Glosses on Ars grammatica

The Latin grammarian Priscian wrote his magisterial Ars grammatica at Constantinople around AD 527. His work is the most exhaustive compendium of information on Latin (and Greek) language and literature to survive from the ancient world. There are over 50 manuscripts from ninth century and around 100 from the tenth, many of which are very heavily glossed.

Source for primary text: ed. Martin Hertz in Heinrich Keil (ed.), Grammatici Latini (6 vols, Leipzig, 1855–80), vols II–III. Text made available from the Corpus Grammaticorum Latinorum project (with thanks to Alessandro Garcea). Segmented by volume, page and line in GL.

G
St Gall, Stiftsbibliothek, 904ed. R. Hofman, rev. P. Moran13,395 glossescredit
Showing section:
 ← previous next →  
This section has 843 segments, with a total of 239 glosses.
GL III 60.1liber quintus decimus de aduerbio
GL III 60.2aduerbium est pars orationis indeclinabilis , cuius significatio uerbis
GL III 60.3adicitur . hoc enim perficit aduerbium uerbis additum , quod adiectiua
GL III 60.4nomina appellatiuis nominibus adiuncta , ut prudens homo prudenter agit ,
G 224b4 a MS➚✍ #hand-notAm.d. prudens .. etc.: hoc est/ ecce homo incertum/ qualis sit nisi addi/deris ei adiectivum/ nomen .i. prudens simi/liter agit incertum/ quomodo nisi addi/deris ei adverbium/ ad explanandum/ qualiter agit/ hoc est prudenter.
GL III 60.5felix uir feliciter uiuit .
GL III 60.6sunt igitur quaedam aduerbia , quae omnibus conuenienter sociantur
GL III 60.7temporibus , ut sapienter dico , sapienter dicebam , sapienter dixi ,
GL III 60.8sapienter dixeram , sapienter dicam ; recte facio , recte faciebam , recte feci , recte
GL III 60.9feceram , recte faciam ; sunt alia , quae cum separatim tempora significant ,
GL III 60.10necessario separatim eis coniunguntur , ut hodie facio , heri feci , cras
GL III 60.11faciam ; nunc intellego , antea intellexi , postea intellegam , quamuis usus in
GL III 60.12eis quoque uariat ; sunt quae cum omnibus apte sociantur modis , ut
GL III 60.13diligenter curas , diligenter cura , utinam diligenter curares , cum diligenter
GL III 60.14cures , diligenter curare uelis ; sunt quae non omnibus modis possunt
GL III 60.15coniungi , ut ne , cum est dehortatiuum , indicatiuo non adiungitur , sed uel
GL III 60.16imperatiuo ( ut Virgilius in VI :
G 224b19 b MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 60.17« tu ne cede malis , sed contra audentior ito »)
GL III 60.18uel optatiuo ( ut Terentius in Phormione :
GL III 60.19« quod utinam ne Phormioni id suadere in mentem
G 224b20 #1 MS➚ utinam: " > (ibid.) ne: " > (224b21=60,19) incedisset: "
GL III 60.20incidisset »)
GL III 60.21aut subiunctiuo ( ut idem in adelphis :
GL III 60.22« ne dicam dolo »)
GL III 61.1aut infinito ( ut Cicero in inuectiuis : « ne dici quidem opus est ,
GL III 61.2quanta deminutione ciuium »).
GL III 61.3utinam optatiuo coniungitur . Lucanus in II :
GL III 61.4« o utinam caelique deis Erebique liceret ».
GL III 61.5ni subiunctiuo copulatur . Terentius in Andria :
G 224b26 #2 MS➚ terrentius: " > (224b26=61,7) idem: "
GL III 61.6« ni metuam patrem ».
GL III 61.7idem in Phormione :
GL III 61.8« ni mihi esset spes † ostentata ».
G 224b26 #3 MS➚ ní:
GL III 61.9Virgilius in III :
G 224b27 c MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 61.10« ni teneant cursus ».
GL III 61.11idem in I Aeneidos :
G 224b28 d MS➚m.l. idem: virgilius
GL III 61.12« ni faciat , maria ac terras caelumque profundum ».
GL III 61.13sed et ni et ne , quando pro neque accipitur , inter coniunctiones
GL III 61.14plerique posuerunt causales , quamuis significatio abnegatiua aduerbiis ea
GL III 61.15magis applicat ; quod autem etiam ne pro neque ponitur , usus approbat .
G 224b31 e MS➚✍ #hand-notA applicat: id est coniungit
GL III 61.16Cicero inuectiuarum III : « ne dici quidem opus est , quanta
GL III 61.17deminutione ciuium ». ni quoque pro ne accipitur , sicut supra dictus
GL III 61.18uersus ostendit :
G 224b34 f MS➚m.l. virgilii usus: virgilius
GL III 61.19« ni teneant cursus »,
GL III 61.20pro ne teneant . quod etiam Donatus in commento Aeneidos
GL III 61.21affirmat dicens : ni pro ne . sic ueteres . non uero imperatiuo proprie
G 224b36 #4 MS➚ ní:
G 224b36 g MS➚ veteres: vel dicebant vel accipiebant
GL III 61.22adiungi non potest nisi in compositione , ut noli , aptissime autem
GL III 61.23indicatiuo sociatur uel subiunctiuo uel optatiuo ; indicatiuo , ut :
GL III 62.1« non tibi Tyndaridis facies inuisa Lacaenae /
G 224b40 h MS➚m.l. non .. etc.: virgilius
G 224b40 #5 MS➚ lacenae .:
GL III 62.2culpatusue Paris , diuum inclementia , diuum /
G 224b41 i MS➚✍ #hand-notA inclementia: .i. indignantia
G 224b41 #6 MS➚ divum .:
GL III 62.3has euertit opes »;
GL III 62.4subiunctiuo , ut Virgilius in VI :
G 224b42 k MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 62.5« non mihi , si linguae centum sint oraque centum , /
GL III 62.6ferrea uox , omnes scelerum conprendere formas , /
GL III 62.7omnia poenarum percurrere nomina possim »;
GL III 62.8optatiuo , ut Virgilius :
G 225a3 a MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 62.9« non illa quisquam me nocte per altum /
G 225a4 b MS➚✍ #hand-notA (per) altum: per mare
GL III 62.10ire , neque a terra moneat conuellere funem ».
GL III 62.11num quoque indicatiuo soli adiungitur , ad quod pertinet interrogatio .
GL III 62.12Terentius [ in Phormione ]:
GL III 62.13« num quid meministi ?».
GL III 62.14idem :
GL III 62.15« num quid subolet patri ?».
GL III 62.16et uerbum quidem sine aduerbio perfectam potest habere
GL III 62.17significationem ; aduerbium uero sine uerbo uel participio , quod uim uerbi possidet ,
GL III 62.18non habet plenam sententiam . quamuis enim ab aliqua persona per se
GL III 62.19proferantur aduerbia , necesse est ea uel ad ante dicta ab alia persona uerba
GL III 62.20referri , ut si quis me interrogauerit bona est superbia ? et respondero non ,
GL III 62.21uel per ellipsin dici , ut si recitante aliquo dixero bene , diserte ,
G 225a13 c MS➚✍ #hand-notA ellimsin: defectionem
G 225a14 d MS➚✍ #hand-notA recitante: legente
GL III 62.22eloquenter ; ubique enim subauditur dicis . similiter si dicam non malus homo ,
GL III 62.23qui pro uiribus suis subuenit clientibus , subaudio est . in multis quoque
G 225a16 e MS➚✍ #hand-notA clientibus: sociis
GL III 62.24aliis per hanc figuram inueniuntur sine uerbis uel participiis aduerbia , ut
GL III 62.25Virgilius in I :
GL III 62.26« genus unde Latinum »,
G 225a19 f MS➚m.l. genus .. etc.: virgilius
GL III 62.27subauditur est . et sciendum , quod , ut supra dictum est , participiis
GL III 62.28quoque aptissime adiunguntur aduerbia . quid enim est aliud participium nisi
G 225a20 g MS➚m.l. C (corruptela?) (inveniuntur Ms. adiunguntur H.)
GL III 63.1uerbum casuale ? ut bene lego , bene legens ; sapienter loquor , sapienter
GL III 63.2loquens , quod , si aliud uerbum uerbo subiungas , idem significat . sed
GL III 63.3hoc interest , quod participium non eget coniunctione , uerbum eget , ut
GL III 63.4bene legens edisco , bene lego et edisco ; sapienter loquens doceo ,
GL III 63.5sapienter loquor et doceo .
GL III 63.6accidit autem aduerbio species , significatio , figura .
