL III 355.20« rideo hunc ».
GL III 355.21idem in eadem :
GL III 355.22« nulli laedere os , adridere omnibus ».
GL III 355.23idem in eunucho :
GL III 356.1« coepit ad id adludere /
GL III 356.2et me irridere ».
GL III 356.3Attici προκρίνας τούτους καλλίστους εἶναι τῶν λόγων . nostri quoque
GL III 356.4huiuscemodi locutionibus utuntur , ut praepono hunc optimum esse amicorum .
GL III 356.5illi προσοικοῦσι τόπους καὶ τόποις . Θουκυδίδης α ·
GL III 356.6« προσοικοῦσι δὲ αὐτὴν Ταυλάντιοι βάρβαροι , Ἰλλυρικὸν ἔθνος ». nostri
GL III 356.7quoque accolunt fluuium et fluuio .
GL III 356.8προσέβλεψα αὐτόν . Πλάτων πολιτείας α : « νῦν δέ , ἡνίκα
GL III 356.9ἤρξατο ἐξαγριαίνεσθαι , προσέβλεψα αὐτὸν πρότερος ». sic nostri .
GL III 356.10Cicero in Verrinis : « et aspexit me illis quidem oculis ».
GL III 356.11Virgilius in I :
GL III 356.12« aspice bis senos laetantes agmine cycnos ».
GL III 356.13Attici † πποσονωι πρὸς τὰ κέντρα μὴ λακτιζέτω . Terentius
GL III 356.14Phormione :
GL III 356.15« namque inscitia est , /
GL III 356.16aduersum stimulos calces ».
GL III 356.17προσκαθεζόμενοι τὴν πόλιν . Θουκυδίδης · « προσκαθεζόμενοι
GL III 356.18δὲ τὴν πόλιν ». Iuuenalis in IIII :
GL III 356.19« spectent iuuenes , quos clamor et audax /
GL III 356.20sponsio , quos cultae decet assedisse puellae ».
GL III 356.21illi πρῶτον μέν , ἔπειτα δέ uel δεύτερον δέ uel τᾗ ξὰξ . nostri quoque
GL III 357.1primo uel primum quidem , deinde uero uel post uero uel nunc uero
GL III 357.2uel secundo aut secundum uero .
GL III 357.3Attici προσέχετε τὸν νοῦν τούτῳ καὶ πρὸς τοῦτον
GL III 357.4( Δημοσθένης ἐν τῷ κατὰ Τιμοκράτους · « προσέχετε οὖν τὸν νοῦν
GL III 357.5ἀναγινωσκομένοις τοῖς νόμοις ») et προσέσχε πρὸς τόνδε τὸν τόπον
GL III 357.6ἀντὶ τοῦ καθωρμίσθη . Ἡρόδοτος α · « καί φασι τῆς Φοινίκης εἰς
GL III 357.7Τύρον προσχόντας ἁρπάσαι τοῦ βασιλέως τὴν θυγατέρα
GL III 357.8Εὐρώπην ». Terentius in Andria :
GL III 357.9« nunc quam rem uitio dent , quaeso , animum aduertite ».
GL III 357.10idem in eunucho :
GL III 357.11« aduerti hercle animum ».
GL III 357.12Virgilius in VI :
GL III 357.13« caeruleam aduertit puppim ripaeque propinquat ».
GL III 357.14Attici προσβάλλει μοι καὶ προσβάλλει με . Virgilius in XII :
GL III 357.15« impressoque genu nitens terrae applicat ipsum ».
GL III 357.16Attici πρὸς μέρος καὶ ἐν μέρει . nostri quoque ad partem et
GL III 357.17in parte et ex parte .
GL III 357.18illi πρᾶγμα ποιεῖσθαι ἀντὶ τοῦ μέγα ἡγεῖσθαι . Terentius in
GL III 357.19Andria :
GL III 357.20« id sibi negotii credidit solum dari ».
GL III 357.21προσπίπτει τοῖς γόνασιν αὐτοῦ καὶ πρὸς τὰ γόνα αὐτοῦ καὶ
GL III 357.22αὐτῷ . huic simile est illud Virgilianum :
GL III 358.1« dixerat et genua amplexus genibusque uolutans /
GL III 358.2haerebat ».
GL III 358.3Δημοσθένης παραπρεσβείας · « τοῖς δὲ πρὸς ὑμᾶς ζῶσιν ». hoc
GL III 358.4est quod nos dicimus secundum uoluntatem uestram et secundum uos .
GL III 358.5Lucanus in VIII :
GL III 358.6« secundum /
GL III 358.7Emathiam lis tanta datur ».
GL III 358.8Attici προμηθοῦμαι τοῦδε καὶ τόδε . Πλάτων ἐν Κρίτωνι · « εἰπέ
GL III 358.9μοι , ὦ Σώκρατες · ἆρά γε μή μου προμηθῇ ». Ἡρόδοτος ἐν θ ·
GL III 358.10« προμηθεόμενος τὸν ἀδελφόν ». quomodo et apud nos consulo et
GL III 358.11prouideo et prospicio tam datiuo quam accusatiuo coniunguntur , sed
GL III 358.12datiuo prouidentiam significant .
GL III 358.13illi πρὸς πατρὸς καὶ πρὸς μητρὸς Ἀθηναῖός ἐστιν . nos a patre et
GL III 358.14a matre Atheniensis est .
