Glosses on Félire Óenguso

The Félire Óengusso (Martyrology of Oengus) is the first extant vernacular martyrology from Ireland. It is a verse calendar commemorating the feasts of Irish and other saints, with one quatrain for every day of the year. The text was written between 797 and 808.

Source for primary text: Stokes, Whitley. 1905. Félire Óengusso Céli Dé: The Martyrology of Oengus the Culdee. London: Dublin Institute for Advanced Studies. Digital edition prepared by Nike Stam. Segmented by stanza, one for each day of the calendar.

R1
Oxford, Bodleian Library, Rawlinson B505ed. N. Stam1,519 glossescredit
Showing section:
 next →  
This section has 31 segments, with a total of 86 glosses.
0101Re sil dalach doine toided in ri remain luid fo recht nard nerain crist hi kł enair|
R1 0101a Re sil dalach: .i. ante omnes qui secuntur
R1 0101b Re sil dalach: Resil dalach .i. hicotat dala toided .i. ticed
R1 0101c remain: remain .i. ante omnes sanctos
R1 0101d luid: luid .i. subcircumcisionem
R1 0101e fo recht: .i. circumcionis
R1 0101f nard: ard .i.huasal .i. ishuasal inderail indrechta sianside .i. eseom fein forecht nimdibe. quamuis uile opus q er huasal dicitur. sic erlan.i. luam huasal ł erail .i. ail huasal .i. huasal indail .i. in cloch de facta est circumcisio xpísti . q perlapidem agebatur prius circumcisio. ł nerain.i. immarcraid .
R1 0101g crist: críst acrismate dictus. iest abuncione.
0201Essodir intepscop abb ecailse airde manchene an airgge scoithine mind mairce|
R1 0201a Essodir: Essodir aspala ciuitate hispaniæ inqua episcopatum tenuit.
R1 0201b manchene an airgge: Manchine airce .i. abann fil hillaicheis iniarthar laigen 7 airec abann 7 abeo nominatur . q iuxta illum æclesia eius sita est .i. disert meicc ciluirnnomeneius
R1 0201c scoithine: scoithine .i. triig scothine hisleib margge
0301Marmartra rodanis conachleir caineisce findlug cofeib huasle fintan derb duin bleisc|
R1 0301a cain: cain .i. alaind .i. lucia
R1 0301b duin bleisc: duin blesce .i. blesc nomenmeretricis qui habitabat ibi ante sanctos .i. fintan 7 findlug ł blesc nomen muccada rig hua cuanach qui inillo loco sepe morabatur 7 sic ideo locusabeo nominatur . ł flesce .i. flesc nomen amnis qui est iuxta urbem 7 ab eo nominatur ciuitas
R1 0301c findlug : findlug discipulus 7 frater fintain fuit 7 in perigrinacionem exiit aquilonem con id he as noeb hi tamlachta findloga hi ciannacht glinne gemin.
0401Bas caith acquilini combuidin ba balcu hifuil cristtreachurpu docoemnagtar tlactu|
R1 0401a Bas caith: Bas caid .i. sruith
R1 0401b ba balcu: babalcu .i. ferda
R1 0401c hifuil crist : hifuil críst .i. martra dochotar cum eo
R1 0401d docoemnagtar: do coemnagtar .i. ronigset cocoem
R1 0401e tlactu: a tlachtu .i. an etaige .i. corpora sua
0501Togairm semeon srotha cocrist cruth ronglea bacaingrian greit nua ciar igen duibrea|
R1 0501a Togairm semeon : .i. monachi in antiochia quieuit in pace
R1 0501b Togairm semeon : Togairm semeoin.i. sacerdos qui xpistum in templo inter ulnas suscepit. quiquede illo profetauit. quique sepultus est in ualle iosaphath in una basilica cum ioseph sponso marie
R1 0501c ronglea : ronglea .i. rogle críst.
R1 0501d ciar: ciar himusc raige thire. 7 desil chonaire di.
0601Raith corig rantoga iulian ba haill nglaine nidlig sar slan suba baithis mar meicc maire|
R1 0601a Raith: Raith .i. roreith.
R1 0601b rantoga: ran toga.i. maith intoga
R1 0601c ba haill : bahall .i. basliab ł baholl .i. bamaith mor.
0701Martra luciani coslog mar ba dixu imrordus ashuasliu tosach corguis issu|
R1 0701a luciani: .i. prespiteri .i.est prespiteri antiochie maximiano imper[...] re passusest
R1 0701b luciani: Martra lucian. lucianus prespiter
R1 0701c ba dixu: .i. dodia
R1 0701d ba dixu: ba dixu .i. bahardiu
R1 0701e corguis: .i. quasi quadrageis a .xł . ł o ndiass cor gistum ł acorri[...]