GL III 63.7species primitiua et deriuatiua . primitiua quidem , quae a se nascitur ,
GL III 63.8ut non , ita , ceu , saepe ; deriuatiua uero , quae ab aliis nascitur , ut
G 225a31 #1 MS➚ á (clam clanculum):
G 225a31 h MS➚ clanculum: .i. occulte vel dubium
GL III 63.9clanculum , saepius saepissime , docte a docto , cursim a cursu , ductim ,
GL III 63.10ἀπνευστί , a ductu . deriuatiua igitur aduerbia uel ab aliis aduerbiis
G 225a33 #2 MS➚m.l. ox (απνευστυ corr. man. al. (?) ex απνηυστυ, leg ἀπνευστί)
GL III 63.11deriuantur , ut prope propius et ultra ulterius , citra citerius ; uel a nominibus ,
GL III 63.12ut Tullius Tulliane , Latinus Latine , felix feliciter ; uel a uerbo siue
GL III 63.13participio uel participiali nomine , ut sentio sensus sensim , sto status statim ,
GL III 63.14singultio singultim ( Horatius in I sermonum :
GL III 63.15« ut ueni coram , singultim pauca locutus »),
GL III 63.16tractus tractim ( Virgilius in IIII georgicon :
G 225a40 i MS➚m.l. virgilius: virgilii/ IIII/ georgicon
GL III 63.17« tractimque susurrant »),
GL III 63.18uel a nomine et uerbo , ut a pede et tempto : pedetemptim , uel a
GL III 63.19pronomine , ut hic illic ab hic et ille , uel a praepositione , ut ex extra ,
G 225a42 #3 MS➚ híc (illic):
GL III 63.20in intra , con contra , sub subter .
GL III 63.21est quando et nominum terminatio diuersorum casuum
GL III 63.22constructionem aduerbialem suscipiens loco aduerbiorum accipitur , ut Virgilius
GL III 63.23in VI :
GL III 63.24« nimium uobis Romana propago /
G 225b4 a MS➚m.l. nimium .. etc.: virgilius
GL III 63.25uisa potens superi »,
GL III 63.26nimium dixit pro nimis . similiter in I Aeneidos :
GL III 63.27« multum ille et terris iactatus et alto ».
G 225b5 b MS➚m.l. multum .. etc.: virgilius
GL III 63.28idem in VIII :
G 225b6 c MS➚m.l. idem: virgilius
GL III 63.29« iam primum saxis suspensam hanc aspice rupem ».
G 225b7 d MS➚m.l. iam .. etc.: virgilius
GL III 64.1idem in I georgicon :
G 225b8 e MS➚m.l. idem: virgilii/ I/ georgicon
GL III 64.2« sublime uolans ».
GL III 64.3similiter idem in I Aeneidos :
G 225b9 f MS➚m.l. idem: virgilius
GL III 64.4« una eurusque notusque ruunt ».
GL III 64.5pronomina quoque pro aduerbiis ponuntur , ut Virgilius in VIII :
G 225b10 g MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 64.6« hoc tunc ignipotens caelo descendit ab alto »,
G 225b11 h MS➚m.l. hoc .. etc.: virgilius
GL III 64.7hoc pro huc . idem in I Aeneidos :
G 225b12 i MS➚m.l. idem: virgilius
GL III 64.8« namque uidebat , uti bellantes Pergama circum , /
GL III 64.9hac fugerent Grai , premeret Troiana iuuentus , /
G 225b13 k MS➚m.l. hac .. etc.: virgilius
G 225b14 #1 MS➚ iuventus .:
GL III 64.10hac Phryges ».
GL III 64.11neque enim ea indubitanter aduerbia esse accipimus , sed nomina uel
GL III 64.12pronomina esse dicimus loco aduerbiorum posita per diuersos casus : per
G 225b16 #2 MS➚m.l. . (quae add. gloss. D falso post posita)
GL III 64.13nominatiuum , ut in XI Virgilius :
GL III 64.14« fors et uota facit cumulatque altaria donis »,
G 225b17 l MS➚m.l. fors .. etc.: virgilius
GL III 64.15et III georgicon :
GL III 64.16« sole recens orto ».
G 225b18 m MS➚m.l. sole .. etc.: virgilii/ I/ georgicon
GL III 64.17per genetiuum , ut Romae . Cicero pro Ligario : « Romaene sit ?
GL III 64.18neue cum fratribus ?». Sallustius in I historiarum : « ac deinde
GL III 64.19militiae et domi gestas conposui ». idem in I historiarum :
GL III 64.20« itaque Seruilius aegrotum Tarenti collegam prior
G 225b22 #3 MS➚m.l. ./. (colligam (sic Ms.) .. sorti sine al. err.; sign. add. pr. man.)
GL III 64.21transgressus ». per datiuum , ut uesperi , sorti , ruri . Terentius in Andria ::
GL III 64.22« quemne ego heri uidi ad uos adferri uesperi ?».
GL III 64.23Virgilius georgicon IIII :
G 225b24 n MS➚m.l. virgilius: virgilii/ IIII/ georgicon
GL III 64.24« sunt quibus ad portas cecidit custodia sorti ».
GL III 65.1Terentius in Phormione :
GL III 65.2« cui opera uita erat , ruri fere /
GL III 65.3se continebat ».
GL III 65.4per accusatiuum , ut Romam , Athenas . Terentius in Andria :
GL III 65.5« quid tu Athenas insolens ?».
GL III 65.6per ablatiuum Virgilius in bucolico :
G 225b28 o MS➚m.l. virgilius: virgilii/ bocolica
GL III 65.7« forte sub arguta consederat ilice Daphnis ».
GL III 65.8idem in eodem :
G 225b29 p MS➚m.l. idem: virgilii/ bocolica
GL III 65.9« alternis dicetis , amant alterna Camenae ».
GL III 65.10cum autem loco aduerbiorum accipiuntur , manent indeclinabilia , licet
GL III 65.11iungantur nominum uel pronominum uel participiorum diuersis casibus , ut
GL III 65.12« sublime uolans », sublime uolantis , sublime uolanti . sic igitur omnia
GL III 65.13discernas nomina uim aduerbiorum recipientia uel non .
G 225b35 #4 MS➚ recipientia: " > (ibid.) non: "
G 226a m.s. a MS➚Thes. 224➚m.s. mochoe noiṅdrommo ['Mochae of Oendrium']
GL III 65.14et primitiua quidem uniformia sunt nec regulam aliquam a
GL III 65.15similitudine uel collatione aliorum possunt accipere , ut cras , cur , heus , sic ,
GL III 65.16nempe ; deriuatiua uero , quae sub aliqua certa proferuntur forma , inter
GL III 65.17sese adhibita collatione rationem plerumque regulae possunt accipere pro
GL III 65.18similitudine terminationum . plerumque autem diximus propter excepta
GL III 65.19uel anomala , ut bene , male , duriter . ergo per singulas terminationes
GL III 65.20necessarium est eorum formas inspicere .
GL III 65.21a igitur terminantia uel primitiua sunt , ut ită , quod solum a
GL III 65.22correptam habuit , quamuis quidam puta quoque aduerbium esse accipiant
GL III 65.23ideoque Persium id corripuisse , ut
GL III 65.24« hoc pută non iustum est , illud male , rectius illud »,
GL III 65.25uel composita , ut praetereā , intereā , posteā , anteā , quae omnia
GL III 65.26producunt a terminalem , uel ablatiui sunt nominum , qui pro aduerbiis
GL III 65.27accipiuntur , ut una , qua , nequa , Roma , ut Virgilius in I Aeneidos :
G 226a8 b MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 65.28« una eurusque notusque ruunt , creberque procellis ».
G 226a9 c MS➚✍ #hand-notA procellis: .africus.
GL III 65.29idem in eodem :
G 226a9 d MS➚m.l. idem: virgilius
GL III 66.1« qua data porta ruunt et terras turbine perflant ».
GL III 66.2in eodem :
G 226a11 e MS➚m.l. in eodem: virgilius
GL III 66.3« ne qua scire dolos mediusue occurrere possit ».
GL III 66.4et sciendum , quod propria ciuitatium nomina , si primae uel secundae
GL III 66.5sint declinationis , genetiuo quidem casu pro aduerbio in loco accipiuntur ,
G 226a13 f MS➚m.l. corruptela (//. pro adverbio /. casu prima man.)
GL III 66.6ut Romae sum uel Tarenti , accusatiuo uero ad locum cuiuscumque sint
GL III 66.7declinationis , ut Romam eo uel Tarentum uel Carthaginem uel
GL III 66.8Athenas , ablatiuo de loco uel per locum , ut Roma exeo , Tarento transeo ;
G 226a18 g MS➚m.l. corruptela (tarento exeo Ms.)
GL III 66.9sin tertiae sint , ablatiuo tam in loco quam de loco uel per locum , ut
GL III 66.10Carthagine sum , Carthagine uenio , Carthagine transeo , idem et in
GL III 66.11semper pluralibus inuenitur , ut Athenis sum , Athenis uenio , Athenis transeo .
GL III 66.12inueniuntur tamen et cum praepositionibus nomina ciuitatium saepe prolata ,
GL III 66.13et maxime apud historicos . Liuius in VIII ab urbe condita :
GL III 66.14« uenerant et ab Lanuuio Antioque auxilia ». Sallustius in
GL III 66.15Catilinario : « nam tum Brutus ab Roma aberat ». idem in Iugurthino :
GL III 66.16« ad Cirtam oppidum iter constituunt ». Liuius in VIIII : « et
GL III 66.17Fabius supplementum ab Roma adduxit ». idem in VII : « quem
GL III 66.18autem ab Roma posse exciri ?». in eodem : « qua uia ad Veserim
GL III 66.19ferebat ». Sallustius in I historiarum : « ad Olympum atque
GL III 66.20Phaselida ». in eodem : « ad Corycum ». in eodem : « apud Corycum et
GL III 66.21apud Lete oppidum et repulsus a Lete oppido et apud
GL III 67.1Ilerdam eum multa opera circumdata ». idem : « apud Praeneste
GL III 67.2locatus ». idem : « apud Mutinam » ( ex Rhodo Plautus in mercatore :
GL III 67.3« nauem ex Rhodo , qua † est heri aduectus filius »).