GL III 358.15Attici πρὸς τῷ διαιτητῇ ἀντὶ τοῦ παρὰ τῷ διαιτητῇ . Romani
GL III 358.16apud arbitrum et ad Troiam tamen pro apud Troiam . Virgilius in I :
GL III 358.17« prima quod ad Troiam pro caris gesserat Argis ».
GL III 358.18Attici πυνθάνομαι τετελευτηκότα . Ξενοφῶν ἐν ζ παιδείας ·
GL III 358.19« ὅπου ἂν αὐτὸν πυνθάνωνται ὄντα ». frequentissime nostri quoque
GL III 358.20participia pro infinitis , ut audio interfectum , mortuum , caesum et
GL III 358.21similia , in quibus omnibus subauditur esse . Iuuenalis :
GL III 358.22« perituros audio multos ».
GL III 358.23illi σεμνύνεται τὸ πρᾶγμα καὶ ἐπὶ τῷ πράγματι . Sallustius in
GL III 358.24Catilinario : « ea populus laetari et merito dicere fieri ».
GL III 359.1Attici στέφεται τῷδε καὶ τόδε . et Romani coronatur illam rem
GL III 359.2et illa re , quomodo etiam induitur . Horatius :
GL III 359.3« coronari * Olympia ».
GL III 359.4Virgilius in VII :
GL III 359.5« induit albos /
GL III 359.6cum uitta crines ».
GL III 359.7idem in X :
GL III 359.8« an sese mucrone ob tantum dedecus amens /
GL III 359.9induat ».
GL III 359.10σύν praepositio apud illos frequenter et abundat et deficit .
GL III 359.11Δημοσθένης ἐν τῷ ὑπὲρ Κτησιφῶντος · « καὶ πρὸς ἐκείνους ἐξετάζειν
GL III 359.12καὶ παραβάλλειν τὸν συνζῶντα μεθ ᾽ ὑμῶν ». et nostri conuenit
GL III 359.13mecum , tecum . Aristophanes autem ἱππεῦσιν ·
GL III 359.14« κακῶς Παφλαγόνα τὸν νεώνητον κακὸν /
GL III 359.15† αὐταῖς διαβολαῖς ἀπολέσειαν οἱ θεοί »,
GL III 359.16deest enim σύν . Homeros :
GL III 359.17« αὐτῇ κεν γαίῃ ἐρύσαιμι αὐτῇ τε θαλάσσῃ ».
GL III 359.18nostri quoque utraque figura utuntur . Virgilius in VIIII :
GL III 359.19« tum demum praeceps saltu sese omnibus armis /
GL III 359.20in fluuium dedit »,
GL III 359.21deest cum .
GL III 359.22Attici συγγνώμης οὐκ ἔστιν οὗτος id est nemini dat ueniam .
GL III 359.23Δημοσθένης ἐν τῇ παραγραφῇ τῇ πρὸς Πανταίνετον · « μισεῖσθαι
GL III 359.24μέντοι τινὰς ἂν εἰκότως ὑφ ᾽ ὑμῶν , οἲ τέχνην τὸ πρᾶγμα
GL III 359.25πεποιημένοι μήτε συγγνώμης μήτε ἄλλου τινός εἰσιν ἀλλ ᾽ ἢ τοῦ
GL III 360.1πλείονος ». Sallustius in Iugurthino : « homines multarum
GL III 360.2imaginum ac nullius stipendii ». frequentius tamen in huiuscemodi sensu
GL III 360.3Romani ablatiuo utuntur . Terentius in Andria :
GL III 360.4« ibi unam aspicio adulescentulam /
GL III 360.5forma :: bona † fortassis :: ac uultu , Sosia , /
GL III 360.6adeo modesto , adeo uenusto , ut nihil supra ».
GL III 360.7Cicero in Philippicis contra Antonium : « tu nec soluendo eras », id
GL III 360.8est soluere debita non poteras .
GL III 360.9illi σύνοιδα ἐμαυτῷ τόδε ποιοῦντι καὶ τόδε ποιῶν . Ἰσοκράτης
GL III 360.10Φιλιππικῷ · « ἄλλως θ ᾽ ὅταν καὶ μηδὲν σαυτῷ συνειδῇς
GL III 360.11ἐξαμαρτάνων ». nostri quoque inueniuntur hac forma saepe usi : conscius sum
GL III 360.12mihi bene facienti et bene faciens , quomodo dicimus nomen est mihi
GL III 360.13Iulus et Iuli et Iulo et Iulum . Virgilius in II :
GL III 360.14« sensit medios illapsus in hostes ».
GL III 360.15illi συλήσας τοὺς θεοὺς τὰς δεκάτας καὶ τῶν θεῶν τὰς δεκάτας .
GL III 360.16et nostri depilatus deos decumas et deorum decumas .
GL III 360.17Attici συνίημι τῶν λόγων καὶ τοὺς λόγους . Πλάτων Ἴωνι · « οὐ
GL III 360.18γὰρ ἂν γένοιτο ἀγαθὸς ῥαψῳδός , εἰ μὴ συνείη τὰ λεγόμενα
GL III 360.19ὑπὸ ποιητοῦ ». nostri accusatiuo intellego , sentio illam rem .
GL III 360.20Ἡρόδοτος · « συνέγνω τὴν ἁμαρτάδα ». similiter Latini ignoscit
GL III 360.21culpam .
GL III 360.22† ἡ συχνὸς καὶ ὁ συχνός , et magis femininum ipse fetus est ;
GL III 361.1quomodo apud nos hic et haec stirps et finis , silex et multa
GL III 361.2alia .