R1 0701f imrordus ashuasliu: imrordus ashuasliu .i. roimraidius ni asmo
0801Etsecht egimoni epscop etla arda ercnat hua an orbba nechtan nair dealba|
R1 0801a etla: et la .i. crithechair ciamrach
R1 0801b ercnat: ercnat .i. odundaen isin did baidail araide. ł ercnat callech og bacoic 7 ba hetidach do cholum chille. 7 isi acell cell chuaca .i. choca hicorpri huchiardaí. ercnat h a hainm iarfir .i. druinech huarercad tall isintengaidilc rinnaigecht sen indossa. arisi indogsin badruinech cumtha 7 huamma etaig colum cilli cum suis discipulis.
R1 0801c nechtan: nechtan odun geimin hiciannacht glinne geminł inalbain atta nechtan.
0901Ailli geill cenglaini argnuis rig roradis fælan deoda digrais felix finn uitalis|
R1 0901a roradis: roradis .i. dixisti.
R1 0901b faelan: foelan cluana moescna
R1 0901c felix finn uitalis: felix finnuitalis duo sancti
1001Almini anitge arnanteccma drochrann milit caid cain cathbarr diarmait inse clothrann|
R1 1001a Almini: Almini .i. guidmit
R1 1001b drochrann: drochrann .i. mala pars apud inferos.
R1 1001c milit: milit .i. milito episcopus. laudaciæ inassia minore. ł militiades epuscopus.
1101Croch in martir phetar cosintluag lan gaile ahegept an suba tanic macc mar maire|
R1 1101a ahegept: Croch in martir.iiu . ł .u. annis xpístus in egipto. ubi ut dicunt indie aduentus eiusin urbem omnia illius sunt comminuta idula. tam cito interram. affrodiushautem nomen principis illius urbis qui xpístum 7eius parentes benigne suscepit.
1201Martra mar muscenti conachleir chain chlannaich críst asruna rinnaid laicenn macc baith bannaich|
R1 1201a chlannaich: clannaig .i. clannmar propter multitudinem eius discipulorum .
R1 1201b rinnaid: rinnaid .i. rinnaith .i. acutus ł rinnaith .i. roinnis
R1 1201c laicenn: ladcenn .i. o ccluain ferta molua <7> illic sepulcrum eius est .
1301Ambennacht ronbia balc itge cenalgais sulpicc sothnge suabais clair abb pichtadis|
R1 1301a balc: balc .i. mor
R1 1301b cenalgais: cen algais .i. nihecen attach mor forru.
R1 1301c sulpicc: sulpic qui libros martinus scripsit.
1401Pais gluceri deochain diarfiadait basercach sruth nola noeb sochlach felix fland find fechtnach|
R1 1401a diarfiadait: diarfiadait .i. dodia asafiadnaissi hitaam.
R1 1401b nola: nola .i. nomen ciuitatis initalia.
1501Foraith mur mór ngalar carais mortromtredan ingrian ban ban muman ite cluana credail|
R1 1501a Foraith: Foraith .i. rofortachtaig .i. dorat fortacht do. ł roreith.
R1 1501b mur: mur .i. monachus7discipulus benedicti abbatis.
R1 1501c tredan: tredan .i. tredenus inaine.
R1 1501d ite: íte ochill itein huib conaill gabra himumain que desertum prius uocabatur.
1601Craidbig hifeil fursa fris rocobsat rige noi mili meith buada forfichit mar mile|
R1 1601a rocobsat: .i. rorescaibset
R1 1601b noi mili : ł teora mile
R1 1601c Craidbig hifeil: Craibdig. ifeil.i. croeb bethadaig .i. torad croeb domelus . ł fochraibaib nobitis sine alia. domu. ł craidbeich .i. carat bethadaig q omnes homines amicos habent hifeil fursu chraibdeich. ł exierunt alii religiosi in feria eius adcelum. de chonaillib doḟursu. parona nomen urbis eius ingallia.
1701Nosmolammar menic fobi nidatcalaid lucht cessais cenchinaid hifeil antoin manaigh|
R1 1701a nidatcalaid: nidatcalaid .i. nidatcruade friaṅguidi
1801Morad petair epstail hiroim rad asdixu lasinlith ashuasliu tasc mar mathair issu|
R1 1801a Morad: .i. quando reliquit constantinus filius helene eam
R1 1801b Morad: Morad .petair. i. quando reliquit constantinus filius helenae eam petro 7construxit constantinopolim sibi inregalem urbem.
R1 1801c tasc: tasc .mar. mathair.i. hoc die ad romam tasc bais maire peruenit.