GL III 67.4inueniuntur tamen quaedam etiam appellatiua supra dictam regulam
GL III 67.5seruantia , ut militiae , militiam , militia ; domi , domum , domo ; humi ,
GL III 67.6humum , humo .
GL III 67.7in e correptam uel primitiua sunt , ut ponĕ , paenĕ ( ex quo etiam
GL III 67.8aliud deriuauit Plautus in mustellaria :
GL III 67.9« ita mea consilia peruortit paenissime »),
GL III 67.10nĕ , propĕ , nempĕ , quippĕ , saepĕ , indĕ et ex eo composita déindĕ ,
GL III 67.11súbindĕ , périndĕ , éxindĕ , próindĕ , quae omnia antepaenultimam habent
G 226b1 a MS➚ *antepeneultimum: locum
GL III 67.12acutam ( uel quia per adiectionem habent de , ut quibusdam uidetur , unde
G 226b1 b MS➚m.l. acutum: Accentus
GL III 67.13frequenter inuenimus exin et dein : Virgilius in VII :
G 226b3 c MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 67.14« exin Gorgoneis Allecto infecta uenenis »,
GL III 67.15uel magis quia praepositiones separatae grauantur , ut coniunctae esse
GL III 67.16ostendantur , acutum in his assumpserunt accentum , quomodo et coniunctio
G 226b6 d MS➚m.l. accen[tum]: Accentus
GL III 67.17si et ne aduerbium , cum praeponuntur quando , ut síquando ,
GL III 67.18néquando ; nam alíquando differentiae causa ab aliquánto , quod
GL III 67.19consimilem sonum habere uidentur , acuit antepaenultimam ); uel deriuatiua sunt ,
G 226b10 e MS➚m.l. acuit: Accentus
GL III 67.20ut peragro peregrĕ , punio impunĕ , abundo abundĕ , rito ( unde irrito )
GL III 67.21ritĕ .
GL III 67.22nomina quoque pro aduerbiis in e correptam desinentia inuenimus , ut
GL III 67.23Sallustius in Iugurthino : « cetera haud facilĕ conperta
GL III 67.24narrauerim »; Virgilius in III :
G 226b14 f MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 68.1« fortĕ fuit iuxta tumulus , quo cornea summo /
G 226b15 #5 MS➚ summo .:
GL III 68.2uirgulta »;
GL III 68.3idem in X :
G 226b15 g MS➚m.l. idem: virgilius
GL III 68.4« sed sublimĕ uolans nubi se inmiscuit atrae »,
GL III 68.5quamuis facilĕ et sublimĕ accusatiui sunt , fortĕ autem ablatiuus . sic
GL III 68.6etiam « spontĕ sua » et manĕ primo nomina esse ostenduntur
GL III 68.7coniunctione aliorum casualium , ut domi suae . sunt etiam composita in e
GL III 68.8correptam desinentia aduerbia , ut supra dicta exindĕ , perindĕ et punio
GL III 68.9impunĕ . Virgilius in II georgicon :
G 226b21 h MS➚m.l. virgilius: virgilii/ II/ georgicon
GL III 68.10« et saepe alterius ramos inpunĕ uidemus /
GL III 68.11uertere in alterius ».
GL III 68.12utpotĕ quoque compositum est ab aduerbio et nomine ; potĕ enim ab
GL III 68.13eo quod est potis nascitur , hic et haec potis et hoc pote , unde
GL III 68.14Persius :
GL III 68.15« qui pote ? uis dicam ? nugaris , cum tibi , calue »,
GL III 68.16id est quomodo possibile ? ( ab eo autem , quod est hic et haec potis
GL III 68.17et hoc pote , fit comparatiuum hic et haec potior et hoc potius et
GL III 68.18superlatiuum potissimus , ex quibus etiam aduerbia potius et potissime ).
GL III 68.19in e productam primitiua non inueni , sed deriuatiua a nominibus
GL III 68.20secundae declinationis , quorum datiuus in o desinens in e longam
GL III 68.21conuertitur et facit aduerbium , ut huic claro clarē , optimo optimē , pulchro
GL III 68.22pulchrē , affabro affabrē ( Cicero in Verrinarum II : « deum nullum , qui
G 226b33 i MS➚✍ #hand-notA affabre: .i. ingeniose
GL III 68.23ei paulo affabrē factus »), huic sano sanē , fero ferē . excipitur benĕ
GL III 68.24et malĕ a bono et malo in e breuem desinentia . multa autem ex
GL III 68.25supra dictis nominibus ipsa terminatione datiui pro aduerbiis accipiuntur ,
GL III 68.26ut falso , consulto , postremo , sedulo , auspicato , augurato , manifesto ,
GL III 68.27priuato , precario , merito . Terentius in eunucho :
GL III 68.28« seu ui seu clam seu precario ».
G 226b39 k MS➚✍ #hand-notA precario: per preces
G 227a m.s. a MS➚m.s. criste benedic
GL III 68.29idem in Andria :
GL III 68.30« haud auspicato huc me adtuli ».
GL III 69.1idem in Phormione :
GL III 69.2« merito te amo ».
GL III 69.3idem in eadem :
GL III 69.4« postremo si nullo alio pacto , fenore ».
GL III 69.5Liuius in XIII : « priuato nos tenuissemus »; dicitur tamen et
GL III 69.6priuatim . Sallustius in Catilinario : « ea priuatim et publice rapere ».
GL III 69.7et saepe corripiunt o terminalem , quando in aduerbia transeunt , ut citŏ ,
G 227a2 b MS➚✍ #hand-notAm.l. et sepe .. etc.: ├: inante (cf. 189a17 i; 227b33 q)
GL III 69.8serŏ , modŏ . Iuuenalis in libro I :
GL III 69.9« et citŏ rapturus de nobilitate comesa /
GL III 69.10quod superest ».
GL III 69.11Virgilius in IIII Aeneidos :
G 227a5 c MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 69.12« tu modŏ posce deos ueniam sacrisque litatis ».
GL III 69.13Statius in I Thebaidos :
GL III 69.14« serŏ memor thalami maestae solacia mortis , /
GL III 69.15Phoebe , paras »,
GL III 69.16idem in II :
GL III 69.17« queriturque fidem tam serŏ reposci ».
GL III 69.18necessario dicitur et necesse , sed necesse eget uerbo substantiuo .
G 227a8 d MS➚✍ #hand-notA necesse: á nece
G 227a8 e MS➚✍ #hand-notA verbo ([substantivo]): .i. est
GL III 69.19sunt tamen quaedam ex eadem declinatione , quorum neutra pro aduerbiis
GL III 69.20accipiuntur , ut multum , nimium , uerum et uero , primum et primo .
GL III 69.21Terentius in Andria :
GL III 69.22« primo haec pudice uitam , parce ac duriter /
GL III 69.23agebat ».
GL III 69.24quod autem etiam prime dicitur , ostendit Terentius , qui compositum
GL III 69.25ab eo in Andria protulit :
GL III 69.26« nam id arbitror /
GL III 69.27adprime in uita esse utile , ut ne quid nimis ».
GL III 69.28nimium quoque pro nimis frequenter inuenimus et parum pro
GL III 70.1paruum . Lucanus in V :
GL III 70.2« et quam nimiumque parumque /
GL III 70.3distulimus ».
GL III 70.4excipiuntur a duro durē et duriter , a largo largē et largiter , ab
GL III 70.5humano humanē et humaniter , ab inhumano inhumanē et inhumaniter ,
GL III 70.6a firmo firmē et firmiter . Terentius in Andria :
GL III 70.7« primo haec pudice uitam , parce ac duriter /
GL III 70.8agebat ».
GL III 70.9Cicero in III Verrinarum : « respondit illa ut meretrix non
GL III 70.10inhumaniter ». idem in XIII Philippicarum : « putare aliquid
GL III 70.11moderate aut humane facturum ». idem de re publica VI :
GL III 70.12« firmiter enim maiores nostri stabilita matrimonia esse
GL III 70.13uoluerunt ». idem ad Pansam I : « de Antiocho fecisti humaniter ».
GL III 70.14inueniuntur et alia , quibus tamen non est utendum . Pomponius in
GL III 70.15auctorato :
GL III 70.16« ludit nimium insaniter »,
GL III 70.17pro insane . seueriter quoque pro seuere Titinius in Prilia :
GL III 70.18« seueriter /
GL III 70.19hodie sermonem amica mecum contulit ».