GL III 361.3Herodotus in III : « οὗτος μὲν ἀνοσίῳ μόρῳ τετελεύτηκεν
GL III 361.4ὑπὸ τῶν ἑαυτοῦ οἰκειοτάτων », id est obiit uel mortuus est a suis .
GL III 361.5Attici ταὐτὸν τῷδέ ἐστιν καὶ ταὐτὸν ὅπερ τόδε καὶ τόδε ἐστίν .
GL III 361.6nostri quoque idem huic illud est et idem quod hoc illud est .
GL III 361.7Iuuenalis in V :
GL III 361.8« implet et ad moechos dat eisdem ferre cinaedis ».
GL III 361.9τεταλαιπώρηκεν ἡμᾶς . Ἰσοκράτης ἐν τῷ περὶ τῆς εἰρήνης ·
GL III 361.10« κατὰ πάντας τρόπους τεταλαιπώρηκεν ἡμᾶς » ἀντὶ τοῦ
GL III 361.11καταπεπόνηκεν ἡμᾶς , quomodo et Latini saepe eadem uerba diuersis proferunt
GL III 361.12significationibus , ut ruo absolutum et actiuum . Virgilius in VII :
GL III 361.13« ruit omnis in urbem /
GL III 361.14pastorum ex acie numerus »,
GL III 361.15hic enim absolutum est ; in primo autem actiue protulit :
GL III 361.16« incubuere mari totumque a sedibus imis /
GL III 361.17una eurusque notusque ruunt ».
GL III 361.18similiter moror tam absoluta quam actiua significatione ponitur .
GL III 361.19Virgilius in I :
GL III 361.20« hunc Phoenissa tenet Dido blandisque moratur /
GL III 361.21uocibus ».
GL III 361.22Iuuenalis :
GL III 361.23« morantur /
GL III 361.24pauci ridiculum et fugientem ex urbe pudorem »
GL III 361.25( hoc in actiua significatione ). Virgilius in IIII :
GL III 361.26« quid moror ? an mea Pygmalion dum moenia frater /
GL III 361.27destruit ?».
GL III 362.1illi τεκμήριον τόδε τοῦδε καὶ τῷδε . Πλάτων ἐπιταφίῳ · « μέγα
GL III 362.2δὲ τεκμήριον τούτῳ τῷ λόγῳ , ὅτι ἥδε ἔτεκεν ἡ γῆ τοὺς τῶνδέ
GL III 362.3τε καὶ ἡμετέρους προγόνους ». similiter nos dicimus argumentum
GL III 362.4huius rei et huic rei est illud quomodo dicimus pater huius est et
GL III 362.5huic ille . Virgilius in VIII :
GL III 362.6« huic monstro Vulcanus erat pater ».
GL III 362.7Attici τέως ἕως , quomodo et nostri interea dum . Aristophanes
GL III 362.8εἰρήνῃ ·
GL III 362.9« μὴ παύσαιο μηδέποτε ἐσθίων /
GL III 362.10τέως ἕως σαυτὸν λάθῃς διαρραγείς ».
GL III 362.11Virgilius III georgicon :
GL III 362.12« sed fugit interea , fugit inreparabile tempus , /
GL III 362.13singula dum capti circumuectamur amore ».
GL III 362.14idem in eodem :
GL III 362.15« interea superest gregibus dum laeta iuuentus ».
GL III 362.16notandum ergo , quod , quomodo apud Graecos ἕως coniunctum cum τέως
GL III 362.17significat μέχρι τοσούτου , per se autem μέχρι τινός uel ἐν τῷ μεταξύ uel
GL III 362.18ἐν τοσούτῳ , sic et apud nos interea et ἐν τῷ μεταξύ et ἐν τοσούτῳ uel
GL III 362.19ἕως . est etiam ubi pro tamen inuenitur positum . Virgilius in I
GL III 362.20georgicon :
GL III 362.21« nec nulla interea est inaratae gratia terrae »,
GL III 362.22interea posuit pro tamen .
GL III 363.1τελευτᾶν τὸν βίον . Πλάτων ἐν Κρίτωνι · « καὶ ἀνάγκη δὴ εἰς
GL III 363.2αὔριον ἔσται , σε , ὦ Σώκρατες , τὸν βίον τελευτᾶν ». uitam finire
GL III 363.3id est mortem obire .
GL III 363.4Attici τῇδε τῇ ἡμέρᾳ ἢ νυκτὶ τόδε ἐγένετο , καὶ τῆς ἡμέρας ἢ
GL III 363.5νυκτός , καὶ παρὰ τήνδε τὴν ἡμέραν ἢ νύκτα , καὶ κατὰ τήνδε τὴν
GL III 363.6ἡμέραν ἢ νύκτα καὶ ἡμέραν ἢ νύκτα . Virgilius in I :
GL III 363.7« noctem non amplius unam /
GL III 363.8falle dolo ».
GL III 363.9idem in III :
GL III 363.10« noctem illam tecti siluis immania monstra /
GL III 363.11perferimus »
GL III 363.12( Attici τῇ ὑστεραίᾳ τὰ ἐπινίκια ἔθυεν . huic simile Virgilius :
GL III 363.13« ictum iam foedus »,
GL III 363.14pro foederis hostia ).