1901Etsecht maire marthæ coinugum nodnali lasinfeil cosaire senphol cain conani|
R1 1901a Etsecht maire marthae: Etsecht .i. marius7 martha uxor eius qui rome cumduobus filiis audifax 7 ambacuc martirio coronati sunt ut grigorius inromano marterilogio sapit.
2001An cethrur conuagu foroenlith as noebu molocca moecca sabbaist ocus oenu|
R1 2001a molocca: molocca .i. locheni nomeneius telach min nomen urbis eius hib feraib maige hi mumain.
R1 2001b moecca: moeca .i. fechene fabuir.
R1 2001c sabbaist: sabbaist .i. sabastianus martir de medolonia ortus7inroma passus est sub consulibus deoclitiano 7maximiano
R1 2001d oenu: oenu mac huilaigse comarba ciaran .cluana. oengus nomeneius.
2101Robat oin dampnadud comrig reim as dixu fainche feim as huasliu agna ingen issu|
R1 2101a fainche: fanche cluana canneoiganacht chasil. ł fainche garb oros airthir for loch herne.
R1 2101b agna: agna uirgo in roma.
2201Etsecht ingen comgaill colman macc huibeona ualerius cendigna felix fuair cuairt ceolda|
R1 2201a Etsecht: Etsecht .i. triingena comhgaill .i. lassi 7 boga 7colma. hilettir indalaraide attat
R1 2201b colman: colman .macc.huibeona. illius morata.
R1 2201c cendigna: cendigna .i. centare.
2301Cesad seueriani clemati consadu ronsnadat dondrigu conandunud danu|
R1 2301a conandunud danu: conan dunud dano.i. conasluagud
2401Dommanmain domchorpan ropmur arcech merblen babaill bruth oir orlan conatriur deiblen|
R1 2401a babaill: Dommanmain babaill .i. martir 7 eps in antiochia . 7 xii episcopi postpetrum . ł babaill .i. manchan leith indelbna. ethram.
2501Nidedbul alláithe lith friscuirter gretha cocrist cechaing saithi pol im bathis bretha|
R1 2501a gretha: Nidedbul allaithe fris curter gretha .i. hifrecorther cill oenaige 7cluichi.
2601ISbrigach asluagad larig dodanfarchi sluag orta iargortai lapais policarpi|
R1 2601a dodanfarchi : dodon forca .i. donforsat .i. donroni. ł dodonforca .i. derscaiges din.
R1 2601b policarpi: policarpus discipulus iohannis apostoli 7 episcopus eclesiæ smiranæ inasia minore 7intempore |imperatorum marcii 7auxilii passusest.
2701Carais mæda muirgein mirbuil gein combuadaib bert glanbuaid fiadrigaib agnetis doichnuagaib|
R1 2701a maeda: Carais moeda .i. modia .i. modia hitú fiadnaisi
R1 2701b muirgein: muirgin .i. abb glinni huisenn inhuib airrchi. ł muirgein.i. gein inmara .i. liban ingen echach meicc marid a quo loch nechach nominatur. isi robi trichet biliadan illoch echach conasragaib beonan iascaire comgail inalin. 7 coros baist comgall iarsin 7 narrauit omnia quae accederant sibi inaquis
2801La haccobran huanni pais ocht nuag conani gabsat buaid condirgi sluag mar mesorani|
R1 2801a La haccobran: La haccobran .i. ocill rois hitermonn inse oithaig hicorcubascinn.
2901Ain epscoip roradius ronsnadat diarndilius hipolitus paulus gillas constantinus|
3001Sesca archet martir martra morsus doros ainsium arlin amus enan rois rind solos|
R1 3001a morsus: morsus .dorus. i. romorastar dorus foiditen 7martra riasochaide
R1 3001b ainsium: ansiunn .i. ronainset sunn .i. in presenti.
R1 3001c arlin : arlin amos .i. deurad q quandiu in hoc saeculo perigrinamur inperigrinacione sumus a patria propria. iest caelo
R1 3001d enan: enan mac geinmain orois mor inhuib decha inhuibcenselaig id 7momenoc glinne faidle in huib garrchon.
3101Sluind æd fortren ferna mæl anfaid ainm remain benait conrig romoir barr find forsluag enair|
R1 3101a Sluind aed : Sluind æd .i. moedoc ferna .i. deraib luirc oloch erne do.
R1 3101b mael anfaid: mæl anfaid abb dairinse hic liss mor mochuta ubi abann mor in mare exit.
R1 3101c comrig: combrig .i. brib uirgo cum eis hindesib muman ata
R1 3101d comrig: brig. ł hicorbri huchiarda.
next →  
Loading image viewer…