GL III 70.20idem « blanditer », « benigniter »; Plautus « amiciter », « auariter »,
GL III 71.1« munditer », « saeuiter », « maestiter », « aequiter », « asperiter »; Nouius
GL III 71.2festiuiter ; Lucilius ampliter , ignauiter ; Varro probiter , mutuiter ;
GL III 71.3Ennius proteruiter , ignauiter , inimiciter , iracunditer ,
GL III 71.4superbiter , temeriter , praeclariter , toruiter , puriter ,
GL III 71.5reuerecunditer , miseriter , properiter . dicitur etiam abunde ab abundo et
GL III 71.6abundanter ab abundans . ( sciendum tamen , quod quaedam aduerbia
GL III 71.7non plane seruant significationem , quae in nominibus est , a quibus
GL III 71.8deriuantur , ut ferus fere , sanus sane , sensus sensim ; ideo autem diximus
G 227a37 #1 MS➚m.l. Px (dirivantur .. sensim sine err.)
GL III 71.9non plane , quia potest esse aliqua ratio , ut ferae dicuntur , quae omni
GL III 71.10corpore feruntur , quippe cum quattuor pedibus utantur , fere ergo pro
GL III 71.11iuxta , quod celeribus omnia iuxta sunt ; sanus pro ualidus accipitur .
G 227a40 f MS➚ celeribus: pecoribus
G 227a41 g MS➚m.l. omnia: loca
GL III 71.12ergo et sane pro ualde [ hoc quoque notandum , quod a ualido ualde
GL III 71.13pro ualide per syncopam profertur ], sensim pro paulatim , quia ea
GL III 71.14maxime faciunt sensum , quae morantur ; a rito uero uerbo uel ritu rite
G 227b2 a MS➚✍ #hand-notAm.s. rito: mores rego vel recte ago
GL III 71.15pro recte , quia nihil traditur ritibus , nisi quod rectum esse credatur ).
G 227b3 b MS➚✍ #hand-notA ritibus: usibus vel nominibus
GL III 71.16a quintae quoque declinationis nominibus composita e producunt , pridiē ,
G 227b5 c MS➚✍ #hand-notA pridié: quasi prior hodie
G 227b5 d MS➚✍ #hand-notAm.s. pridié: quasi priore die
GL III 71.17hodiē , postridiē ; meridiē quoque pro aduerbio accipitur , cum sit nomen .
G 227b5 #1 MS➚ hodié:
GL III 71.18in i quoque desinentia inueniuntur aduerbia , sed pauca primitiua , ut
GL III 71.19heri , ibi , ubi . dicitur tamen et here . Iuuenalis in I :
GL III 71.20« res hodie minor est , here quam fuit , atque eadem cras /
GL III 71.21deterit exiguis aliquid ».
G 227b10 e MS➚✍ #hand-notA deterit: deterius erit
GL III 71.22Horatius in II sermonum :
GL III 71.23« nam mihi conuiuam quaerenti dictus here illic /
GL III 72.1de medio potare die ».
GL III 72.2alia uero nomina sunt loco aduerbii posita , per genetiuum pleraque , ut
GL III 72.3domi , Taurominii , Lampsaci , Tyri , Ephesi , belli . Liuius in III ab
G 227b13 f MS➚✍ #hand-notA taurominii: nomen loci
GL III 72.4urbe condita : « duo nefanda facinora decemuiri belli
G 227b15 g MS➚✍ #hand-notA belli: in bello
GL III 72.5domique adiciunt »; inueniuntur etiam per datiuum uesperi et sorti .
GL III 72.6Terentius in Andria :
GL III 72.7« quemne ego heri uidi ad uos afferri uesperi ?».
GL III 72.8Virgilius georgicon IIII :
G 227b17 h MS➚m.l. virgilius: virgilii/ IIII/ georgicon
GL III 72.9« sunt quibus ad portas cecidit custodia sorti »;
GL III 72.10nec non etiam per ablatiuum , ut qui pro quomodo uel unde , ut
G 227b19 i MS➚ unde: pro
GL III 72.11Terentius in Andria :
GL III 72.12« nam qui tibi istaec incidit suspicio ? :: /
G 227b19 k MS➚✍ #hand-notA qui: .i. quomodo
GL III 72.13qui ? quia te noram ».
GL III 72.14idem in eadem :
GL III 72.15« audiui et credo , multa concurrunt simul , /
GL III 72.16qui coniecturam hanc nunc facio »;
G 227b21 l MS➚✍ #hand-notA qui: .i. unde
G 227b21 m MS➚✍ #hand-notA coniecturam: (subs.) .i. argumentationem
GL III 72.17est enim ablatiuus a quo uel a qui .
GL III 72.18in o primitiua quidem , ut quando temporale et ex eo composita ,
GL III 72.19síquando , néquando , alíquando ( quae antepaenultimam habent acutam ,
G 227b25 n MS➚m.l. acutam: Accentus
GL III 72.20ne duae partes , ut supra dictum est , esse putentur diuisae uel differentiae
GL III 72.21causa ); deriuatiua uero : a cis citro , unde ultro citroque . Cicero pro
G 227b27 o MS➚ (cís) citro: .i. dicitur
GL III 72.22Roscio : « postea homines cursare ultro et citro non
GL III 72.23destiterunt »; ab in quoque intra et intro et intus et inter . sunt etiam
GL III 72.24composita praesto , profecto . alia uero nomina sunt uel pronomina
GL III 72.25aduerbialiter prolata , ut falso , merito , sedulo , cito , sero , uero , utro ,
G 227b32 p MS➚ utro: vero subauditur .i. facit
GL III 72.26utroque ( Liuius in VIII ab urbe condita : « utroque exercitus missi »),
GL III 73.1similiter quo , aliquo , eo , illo ; sed quando pro aduerbiis accipiuntur ,
G 227b33 q MS➚✍ #hand-notA similiter: ├: retro (cf. 189a17 i; 227a2 b)
GL III 73.2inueniuntur interdum corripientia o , sicut ostendimus .
GL III 73.3in u pauca inueniuntur denominatiua , ut diu et ex eo compositum
GL III 73.4interdiu et a nocte noctu . nam astu nomen est indeclinabile ,
G 227b37 r MS➚✍ #hand-notA interdiu: .i. per diem
G 227b37 s MS➚✍ #hand-notA astu: fraus dolus
GL III 73.5quomodo cornu . Terentius in eunucho :
GL III 73.6« hem , quid ? amat ? an scit ille , quid meretrix siet ? /
G 227b38 t MS➚✍ #hand-notA hem: interiectio irascentis
G 227b39 u MS➚✍ #hand-notA siet: .i. pro sit
GL III 73.7an in astu uenit ?»
G 227b39 w MS➚✍ #hand-notA (in) astu: in dolo
G 228a m.s. a MS➚Thes. 224➚m.s. is gann membrumm ['the parchment is scanty']
GL III 73.8quod nisi esset nomen , praepositio separata ei non praeponeretur .
GL III 73.9in ae diphthongum nomina sunt genetiui casus loco aduerbii posita ,
GL III 73.10ut Romae , Cosae , Capuae . Sallustius in Iugurthino : « haec ubi
GL III 73.11Romae conperta sunt ». idem in I historiarum : « res populi
GL III 73.12Romani M ( arco ) Lepido Q ( uinto ) Catulo consulibus ac deinde domi et
G 228a2 b MS➚✍ #hand-notA m: proprium
G 228a2 c MS➚✍ #hand-notA lepido: proprium
G 228a2 d MS➚✍ #hand-notA catullo: proprium
GL III 73.13militiae gestas ».
GL III 73.14in hoe , au , heu , ei , oh , ah terminantia interiectiones sunt , quas
GL III 73.15Graeci aduerbiis connumerant . Horatius [ in carminibus :
GL III 73.16« heu hoe Bacche precor ».
GL III 73.17idem ] in II carminum :
GL III 73.18« heu hoe recenti mens trepidat metu ».
GL III 73.19Terentius in eunucho :
GL III 73.20« au , [ obsecro ] /
GL III 73.21nec conferundus hic quidem ad illum est ».
GL III 73.22idem in eodem :
GL III 73.23« oi ei ».
GL III 74.1in eodem :
GL III 74.2« oh , /
GL III 74.3illud uide , os ut sibi distorsit carnifex ».
GL III 74.4idem in Andria :
GL III 74.5«† dicturane es quod rogo ? :: au ».
G 228a11 e MS➚✍ #hand-notA au: interiectio dolentis
GL III 74.6Virgilius in II Aeneidos :
GL III 74.7« ei mihi , qualis erat , quantum mutatus ab illo /
G 228a12 f MS➚m.l. ei .. etc.: virgilius
GL III 74.8Hectore ».
GL III 74.9idem in eodem :
G 228a13 g MS➚m.l. idem: virgilius
GL III 74.10« heu fuge , nate dea , teque his , ait , eripe flammis ».
GL III 74.11in c primitiua inueniuntur sîc , donĕc ( quod etiam donicum
GL III 74.12antiqui dicebant . Plautus in captiuis :
GL III 74.13« ausculta , tum scies : /
GL III 74.14ego me amitti , donicum ille huc redierit »)
GL III 74.15et deriuatiua pronominum illîc , istîc , hûc , illûc , istûc , hīnc , illīnc ,
G 228a20' #1 MS➚ istíc:
GL III 74.16istīnc , hâc , istâc , illâc . et omnia uel natura uel positione producunt
GL III 74.17extremam syllabam excepto donĕc et in fine circumflectuntur , si uocalem
G 228a20" #2 MS➚m.l. /¹ (circunflectuntur ex circunflectitur corr. prima man.)