GL III 363.15illi τῇ ὑστεραίᾳ καὶ τῇ προτεραίᾳ ἡμέρᾳ καὶ τῇ προτέρᾳ . nos
GL III 363.16pridie aduerbialiter hoc dicimus et postridie , et priore die tamen et
GL III 363.17posteriore et postero , et nocte et superiore . Cicero in I
GL III 363.18inuectiuarum : « quid proxima , quid superiore nocte egeris ».
GL III 363.19illi τηλικαύτην , ἡλίκην καὶ ὅσην . Ἰσοκράτης Ἀρχιδάμῳ ·
GL III 363.20« τὴν δὲ ἐν τῷ παρόντι τηλικαύτην γεγονυῖαν , ὅσην οὐδεὶς
GL III 363.21πώποτε ἔσεσθαι προσεδόκησεν ». huic simile Iuuenalis in III :
GL III 363.22« hunc qualem nequeo monstrare et sentio tantum »,
GL III 364.1pro talem qualem . et sciendum , quod frequenter huiuscemodi
GL III 364.2pronomina , id est demonstratiua , et infinita nomina loco infinitorum qualitatis
GL III 364.3uel quantitatis inueniuntur apud auctores . Δημοσθένης κατ Αἰσχίνου ·
GL III 364.4« τὴν ἄλλως ἐνταῦθα * ». Virgilius in II :
GL III 364.5« dis aliter uisum »
GL III 364.6( illi † καλὴν τὴν ὥραν . Sallustius in Catilinario : « pro deum
GL III 364.7atque hominum fidem , uictoria nobis in manu est »).
GL III 364.8illi τιμῶ καὶ τιμῶμαι τὸ ἀδίκημα . nos [ lis aestimatur ] multis
GL III 364.9uerbis tam actiuae quam passiuae uocis similiter in una eademque
GL III 364.10significatione utimur : mereo et mereor , populo et populor , nutrio et
GL III 364.11nutrior , bello et bellor . Virgilius georgicon II :
GL III 364.12« hoc pinguem et placitam paci nutritor oliuam »,
GL III 364.13pro nutrito . idem in XI :
GL III 364.14« bellantur Amazones armis ».
GL III 364.15illi τινὲς μέν , τινὲς δέ , pro quo nostri dicunt quidam boni , quidam
GL III 364.16mali ; alii boni , alii mali et hi boni , illi mali .
GL III 364.17Attici τί μοι τοῦτο ; καὶ τί μοι δεῖ τούτων ; Terentius in
GL III 364.18adelphis :
GL III 364.19« sed quid ista , Aeschine , /
GL III 364.20nostra ? aut quid nobis cum illis ?».
GL III 364.21Iuuenalis in III :
GL III 364.22« quo mihi te solitum falsas signare tabellas ?».
GL III 364.23Πλάτων ἐν Σωκράτους ἀπολογίᾳ · « τιμωρήσεις Πατρόκλῳ τῷ
GL III 364.24ἑταίρῳ τὸν φόνον ». nostri in utraque significatione accusatiuo utuntur .
GL III 365.1Virgilius in IIII :
GL III 365.2« ulta uirum poenas inimico a fratre recepi ».
GL III 365.3idem in II :
GL III 365.4« numquam omnes hodie moriemur inulti ».
GL III 365.5uindico quoque in utraque significatione inuenitur , tam pro laeso quam
GL III 365.6contra laedentem accipiendum , unde uindicta non solum poena , sed etiam
GL III 365.7liberatio accipitur ( Persius :
GL III 365.8« uindicta postquam meus a praetore recessi »);
GL III 365.9unde et assertio tam a seruitute in libertatem quam a libertate in
GL III 365.10seruitium trahi significat , quod apud Liuium in multis legimus locis .
GL III 365.11Attici τίνα πόθεν , ἃ ἔλεγες ; καὶ πόθεν , ἃ ἔλεγες ; simile
GL III 365.12Terentius in adelphis :
GL III 365.13« aperite aliquis actutum ostium ».
GL III 365.14Attici τἱ ex superuacuo adiciunt . Πλάτων ἐν συμποσίῳ · « ἐᾶτε
GL III 365.15αὐτόν · ἔθος γάρ τι τοῦτο ἔχει ». Terentius in Andria :
GL III 365.16« subtristis uisus est esse aliquid ».
GL III 365.17Πλάτων ἐπιταφίῳ · « τίνος ἀγαθόν ;» pro cuius causa ?
GL III 365.18Cicero Philippicarum II : « illud Cassianum cui bono ?» id est
GL III 365.19cuius gratia ? ad cuius bonum ?
GL III 365.20Attici τοῦ πλείονός ἐστιν οὗτος ἀντὶ τοῦ πρὸς μόνῳ τῷ κέρδει
GL III 365.21ἐστίν . frequentissime hac figura utuntur nostri . Sallustius in
GL III 366.1Iugurthino : « homines ueteris prosapiae , multarum imaginum ac
GL III 366.2nullius stipendii ».