GL III 74.18longam habuerint natura . composita quoque inueniuntur , ut adhuc ,
GL III 74.19abhinc , dehinc .
GL III 74.20in l pauca inueniuntur : semel , pol , edepol ; uel etiam coniunctio
GL III 74.21pro ualde frequenter inuenitur . Cicero pro Murena : « uel maximum
G 228a25 h MS➚✍ #hand-notA vel: .i. pro valde
GL III 74.22bellum populum Romanum cum rege Antiocho gessisse ».
GL III 74.23in am primitiua clam , coram ; deriuatiua uel composita nequiquam ,
G 228a29 i MS➚✍ #hand-notA [ne]quiquam: .i. inutiliter
G 228a29 k MS➚Thes. 224➚✍ #hand-notA neutiquam: negand
GL III 74.24nequaquam , neutiquam . praeterea quam , quando est similitudinis uel
GL III 74.25comparationis siue electionis , aduerbium accipitur ( Virgilius in XI :
G 228a31 l MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 74.26« quam facile accipiter saxo sacer ales ab alto ».
GL III 74.27Sallustius : « mare Ponticum dulcius quam cetera »), quamuis
GL III 74.28interpretatio eius , id est ἤπερ , apud Graecos coniunctio sit electiua .
GL III 74.29bifariam etiam et trifariam et omnifariam composita sunt a ferendo et
G 228a35 m MS➚✍ #hand-notA ferendo: pronuntiando
GL III 74.30praepositis dictionibus .
GL III 75.1in em primitiua item , tandem ; composita , ut itidem , ibidem ,
G 228a36 n MS➚✍ #hand-notA ibidem: .i. in eodem loco
GL III 75.2indidem , identidem . Cicero pro Roscio : « indidemne Ameria ?».
GL III 75.3in im denominatiua inueniuntur et uerbalia siue participialia , ut a
GL III 75.4parte partim , a uiro uiritim , a uice uicissim , ab ostio ostiatim , a
G 228a41 o MS➚✍ #hand-notA viritim: fortiter privatim
GL III 75.5statu statim , a raptu raptim , a saltu saltuatim , a cursu cursim , a
GL III 75.6stricto strictim , a furto furtim , a sensu sensim , a singulis singillatim ,
GL III 75.7a fatu affătim ( uel magis a Graeco ἀφάτως , id est abunde , unde et
GL III 75.8corripitur fa ), a priuato priuatim , a paulo paulatim , a singultu
GL III 75.9singultim ( Horatius in I sermonum :
GL III 75.10« ut ueni coram singultim pauca locutus »)
GL III 75.11[ praesertim , confestim ], a tractu tractim , a carptu carptim , a ductu
GL III 75.12ductim . Plautus in Curculione :
GL III 75.13« sine ductim , sed haec abiit , hac persequar ».
GL III 75.14in um primitiua pauca sunt , iterum , sursum , rursum et rursus ,
GL III 75.15prorsum et prorsus ; deriuatiua uel composita dextrorsum , sinistrorsum
GL III 75.16( Horatius sermonum II :
GL III 75.17« ille sinistrorsum , hic dextrorsum abit ; unus utrique /
GL III 75.18error »;
GL III 75.19sed antiqui etiam dextrouorsum dixerunt . Plautus in rudente :
GL III 75.20« sed dextrouorsum auersa est in malam crucem »),
GL III 75.21deorsum , horsum , orientem uersum , occidentem uersum . « deorsum
GL III 75.22uersum » Terentius in adelphis . similiter utroqueuorsum
G 228b17 a MS➚✍ #hand-notA *utroque versum: .i. contra utrumque versum
GL III 76.1Plautus in captiuis :
GL III 76.2« utroqueuorsum rectum est ingenium meum ».
GL III 76.3haec enim quoque composita esse uidentur , cum sub uno accentu
G 228b19 b MS➚m.l. accentu: Accentus
GL III 76.4proferantur ; melius tamen dicemus , quod inclinant sibi supra posita nomina .
G 228b20 c MS➚ (non) inclinant: .i. trahunt ad se adverbia
GL III 76.5similiter actutum deriuatiuum est ab actu , id est celeritate . Virgilius
GL III 76.6in VIIII :
GL III 76.7« tum cetera reddet /
G 228b22 d MS➚m.l. tum .. etc.: virgilius
GL III 76.8actutum pius Aeneas atque integer aeui /
GL III 76.9Ascanius ».
GL III 76.10nomina quoque loco aduerbiorum in eadem terminatione inueniuntur , ut
GL III 76.11multum , primum , nimium , parum pro paruum . Lucanus in V :
GL III 76.12« et quam nimiumque parumque /
GL III 76.13distulimus »
GL III 76.14pro et multum et paruum . Cicero in IIII de re publica : « non enim
GL III 76.15facile ualenti populo resistitur , si aut nihil iuris impertias
GL III 76.16aut parum », pro paruum .
GL III 76.17in n pauca inueniuntur , ut en , forsan , forsitan .
GL III 76.18in r primitiua cur et per , quando pro ualde accipitur , deriuatiua
GL III 76.19a nominibus uel participiis tertiae declinationis inueniuntur in ter
GL III 76.20exeuntia . sed si in ens desinat nominatiuus , is genetiui in er conuertunt ,
GL III 76.21ut sapiens sapientis sapienter ; prudens prudentis prudenter ; indulgens
GL III 76.22indulgentis indulgenter ; diligens diligentis diligenter . alia uero assumunt
GL III 76.23datiuo ter paenultima correpta , ut fortis forti fortĭter , utilis utili utilĭter ,
GL III 76.24felix felici felicĭter , audax audaci audacĭter ( sed per syncopam in usu est
GL III 76.25frequentiore audacter . Terentius in Phormione :
GL III 76.26« minus multo audacter , quam nunc laedit , laederet ».
GL III 76.27Sallustius tamen historiarum II audaciter protulit secundum
GL III 76.28analogiam et Cicero pro Sexto Roscio : « multa scelerate , multa
GL III 77.1audaciter , multa inprobe fecisti »). excipitur facilis , quod pro
GL III 77.2faciliter facile aduerbii loco habuit in usu ( Virgilius in XI :
G 228b43 e MS➚m.l. virgilius: virgilius
G 228b m.i. f MS➚m.i. tempus est prandii
G 229a m.s. a MS➚Thes. 229a➚m.s. Gaib do chuil isin charcair . ni róis chluim na colcaid truag insin amail bachal . rot giuil indṡrathar dodcaid ['Take your corner in the prison: you shall reach neither down nor pallet: sad is that, you servant of the rods, the packsaddle of ill-luck has stuck to you']
G 229a m.s. b MS➚m.s. criste benedic
GL III 77.3« quam facile accipiter saxo sacer ales ab alto »;
GL III 77.4difficilis autem difficulter facit pro difficiliter ), et ab omni omnino .
GL III 77.5praeterea et a tribus et quattuor nascuntur aduerbia ter et quater ;
GL III 77.6obiter enim compositum est ab ob et iter ; similiter paulisper ,
GL III 77.7tantisper , parumper composita sunt . uetustissimi tamen quaedam contra
GL III 77.8supra dictam regulam protulerunt . sed si quidem sint nomina neutra pro
GL III 77.9aduerbiis , ut « sublime uolans », assumentur : aliter uero reiciantur , ut
GL III 77.10Pomponius de philosophia :
GL III 77.11« cum istaec memore meminit »
GL III 77.12pro memoriter . aliter quoque ab eo , quod est hic alis huius alis huic
GL III 77.13ali pro alius alius alii , secundum supra dictam analogiam profertur .
GL III 77.14in as denominatiua inuenio as extrema circumflexa aliâs .
G 229a12 #3 MS➚ ás .. aliâs:
G 229a12 #4 MS➚m.l. . (in .. aliâs sine err.)
GL III 77.15in es productam sodēs , Herculēs . pleraque tamen a numeris
G 229a13 #5 MS➚ sodés:
GL III 77.16nascuntur , id est a quinque usque ad mille , ut quinquies , sexies , decies ,
GL III 77.17uicies , centies , quingenties , milies .
GL III 77.18in is correptam nimĭs , quod etiam nimium dicimus , satĭs ,
GL III 77.19quod etiam loco nominis positiui accipitur itaque etiam comparationem
GL III 77.20recipit satius . Terentius in eunucho :
GL III 77.21« accede ad ignem hunc , iam calesces plus satis ».
G 229a18 #6 MS➚m.l. . (iam om. Ms. add. gloss. D)
GL III 77.22Lucanus in I :
GL III 77.23« tu satis ad uires Romana in carmina dandas ».
GL III 77.24Iuuenalis in III :
GL III 77.25« hoc satius , quam si dicas sub iudice uidi , /
GL III 77.26quod non uidisti »,
GL III 77.27satius pro melius .
GL III 78.1in us correptam penitŭs , rursŭs et rursum , prorsŭs et
GL III 78.2prorsum , secŭs , caelitŭs a caelo , stirpitŭs a stirpe , funditŭs a fundo
GL III 78.3( Virgilius in III Aeneidos :
G 229a25 c MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 78.4« rursus et alterius »
GL III 78.5in eodem :
GL III 78.6« rursum ex diuerso caeli caecisque latebris »),
G 229a26 d MS➚m.l. rursus .. etc.: virgilius
GL III 78.7radicitŭs a radicibus ( Virgilius in V Aeneidos :
G 229a27 #7 MS➚m.l. ¹ (a radicibus .. radicitus om. Ms. add. gloss. D)
GL III 78.8« radicitus eruta pinus »),
GL III 78.9mordicŭs , diuinitŭs , humanitŭs . dicitur tamen et diuine et humane et
GL III 78.10humaniter , sed diuersas habent significationes . nam diuinitus a diuis
GL III 78.11et humanitus ab hominibus monstrat ; diuine autem et humane uel
GL III 78.12humaniter similiter diuis et hominibus significant . eminus quoque et
G 229a31 e MS➚✍ #hand-notA eminus: proximo vel longe
GL III 78.13comminus localia sunt , aduersus quoque quod etiam et nominatiuus est ,
GL III 78.14quomodo nullus pro minime . Terentius in Andria :
GL III 78.15« liberatus sum , Daue , hodie tua opera :: ac nullus
GL III 78.16quidem ».
GL III 78.17similiter fors , cum sit nominatiuus , accipitur pro aduerbio ( Virgilius
G 229a36 f MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 78.18in XI :
GL III 78.19« fors et uota facit cumulatque altaria donis »)
GL III 78.20et omnia comparatiua , quae nominum comparatiuorum generis neutri
GL III 78.21similia sunt , ut clarius , prudentius , ocius , satius .
G 229a39 g MS➚✍ #hand-notAm.l. virgilius
GL III 78.22in ens totiens a tot et quotiens a quot et a multo multotiens
GL III 78.23et aliquotiens ab aliquot . Sallustius in I historiarum : « neque
GL III 78.24detrusus aliquotiens terretur ».
G 229a42 h MS➚✍ #hand-notA detrusus: .i. expulsus (m.l.) .
GL III 78.25in t sat pro satis et dumtaxat , quod ab aduerbio componitur et
G 229a43 i MS➚✍ #hand-notAm.i. dumtaxat: tamen sine dubio taxat nominat/ vel tangit
GL III 78.26uerbo , et forsit pro forsitan . Horatius sermonum I :
GL III 78.27« dissimile hoc illi est , quia non , ut forsit honorem /
GL III 78.28iure mihi inuideat quiuis ».
GL III 79.1in x uix , mox , pax , quod est Graecum , quando significat
GL III 79.2tantummodo .
GL III 79.3in n et c nunc , hinc .
GL III 79.4in ps deinceps .
GL III 79.5inueniuntur diuersae aduerbia formae ex eisdem deriuatiua nominibus ,
GL III 79.6ut a forte fors , forte , forsan , forsitan , forsit , fortasse , fortassis .
G 229b8 a MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 79.7Virgilius in XI :
GL III 79.8« fors et uota facit cumulatque altaria donis ».
GL III 79.9idem in bucolico :
G 229b9 b MS➚m.l. idem: virgilii bocolica
GL III 79.10« forte sub arguta consederat ilice Daphnis ».
G 229b10 c MS➚m.l. forte .. etc.: virgilius
GL III 79.11idem in I Aeneidos :
G 229b11 d MS➚m.l. idem: virgilius
GL III 79.12« forsan et haec olim meminisse iuuabit ».
GL III 79.13in bucolico :
G 229b12 e MS➚m.l. in bocolico: virgilius
GL III 79.14« forsitan illum , /
GL III 79.15aut herba captum uiridi ».
GL III 79.16idem in X :
G 229b13 f MS➚m.l. idem: virgilius
GL III 79.17« caeloque animum fortasse ferebat ».
G 229b14 g MS➚m.l. [caeloque] animum ..: virgilius
GL III 79.18et fors quidem et forsan et forsitan dubitandi sunt , forte uero
G 229b16 #1 MS➚ eventús:
GL III 79.19euentus pro fortuitu , quod a fortuitus deriuatiuo nomine fit , fortasse autem
GL III 79.20et fortassis pro temere . quomodo a diuino quoque diuinitus θεόθεν ,
GL III 79.21diuine θείως ; similiter a fato fatuito μοίρηθεν [ fato ] et fataliter
G 229b20 #2 MS➚m.l. ¹ (αμαουρδιυς Ms. μουρδιως sec. man.)
GL III 79.22μοιριδίως , ab omni omnino παντελῶς et omnifariam in omnem partem uel
GL III 79.23ex omni parte .
GL III 79.24deriuatiuorum aduerbiorum species est etiam in comparatiuis et
GL III 79.25superlatiuis , praeterea diminutiuis , quod apud Graecos non est ; et plerumque
GL III 79.26denominatiua sunt haec , ut clarus clarior clarissimus : clare clarius
GL III 79.27clarissime ; felix felicior felicissimus : feliciter felicius felicissime ; bonus bellus :
GL III 80.1bene belle ; primus primulus : primum primulum ; longus longulus : longe
GL III 80.2longule .
GL III 80.3inueniuntur tamen pauca , quae quamuis a nominibus non deriuentur ,
GL III 80.4tamen habent comparatiua [ uel diminutiua ], ut saepe saepius saepissime .
GL III 80.5antiqui tamen et saepior et saepissimus protulisse inueniuntur , sicut
GL III 80.6ultra ulterius ultime : ulterior ultimus . non enim aduerbia a nominibus ,
GL III 80.7sed ab aduerbiis huiuscemodi nomina nascuntur : supra superius supreme ;
GL III 80.8superior supremus ; citra citerius citime : citerior citimus ; extra exterius
GL III 80.9extreme : exterior extremus ; infra inferius infime : inferior infimus ; diu
GL III 80.10diutius diutissime : diutior diutissimus ; nuper nuperius nuperrime : antiqui
GL III 80.11nuperus nuperior nuperrimus . ocior quoque ocissimus et ocius
GL III 80.12ocissime ; a Graeco est ὠκύς , ideo habuit comparationem ( satis quoque ,
GL III 80.13quia pro sufficiens accipitur , quomodo supra diximus , ideo habuit
GL III 80.14comparationem ). attendendum igitur , quod non inueniuntur comparatiua
GL III 80.15aduerbia , nisi sint adiuncta comparatiuis nominibus , diminutiua tamen
GL III 80.16rarissime , ut clam clanculum . Terentius in eunucho :
GL III 80.17« cum in cellulam ad te patris penum omnem
G 230a6 a MS➚✍ #hand-notA penum: .i. substantiam
G 230a6 b MS➚✍ #hand-notA congerebam: colligebam
GL III 80.18congerebam clanculum ».
G 230a6 c MS➚✍ #hand-notA clanculum: .i. occulte
GL III 80.19deriuantur autem a nominibus , ut sapiens sapienter , a pronominibus , ab
GL III 80.20ille illic ; a uerbis , detero deterius ; a participiis , indulgens
GL III 80.21indulgenter ; a praepositionibus , ex extra ; sub subter ; in inter .
GL III 80.22figurae aduerbiorum sunt tres , simplex , composita , decomposita .
GL III 80.23simplex , ut diu , huc ; composita , ut interdiu , adhuc ; decomposita , quae
GL III 80.24a compositis deriuatur , ut a potente potenter , a misericorde
G 230a15 d MS➚✍ #hand-notA misericorde: .i. a miseratim ⁊ corde
GL III 80.25misericorditer , ab indocto indocte , ab imprudente imprudenter . haec tamen ,
GL III 80.26quae et simplicia habent aduerbia , etiam composita possunt esse , ut docte
GL III 80.27indocte ; prudenter imprudenter ; nam efficaciter sine dubio
GL III 80.28decompositum est , cum a simplici aduerbio non componitur , sed a nomine
GL III 80.29composito deriuatur .
GL III 80.30significatio aduerbiorum diuersas species habet . sunt enim
GL III 81.1temporalia , quae praeteritum tempus significant solum , ut pridem , nuper , antea ,
GL III 81.2nudiustertius ; sunt alia , quae praesens , ut nunc , praesto , uel et
GL III 81.3praesens et non multo ante praeteritum perfectum , ut modo . Terentius
GL III 81.4in adelphis :
GL III 81.5« modo dolores , mea tu , occipiunt primulum ».
GL III 81.6idem in heautontimorumeno :
GL III 81.7« age modo ; hodie sero ac nequiquam uoles ».
GL III 81.8idem in Andria :
GL III 81.9« praeteriens modo /
GL III 81.10† mihi apud forum [ dixit ], uxor tibi ducenda est ,
GL III 81.11Pamphile , inquit ».
GL III 81.12idem in eunucho :
GL III 81.13« uenit Chaerea :: /
GL III 81.14fraterne ? :: ita :: quando ? :: hodie :: quam dudum ? ::
GL III 81.15modo ».
GL III 81.16accipitur et pro infinito , quomodo et nunc . idem in eadem :
GL III 81.17« modo ait modo negat ».
GL III 81.18inuenitur etiam pro dumtaxat . Virgilius in IIII Aeneidos :
GL III 81.19« si modo , quod memoras , factum fortuna sequatur ».