GL III 366.3τοῦ ἀντὶ τοῦ ἕνεκα τοῦ . Θουκυδίδης ἐν τῷ προοιμίῳ · « καὶ
GL III 366.4τὰς αἰτίας συνέγραψα τοῦ μή τινα ζητῆσαί ποτε , ἐξ ὅτου
GL III 366.5τοσοῦτος πόλεμος τοῖς Ἓλλησι κατέστη », ἀντὶ τοῦ ἕνεκα τοῦ μὴ ἢ
GL III 366.6ὑπὲρ τοῦ μὴ ἢ ὥστε μὴ ζητῆσαί τινα . Δημοσθένης ἐν τῷ ὑπὲρ
GL III 366.7Κτησιφῶντος · « ἆρα μικρὰ βοηθῆσαι τοῖς πένησιν ὑμῶν δοκῶ ,
GL III 366.8ἢ μικρὰ ἀναλῶσαι τοῦ μὴ τὰ δίκαια ποιεῖν οἱ πλούσιοι ;». pro
GL III 366.9hac constructione , id est pro articulo genetiui quod coniungunt Graeci
GL III 366.10cum uerbo infinito , nos gerundiis in di terminantibus utimur , addentes
GL III 366.11tamen causa uel gratia , ut discendi causa lego Virgilium , accusandi
GL III 366.12gratia et defendendi in forum procedo .
GL III 366.13Ἰσοκράτης Πλαταϊκῷ · « ἔτι δὲ τοιούτων δεησόμενοι
GL III 366.14πάρεσμεν », καὶ τοιαῦτα δεησόμενοι . nostri egeo illius rei et illam rem
GL III 366.15et illa re , et supplico tibi et quaeso te . Terentius in Andria :
GL III 366.16« huic supplicabo , amorem huic narrabo meum ».
GL III 366.17Cicero pro Roscio : « nam , per deos inmortales , quid est in
GL III 366.18hac causa , quod defensionis indigeat ?».
GL III 366.19Δημοσθένης Φιλιππικῶν α · « μὴ τὸν αὐτὸν τρόπον , ὅνπερ
GL III 367.1οἱ δανειζόμενοι ῥᾳδίως ἐπὶ τοῖς μεγάλοις μικρὸν
GL III 367.2εὐπορήσαντες χρόνον , ὕστερον καὶ τῶν ἀρχαίων ἀπέστησαν , οὕτως
GL III 367.3καὶ ἡμεῖς ἂν ἐπὶ πολλῷ φανῶμεν ἐρρᾳθυμηκότες ». et nostri
GL III 367.4frequenter hac figura utuntur : quemadmodum dicis , sic facio pro ut
GL III 367.5dicis , sic facio .
GL III 367.6Xenophon παιδείας IIII : « καὶ νῦν τὸ μὲν ἐπ ᾽ ἐμοὶ οἴχομαι ,
GL III 367.7τὸ δὲ ἐπί σοι σέσωσμαι ». Λυσίας ad accusatiuum κατὰ Ἀγοράτου
GL III 367.8ἐνδείξεως · « καὶ τό γε ἐπ ἐκεῖνον ἐσώθης ». Cicero pro Ligario :
GL III 367.9« atque in hoc quidem uel cum mendacio , si uultis , gloriemini
GL III 367.10per me licet ». Πλάτων Κρίτωνι · « καὶ τὸ σὸν μέρος ὅ τι ἂν
GL III 367.11τύχωσι , τοῦτο πράξουσιν », quod plerique dicunt τὸ ὅσον ἐπί σοι .
GL III 367.12τοσούτου διήνεγκεν , ὅσῳ καὶ τοσοῦτον διήνεγκεν , ὅσον .
GL III 368.1Αἰσχίνης Ἀξιόχῳ · « καὶ τοσούτῳ ἐκεῖνο τούτου διαφέρειν ἐνόμιζον
GL III 368.2ὅσον κρείττων ἐστὶν ἀνὴρ γυναικός ». Ἰσοκράτης ἐν τῷ περὶ τῆς
GL III 368.3εἰρήνης · « τοσοῦτον δὲ μακαριώτατοι τυγχάνουσιν ὄντες τῶν
GL III 368.4βίᾳ τὰς τυραννίδας κατεχόντων , ὅσον οἱ μὲν τοὺς τοιούτους
GL III 368.5ἀποκτείναντες τὰς μεγίστας δωρεὰς παρὰ τῶν
GL III 368.6συμπολιτευομένων λαμβάνουσιν ». et Romani tantum quantum et tanto quanto
GL III 368.7differt , distat , interest , praestat .
GL III 368.8Attici τοσοῦτον καὶ τοσούτου ἐδέησεν ἀκόντων τι ποιεῖν τῶν
GL III 368.9πολιτῶν . similiter Latini : tantum et tanto defuit inuitis ciuibus aliquid
GL III 368.10facere . Cicero pro M ( arco ) Marcello : « tantum abes a perfectione
GL III 368.11maximorum operum , ut fundamenta , quae cogitas , nondum
GL III 368.12ieceris ».
GL III 368.13illi τόσων ἐτῶν καὶ τοσοῖσδε ἔτεσιν ὁ δεῖνα . Αἰσχίνης ἐν
GL III 368.14Ἀλκιβιάδῃ · « ὁ δὲ ῥᾷστα ἀνθρώπων γεγονὼς ἔτη πεντήκοντά
GL III 368.15πη ». Terentius in eunucho :
GL III 368.16« ille alter uenit annos natus sedecim ».
GL III 368.17illi τότε μέν , τότε δὲ καὶ τοῦτο μέν , τοῦτο δέ ( pro quo nos cum ,
GL III 368.18tum ). Cicero pro Q ( uinto ) Ligario : « cum in omnibus causis
GL III 369.1grauioribus , G ( ai ) Caesar , initio dicendi commoueri soleam
GL III 369.2uehementius quam uideatur uel usus uel aetas mea postulare , tum
GL III 369.3in hac causa ita multa me perturbant ».
GL III 369.4τοίνυν apud illos supponitur , τοιγαροῦν praeponitur . apud nos
GL III 369.5autem et igitur et ergo tam praeponuntur quam supponuntur .
GL III 369.6Attici τούτῳ τῷ χρόνῳ τόδε γίνεται καὶ τούτου τοῦ χρόνου καὶ
GL III 369.7ἐν τούτῳ τῷ χρόνῳ καὶ τοῦτον τὸν χρόνον καὶ κατὰ τοῦτον τὸν
GL III 369.8χρόνον . omnia haec et apud nostros inuenis . Virgilius in VIIII :
GL III 369.9« nocte super media tuti sub matribus agni /
GL III 369.10balatum exercent ».
GL III 369.11Cicero in Verrinarum I : « ut cum illius temporis mihi uenit
GL III 369.12in mentem » ( idem de signis : « uenit enim mihi fani , loci ,
GL III 369.13regionis illius in mentem »).
GL III 369.14Attici τὸ περὶ ὄρθρον , τὸ παράπαν , τὸ τήμερον , τὸ παραχρῆμα , τὸ
GL III 369.15αὐτίκα . nostri quoque aduerbiis est quando casualia adiungunt , ut
GL III 369.16Persius :
GL III 369.17« euge tuum et belle ; nam belle hoc excute totum ».
GL III 369.18idem :
GL III 369.19«† hesternum cras abiit ».
GL III 369.20Virgilius :
GL III 369.21« mane nouum »
GL III 369.22et :
GL III 369.23« sponte sua »,
GL III 369.24et Lucanus in I :
GL III 370.1« tu satis ad uires Romana in carmina dandas ».
GL III 370.2Attici τοῦτον τὸν τρόπον καὶ τούτῳ τῷ τρόπῳ ποιοῦμεν τόδε .
GL III 370.3Sallustius in Catilinario : « cum domos atque uillas uideas in
GL III 370.4urbium modum exaedificatas ». Θουκυδίδης δευτέρᾳ ·« * ἕως
GL III 370.5μὲν τὸν τρόπον τοῦτον ἐνομοθέτουν ».
GL III 370.6illi τρίτῃ ἡμέρᾳ καὶ τρίτην ἡμέραν τόδε ἔπραττον pro nudius
GL III 370.7tertius . hinc Romani tertio et tertium kalendas uel nonas uel
GL III 370.8idus uel kalendarum , nonarum , iduum pro tertio ante kalendas
GL III 370.9uel nonas uel idus . Cicero in I inuectiuarum : « meministine
GL III 370.10me in ante diem duodecimum kalendarum Nouembrium dicere
GL III 370.11in senatu , fore in armis certo die , qui dies futurus esset
GL III 370.12in ante diem sextum kalendarum Nouembrium », pro in diem
GL III 370.13sextum kalendarum Nouembrium ante . frequentius tamen accusatiuo
GL III 370.14adiunguntur et per ellipsin praepositionis .
GL III 370.15Attici ὑπακούοντες αὐτοῖς καὶ αὐτῶν . Δημοσθένης
GL III 370.16Φιλιππικῶν III : « ὑπήκουε δὲ ὁ ταύτην τὴν χώραν ἔχων αὐτοῖς
GL III 370.17βασιλεύς ». et pro Ctesiphonte : « ἑτοίμως ὑπηκούσατε τῷ Φιλίππῳ ».
GL III 370.18hinc Romani oboedio tibi et ausculto tibi . Sallustius in
GL III 371.1Catilinario : « quae natura prona atque uentri oboedientia finxit »
GL III 371.2[ pro obaudientia .] Terentius in Andria :
GL III 371.3« Pamphilumne adiutem an auscultem seni ».
GL III 371.4Attici ὑπήκοοι ἦσαν αὐτοῖς καὶ αὐτῶν . Ξενοφῶν παιδείας δ ·
GL III 371.5« διὸ καὶ ὑπήκοοι τῶν Ἀσσυρίων ἦσαν ». hinc Romani : dicto audiens
GL III 371.6tibi sum .
GL III 371.7Attici ὑπέρ etiam pro περί accipiunt , sicut et nos super pro de .
GL III 371.8Demosthenes Philippicorum IIII : « εἰ μὲν περὶ καινοῦ τινος
GL III 371.9πράγματος προὐτίθετο , ὦ Ἀθηναῖοι , σκοπεῖν », et post pauca :
GL III 371.10« ἐπειδὴ δὲ ὑπὲρ ὧν εἰρήκασιν οὗτοι πρότερον ». Virgilius in I :
GL III 371.11« multa super Priamo rogitans , super Hectore multa ».
GL III 371.12Attici ὑπερέχει τοῦδε καὶ τόνδε . Πλάτων περὶ ψυχῆς · « καὶ
GL III 371.13τὸ δίπηχυ τοῦ πηχυαίου μεῖζον εἶναι διὰ τὸ ἥμισυ αὐτοῦ
GL III 371.14ὑπερέχειν ». hinc Romani dimidio superat . unde Iuuenalis in V :
GL III 371.15« pares quod uendere possis /
GL III 371.16pluris dimidio ».
GL III 371.17similiter praestat pro superat . Virgilius in XI :
GL III 371.18« ibo animis contra uel magnum praestet Achillem »,
GL III 371.19pro superet ( idem in I :
GL III 371.20« gradiensque deas supereminet omnis »).