G 230a33 e MS➚m.l. si .. etc.: virgilius
GL III 81.20alia futurum , ut cras , postridie , perendie ; alia communia diuersorum
G 230a34 f MS➚✍ #hand-notA perindie: post crastina
GL III 81.21temporum , ut olim , dudum , quondam . Virgilius in IIII
G 230a36 g MS➚m.l. virgilius: virgilii/ georgicon/ IIII
GL III 81.22georgicon :
GL III 81.23« deprensis olim statio tutissima nautis »,
G 230a36 h MS➚✍ #hand-notA olim: dudum
GL III 81.24infinite dixit olim , praeterito Horatius in I sermonum :
GL III 81.25« olim truncus eram ficulnus , inutile lignum »;
GL III 81.26praesentis Virgilius in II georgicon :
GL III 81.27« ac iam olim seras posuit cum uinea frondes , /
G 230a39 i MS➚m.l. ac .. etc.: virgilii/ II/ georgicon
G 230a40 #1 MS➚ [fron]des .:
GL III 81.28frigidus et siluis aquilo decussit honorem , /
G 230a40 k MS➚m.l. frigidus .. etc.: virgilius
G 230a40 #2 MS➚ honorem .:
GL III 82.1iam tum acer curas uenientem extendit in annum /
G 230a41 l MS➚m.l. [iam] tum .. etc.: virgilius
G 230a41 #3 MS➚ annum .:
GL III 82.2rusticus »,
GL III 82.3idem in V :
G 230b1 a MS➚m.l. idem: virgilius
GL III 82.4« quod tumidis submersum tunditur olim /
G 230b1 #1 MS➚ olim .:
GL III 82.5fluctibus »;
GL III 82.6futuri idem in I Aeneidos :
G 230b2 b MS➚m.l. idem: virgilius
GL III 82.7« forsan et haec olim meminisse iuuabit ».
GL III 82.8dudum praeteriti Terentius in Andria :
GL III 82.9« ego dudum nonnihil ueritus sum , Daue »;
GL III 82.10praesentis temporis Virgilius in II Aeneidos :
G 230b4 c MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 82.11« iam dudum sumite poenas ».
G 230b4 d MS➚✍ #hand-notA dudum: .i. pro nunc
GL III 82.12quondam praeteriti Cicero in I inuectiuarum : « fuit , fuit ista
GL III 82.13quondam in hac re publica uirtus »; futuri Virgilius in
G 230b6 e MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 82.14bucolico :
GL III 82.15« quondam tua dicere facta /
GL III 82.16tempus erit »;
GL III 82.17idem in II Aeneidos :
G 230b7 f MS➚m.l. idem: virgilius
GL III 82.18« quondam etiam uictis redit in praecordia uirtus ».
G 230b8 g MS➚✍ #hand-notAm.l. quondam .. etc.: virgilius
G 230b8 h MS➚✍ #hand-notA sanguis: .i. audacia
GL III 82.19instantis temporis protulit similiter aliquando Cicero in I
GL III 82.20inuectiuarum : « ibis tandem aliquando »; idem in II : « tandem aliquando ,
GL III 82.21Quirites , L ( ucium ) Catilinam ». quando quoque simplex et ex eo composita
G 230b11 i MS➚ composita (omnia): .i. alia adverbia sequentia
GL III 82.22omnia , alíquando , síquando , néquando , quae et infinita sunt et
GL III 82.23antepaenultimo acuto proferuntur , quomodo etiam ab inde composita , éxinde ,
G 230b12 k MS➚✍ #hand-notAm.l. acuto: Accentus
G 230b12 #2 MS➚ proferuntur: " > (230b13=82,23) quomodo: "
GL III 82.24périnde , súbinde , déinde , próinde . quando autem et interrogatiuum et
GL III 82.25relatiuum est et infinitum . interrogatiuum , ut quándo uenisti ?
GL III 82.26relatiuum , ut quandò eram iuuenis , peccaui ; infinitum , quàndò ueniam , faciam .
GL III 83.1accentu tamen discernitur , quomodo et nomina interrogatiua et relatiua .
G 230b17 l MS➚✍ #hand-notAm.l. [accen]tu: Accentus
GL III 83.2inuenitur tamen etiam pro aliquando et pro causali coniunctione .
GL III 83.3Virgilius in X :
GL III 83.4« aspera quis natura loci dimittere quando /
G 230b19 m MS➚m.l. aspera .. etc.: virgilius
GL III 83.5suasit equos »,
GL III 83.6quando dixit pro aliquando ; idem in I Aeneidos :
G 230b20 n MS➚m.l. idem: virgilius
GL III 83.7« hic tibi , fabor enim , quando haec te cura remordet »,
GL III 83.8quando pro quoniam accipitur .
GL III 83.9alia localia . haec quoque uel discretas uel communes habent locorum
GL III 83.10significationes .
GL III 83.11discretas ad locum , ut huc , illuc , quo ; in loco , ut hic , illic , ubi
GL III 83.12( quod interrogatiuum paenultimam acuit , ut si dicam úbi est Pamphilus ?,
G 230b24 o MS➚✍ #hand-notAm.l. acuitur: Accentus
GL III 83.13relatiuum grauatur , ut Virgilius in I Aeneidos :
GL III 83.14« saeuus ùbì Aeacidae telo iacet Hector , ùbì ingens /
GL III 83.15Sarpedon , ùbì tot Simois correpta sub undis »;
GL III 83.16quomodo et unde , ut Horatius in II sermonum :
GL III 83.17« únde et quo Catius ?»,
GL III 83.18interrogatiuum acutam paenultimam habet , relatiuum grauatur :
G 230b30 r MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 83.19Virgilius in I :
GL III 83.20« genus ùndè Latinum »);
GL III 83.21de loco , ut hinc , illinc , inde ; per locum , ut hac , illac , qua . hoc
G 230b32 s MS➚✍ #hand-notAm.l. hoc .. etc.: Accentus
GL III 83.22quoque , quomodo omnia infinita , id est quo , ubi , unde , [ qua ] quando
GL III 83.23relatiuum est , grauatur , aliter suum accentum seruat .
GL III 83.24communes , ut peregre sum , peregre abeo , peregre aduenio , peregre
G 230b34 t MS➚✍ #hand-notA peregre (sum): .i. in loco
G 230b34 u MS➚✍ #hand-notA peregre (abeo): .i. de loco
G 230b34 w MS➚✍ #hand-notA (peregre) advenio: .i. ad locum
GL III 83.25transeo . similiter pone , supra , infra , extra , ultra , citra , quae etiam
G 230b35 x MS➚✍ #hand-notA (peregre) transeo: .i. per locum
G 230b35 y MS➚ similiter: .i. communes
GL III 83.26casibus frequenter solent iungi grauarique atque ideo a quibusdam
G 230b36 z MS➚✍ #hand-notAm.l. gravari[que]: Accentus
GL III 83.27praepositiones esse putantur . sed illa proprie est praepositio , quae separata
GL III 83.28numquam potest sine casualibus proferri , ut e , ex , a , abs , de , pro ,
GL III 84.1sub , in et similia ; aduerbia uero , quae coniungi solent casualibus , etiam
GL III 84.2per ellipsin casualium licet proferre , ut
G 230b41 aa MS➚✍ #hand-notA ellimpsin: .i. defectionem
G 230b41 bb MS➚ casualium: .i. partium
GL III 84.3« pone subit coniunx »
G 230b42 cc MS➚m.l. pone .. etc.: virgilius
G 230b42 dd MS➚✍ #hand-notA pone: .i. quasi post illum
G 231a m.s. a MS➚Thes. 224➚m.s. medon lai ['mid-day']
G 231a m.s. b MS➚m.s. criste benedic
GL III 84.4et ultra citraque nihil est . et quod aduerbia etiam per se habent aliquam
GL III 84.5certam significationem , praepositiones uero non , ut si dicam de uel in ,
GL III 84.6nescio per se quid significant , nisi coniungantur cum aliqua dictione . si
GL III 84.7enim dicam de partibus orationis , aliam habet significationem et si dicam
GL III 84.8de loco in locum aliam . in superiore enim τὸ περί , in sequenti τὸ ἀπό
GL III 84.9significat ; similiter deduco κατάγω , descendo κατέρχομαι . extra uero et
GL III 84.10pone et supra indubitabilem habent loci significationem , ex quo
GL III 84.11ostenduntur magis aduerbia esse . sunt quaedam unam loci significationem
GL III 84.12habentia , quae est ad locum , ut horsum , istorsum , deorsum , sursum ,
GL III 84.13sinistrorsum , dextrorsum . similiter aduerbia ostenduntur composita ,
GL III 84.14Italiámuersus , Siciliámuersus , quae ipse accentus ostendit esse composita , nisi si
GL III 84.15dicamus , quod uersus inclinat sibi supraposita nomina .
GL III 84.16dehortatiuum est ne . hoc etiam accipitur pro neque et pro ut non
GL III 84.17et pro ualde : pro neque , ut Cicero in III inuectiuarum : « ne dici
GL III 84.18quidem opus est », pro neque opus est dici ; pro ut non Terentius
G 231a17 #1 MS➚ terrentius: " > (231a18=84,21) idem: "
GL III 84.19in adelphis :
GL III 84.20« ne dicam dolo »,
GL III 84.21pro ut non dicam dolo ; pro ualde , ut idem in Andria :
GL III 84.22« ne illa illum haut nouit , cuius causa haec incipit ».