GL III 371.21illi ὑπερορᾷ τοῦδε καὶ τόνδε . Δημοσθένης κατὰ
GL III 372.1Τιμοκράτους · « τοσοῦτον ὑπερεῖδεν ἅπαντα ». Romani ad accusatiuum
GL III 372.2despicio et contemmo et aspernor illum .
GL III 372.3Attici ὑποβλέπει με καὶ ὑποβλέπει μοι . Cicero pro Milone :
GL III 372.4« et aspexit me illis quidem oculis , quibus tum , cum omnibus
GL III 372.5omnia minabatur ». Virgilius in I :
GL III 372.6« et alto /
GL III 372.7prospiciens summa placidum caput extulit unda ».
GL III 372.8illi ὑπό σου καὶ ὑπό σοι καὶ ὑπό σε . Δημοσθένης
GL III 372.9Φιλιππικῶν δ · « μικρὰ τῶν πρότερον ῥηθέντων ὑπ ᾽ ἐμοῦ
GL III 372.10μνημονεύσαντας ». Herodotus in I : « ἐστρατεύοντο δὲ ὑπὸ συρίγγων τε
GL III 372.11καὶ πηκτίδων καὶ αὐλῶν ». Demosthenes Philippicis : « τῶν μὲν
GL III 372.12Ἑλλήνων οἱ μὲν ὑφ ὑμῖν , οἱ δὲ ὑπὸ Λακεδαιμονίοις ἦσαν ».
GL III 372.13Herodotus : « ὑπὸ τὸν νηὸν κατακαέντα ». hinc et sub apud nos
GL III 372.14accusatiuo et ablatiuo adiungitur . genetiuo enim praepositio apud
GL III 372.15Latinos praeponi non potest separatim . Virgilius in II :
GL III 372.16« postesque sub ipsos /
GL III 372.17nituntur gradibus ».
GL III 372.18idem in VIII :
GL III 373.1« sub te tolerare magistro /
GL III 373.2militiam ».
GL III 373.3sub oculis quoque dicimus pro ante oculos .
GL III 373.4Attici ὑπομένομεν τόνδε τοῦτο ποιεῖν καὶ τοῦτο ποιοῦντα καὶ
GL III 373.5τοῦτο ποιοῦντος . sic et nos patimur illum hoc facere et hoc
GL III 373.6facientem et hoc faciente .
GL III 373.7illi ὑπόγυον dicunt , quod paulo ante uel mox fit . ex hoc Romani
GL III 373.8e uestigio dixerunt , uel quod stans aliquis in eodem uestigio facit ( unde
GL III 373.9statim quoque dicitur ), uel quantum tempus in uno est uestigio faciendo ,
GL III 373.10quod est breuissimum . Cicero in I Verrinarum : « e uestigio , quasi
GL III 373.11quodam Circaeo poculo , factus est Verres . redit ad se
GL III 373.12atque ad mores suos ».
GL III 373.13illi ὑπὲρ τόνδε καὶ ὑπὲρ τοῦδε τοῦ τόπου ἑωρᾶτο . sic et similia
GL III 373.14dicuntur . Virgilius in VI :
GL III 373.15« gemina super arbore sidunt »,
GL III 373.16et :
GL III 373.17« fronde super uiridi sunt nobis mitia poma »,
GL III 373.18idem in bucolico . idem in I :
GL III 373.19« fama super aethera notus ».
GL III 373.20Attici ὑστέραν καὶ ὑστεραίαν καὶ προτέραν καὶ προτεραίαν ,
GL III 373.21non addentes diem . hoc et nostri est quando faciunt .
GL III 373.22Demosthenes pro Ctesiphonte : « καὶ τὸν Ἑλλήσποντον ὑφ ᾽
GL III 373.23ἑαυτῷ ποιούμενος ». idem in Philippicis : « ὑφ ᾽ ἑαυτὸν
GL III 373.24ποιούμενος ». et nostri : sub imperio suo et sub imperium suum facit gentes .
GL III 374.1Attici ὑφίστατο αὐτόν , et Latini : sustinebat illum .
GL III 374.2illi ὑπολαμβάνω pro respondeo . Platon in Protagora : « πολλοὶ
GL III 374.3οὖν αὐτῷ ὑπέλαβον τῶν παρακαθημένων , ὁποτέρως
GL III 374.4βούλοιτο οὕτω ἐπεξιέναι ». hinc Virgilius in VI :
GL III 374.5« suscipit Anchises atque ordine singula pandit »,
GL III 374.6pro respondit ad interogationem Aeneae .
GL III 374.7φαθὶ λέγων . Ἀριστοφάνης γεωργοῖς ·
GL III 374.8« εἴ γ ᾽ ἐγκιλικίσαιμ ᾽, ἐξολοίμην , φαθὶ λέγων ».
GL III 374.9inueniuntur et nostri abundantia utentes , ut loquere dicens et stude
GL III 374.10properans et similia .
GL III 374.11Attici φαίνει ζηλῶν τούσδε καὶ ἐζηλωκέναι τούσδε . Αἰσχίνης
GL III 374.12Ἀσπασίᾳ · « φαίνει γὰρ ἐζηλωκέναι τοὺς ἐν τῷ δικαστηρίῳ καὶ
GL III 374.13ὑπὲρ ἑαυτῶν καὶ ὑπὲρ ἄλλων ἀγωνιζομένους ». hac figura
GL III 374.14frequentissime Romani quoque utuntur , ut infinita uerba pro participiis
GL III 374.15ponant . Terentius in adelphis :
GL III 375.1« uideo sapere * in loco , /
GL III 375.2* amare inter se ».
GL III 375.3« φεῦ σοῦ , ὦ Ἑλλάς », Ξενοφῶν Ἀγησιλάῳ . Latini plerumque
GL III 375.4accusatiuo utuntur in huiuscemodi interiectionibus : pro deum fidem .
GL III 375.5Terentius in Phormione :
GL III 375.6« pro deum inmortalium † fidem , /
GL III 375.7negat Phanium esse hanc sibi cognatam Demipho ?».
GL III 375.8et ad nominatiuum tamen solet proferri , ut idem in adelphis :
GL III 375.9« pro di inmortales , facinus indignum , Geta : /
GL III 375.10quid narras ?».
GL III 375.11Attici φθόνον μοι συνάγει . et nos inuidiam mihi colligit .
GL III 375.12illi φιλοτιμοῦμαι τοῦτο καὶ τούτῳ : Iuuenalis in I :
GL III 375.13« ardenti sese indulsisse tribuno ».
GL III 375.14Attici φορεῖν ἐσθῆτα καὶ στέφανον καὶ βακτηρίαν . Virgilius
GL III 375.15in VII de tiara et sceptro :
GL III 375.16« hoc Priami gestamen erat , cum iura uocatis /
GL III 375.17more daret populis ».
GL III 375.18idem in I :
GL III 375.19« uirginibus Tyriis mos est gestare pharetram ».
GL III 375.20idem in eodem :
GL III 375.21« praeterea sceptrum , Ilione quod gesserat olim , /
GL III 375.22maxima natarum Priami ».
GL III 375.23illi φρόνησις ἐστίν μοι τοῦδε καὶ περὶ τοῦδε . et nos est nobis
GL III 375.24prudentia illius rei et de illa re .
GL III 375.25Attici φροντίζει τῶνδε καὶ τάδε καὶ περὶ τῶνδε . Μένανδρος
GL III 375.26μισογύνῃ ·
GL III 376.1« ἀλλ ᾽ οὐ τὰ βιότου νῷν ἴσως δεῖ φροντίσαι ».
GL III 376.2sic nos ad accusatiuum curo illam rem .
GL III 376.3illi χάριν ἔχω σοι καὶ οἶδά σοι . Δημοσθένης περὶ
GL III 376.4στεφάνου τῆς τριηραρχίας · « οὐχὶ ποιοῦσιν ἃ δεῖ χάριν ὑμᾶς
GL III 376.5ἔχειν , ἀλλὰ τοῖς φάσκουσιν ». Ἰσοκράτης Ἑλένης ἐγκωμίῳ ·
GL III 376.6« πλείω χάριν εἰδότες τοῖς πολλὰ προστάττουσιν ». Terentius
GL III 376.7in eunucho :
GL III 376.8« magnas uero agere gratias Thais mihi ?».
GL III 376.9idem in eadem :
GL III 376.10« et habetur et † refertur , Thais , tibi * ut merita es
GL III 376.11gratia ».
GL III 376.12Attici χάριν σήν pro εἰς σὴν χάριν . Πλάτων Φαίδρῳ · « ἀλλ ᾽ εἰ
GL III 376.13δοκεῖ , συγχωρητέον χάριν σήν ». hinc nos uicem tuam doleo pro
GL III 376.14in tuam et septimo kalendas pro ante kalendas . Virgilius in I :
GL III 376.15« Italiam fato profugus »
GL III 376.16pro in Italiam . Terentius in eunucho :
GL III 376.17« at ille alter uenit annos natus sedecim »,
GL III 376.18pro ante sedecim . frequentissime est haec figura apud auctores , in
GL III 376.19qua praepositio deficit .
GL III 376.20χαμάθεν , quod est a loco , Cratinos pro in loco posuit , ὅστ ᾽
GL III 376.21ἐν πυτίνῃ ·
GL III 377.1«† ἔκαμπτεν ἑστὼς χαμᾶθεν , ἄκρας τῆς κόμης /
GL III 377.2καθέλκων ».
GL III 377.3melius tamen distinguendum ἑστώς , et iam bene a loco accipitur χαμάθεν ,
GL III 377.4ab humo . nos genetiuo quidem in loco , ablatiuo uero de loco et
GL III 377.5accusatiuo ad locum utimur ( humi Sallustius in Iugurthino :
GL III 377.6« quae humi arido atque arenoso gignuntur »). Virgilius tamen
GL III 377.7« eiectum litore »
GL III 377.8dixit pro in litus , quamuis quidam distinguentes eiectum , ad consequens
GL III 377.9uerbum dicunt litore egentem suscepi et regni demens in parte locaui .
GL III 377.10χορταζόμενοι τοῦδε καὶ τόδε . Κρατῖνος Ὀδυσσεῦσιν ·
GL III 377.11« ἧσθε πανημέριοι χορταζόμενοι γάλα λευκόν ».
GL III 377.12simile Virgilius in III georgicon :
GL III 377.13« pascuntur uero siluas et summa Lycaei ».
GL III 377.14idem in II Aeneidos :
GL III 377.15« implicat et miseros morsu depascitur artus ».
GL III 377.16sic ergo possumus dicere : satior illius rei et illam rem . Terentius
GL III 377.17in adelphis :
GL III 377.18« sed postquam intus sum omnium rerum satur ».
← previous
Loading image viewer…