GL III 84.23abnegatiuum est , ut non , haut , numquam , minime . sciendum tamen ,
GL III 84.24quod etiam aliae partes accipiuntur pro aduerbiorum diuersis
GL III 84.25significationibus , et est quando duae pro una , ut nullomodo , nullatenus , quomodo et
GL III 84.26aduerbia loco nominum posita inuenimus , ut Virgilius in VII :
GL III 84.27« sponte sua ».
GL III 84.28similiter et :
GL III 85.1« mane nouum »;
GL III 85.2et Lucanus in I :
GL III 85.3« tu satis ad uires Romana in carmina dandas »;
G 231a25 c MS➚✍ #hand-notA satis: .i. suficiens
GL III 85.4et Sallustius in Catilinario : « satis eloquentiae , sapientiae
GL III 85.5parum ».
GL III 85.6confirmatiua , ut profecto , scilicet , quippe , uidelicet , nempe , ut
G 231a28 #2 MS➚m.l. . (nempe .. partes sine err.)
GL III 85.7Persius :
GL III 85.8« nempe haec assidue ».
GL III 85.9duae quoque partes pro his ponuntur , ut quidni , curnon , sicest , quidistic ,
G 231a29 d MS➚✍ #hand-notAm.l. his: subauditur adverbii confir/mativis
G 231a30 #3 MS➚ [quid]istíc:
GL III 85.10quo frequenter Terentius utitur in confirmatione , ut in adelphis :
GL III 85.11« quidistic ? accedo , ut † rectius dicis »
GL III 85.12( similiter militiae in loco solum inuenitur , quomodo uesperi in tempore .
G 231a32 #4 MS➚m.l. . (similiter .. invenitur sine err.)
GL III 85.13et sciendum , quod pleraque aduerbia localia pro temporalibus accipiuntur ,
GL III 85.14ut Virgilius in II Aeneidos :
G 231a35 e MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 85.15« inde toro pater Aeneas sic orsus ab alto »,
GL III 85.16pro deinde , et in I :
G 231a36 f MS➚m.l. in primo: virgilius
GL III 85.17« haec ubi dicta , cauum conuersa cuspide montem »,
GL III 85.18pro postquam , et Terentius in eunucho :
GL III 85.19« hic ego illum contempsi prae me »,
GL III 85.20pro tunc . temporalia autem pro localibus non accipiuntur , ut nunc ,
GL III 85.21modo , nuper , postquam ).
GL III 85.22iuratiua edepol , ecastor , mediusfidius . per quoque praepositio
GL III 85.23potest etiam pro aduerbio accipi iurandi , ut Virgilius in X :
G 231a42 g MS➚m.l. virgilius: virgilius
G 231b m.s. a MS➚m.s. favé criste
GL III 85.24« per te , per qui te talem genuere parentes »;
GL III 85.25idem tamen etiam confirmatiuum est aduerbium , ut Terentius in
GL III 85.26Andria :
GL III 85.27« tu quoque per parce nimium , non laudo ».
GL III 85.28sic quoque , quomodo per , coniunctum casualibus et graui accentu
GL III 85.29prolatum iuratiuum est ; Virgilius in bucolico :
G 231b4 b MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 85.30« sìc tua Cyrneas fugiant examina taxos ».
GL III 86.1optatiua utinam , o , si , ut . Virgilius in I Aeneidos :
G 231b6 c MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 86.2« atque utinam rex ipse noto conpulsus eodem /
GL III 86.3adforet Aeneas ».
GL III 86.4idem in VIII :
G 231b7 d MS➚m.l. idem: virgilius
GL III 86.5« adsis o tantum et propius tua numina firmes ».
G 231b8 e MS➚✍ #hand-notA propius: .i. propitius
GL III 86.6idem in VI :
G 231b8 f MS➚m.l. idem: virgilius
GL III 86.7« si nunc se nobis ille aureus arbore ramus /
G 231b9 g MS➚✍ #hand-notA si: .i. utinam
GL III 86.8ostendat nemore in tanto ».
GL III 86.9ut autem et si sunt etiam coniunctiones causales . sed ut uero etiam
GL III 86.10similitudinis aduerbium ; potest etiam pro temporali accipi :
GL III 86.11« ut uidi , ut perii ».
G 231b12 h MS➚✍ #hand-notAm.l. ut vidi .. etc.: virgilius in bocolico
G 231b12 i MS➚✍ #hand-notAm.d. ut (perii): sta/tim
GL III 86.12et ex hoc componitur utinam . inuenitur etiam pro utinam , ut
G 231b13 k MS➚ invenitur: .i. ut
G 231b13 #1 MS➚m.l. ox ((componitur) utinam ex uti corr. gloss. D)
GL III 86.13Horatius in II sermonum :
GL III 86.14« o pater et rex /
GL III 86.15Iuppiter , ut pereat positum rubigine ferrum »,
GL III 86.16pro utinam ; uti enim et ut idem est .
GL III 86.17hortatiua heia , age . et notandum , quod uidetur hoc aduerbium
G 231b15 #2 MS➚m.l. ¹ (uti enim et utidem Ms.; signum add. prima man.)
GL III 86.18etiam plurale habere agite , ut Virgilius in VIII :
G 231b17 l MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 86.19« quare agite , o iuuenes , tantarum in munere laudum ».
GL III 86.20remissiua sunt superioribus contraria , ut pedetemptim , paulatim ,
GL III 86.21sensim .
GL III 86.22qualitatis , ut bene , male .
GL III 86.23quantitatis , ut nimium , parum .
GL III 86.24haec autem plerumque a nominibus adiectiuis fiunt , ut disertus
G 231b22 m MS➚✍ #hand-notA dysertus: eloquens
GL III 86.25diserte , celsus celse , maximus maxime , paulus paulatim , nec non etiam a
GL III 86.26participiis siue uerbis , ut cursim , strictim , minutatim .
G 231b24 n MS➚✍ #hand-notA minutatim: minuo
GL III 86.27dubitatiua forsan , fortassis et fortasse , fors , forte . Virgilius in XI :
G 231b26 o MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 87.1« fors et uota facit cumulatque altaria donis ».
GL III 87.2idem in I Aeneidos :
G 231b27 p MS➚m.l. idem: virgilius
GL III 87.3« forsan et haec olim meminisse iuuabit ».
GL III 87.4Terentius in Andria :
GL III 87.5« forma :: bona fortasse ».
GL III 87.6Horatius sermonum I :
GL III 87.7« dissimile hoc illi est , quia non , ut forsit honorem /
GL III 87.8iure mihi inuideat quiuis , ita te quoque amicum ».
GL III 87.9congregatiua loci sunt et temporis communia , ut simul , una , in
GL III 87.10eodem loco et in eodem tempore , ut Virgilius :
G 231b33 q MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 87.11« simul hoc , simul ingens »,
GL III 87.12et in I :
GL III 87.13« una eurusque notusque ruunt ».
G 231b34 r MS➚m.l. una .. etc.: virgilius
GL III 87.14discretiua seorsum , secus , separatim , secreto , utrimque , diuise ,
GL III 87.15singillatim , bifariam , omnifariam .
GL III 87.16similitudinis , ut ceu , quasi , uelut , ueluti , sic , sicuti , ut , uti . haec
G 231b38 s MS➚✍ #hand-notAm.l. haec .. etc.: in coniunctione O:| (cf. 234a15=95,17 b)
G 231b38 t MS➚✍ #hand-notA haec: .i. adverbia similitudinis
GL III 87.17etiam coniunctionum uim habent causalium , quando ἵνα uel ὅτι significant
G 231b38 #3 MS➚m.d. ¹ (casualium Ms.; signum add. prima man.)
GL III 87.18Graecas coniunctiones . Virgilius in XI :
G 231b39 u MS➚m.l. virgilius: virgilius
G 232a m.s. a MS➚m.s. criste benedic
GL III 87.19« capias ut digna Camillae /
GL III 87.20praemia ».
GL III 87.21Cicero in III inuectiuarum : « illud uero nonne ita praesens est ,
GL III 87.22ut nutu Iouis optimi maximi factum esse uideatur , ut , cum
GL III 87.23hodierno die mane per forum meo iussu et coniurati et
GL III 87.24eorum indices in aedem Concordiae ducerentur , eo ipso
GL III 87.25tempore signum statueretur ?».
GL III 87.26ordinatiua deinde , continuo , protinus , postea , praeterea .
GL III 87.27intentiua , ut ualde , nimium , prorsus , penitus , omnino .
GL III 88.1comparatiua , ut magis , minus . hoc cum aduersa qualitate
GL III 88.2coniunctum contrariae qualitatis comparatiuum significat , ut minus prudens pro
GL III 88.3stultior et minus stultus pro prudentior .
GL III 88.4superlatiua maxime , minime , ocissime .
GL III 88.5et sciendum , quod omnia , quae ab aliis deriuantur , illorum
GL III 88.6significationem uel qualitatem generalem seu specialem seruant , ut a propriis :
GL III 88.7Demosthenes Demosthenice dixit , Tullius Tulliane , Sallustius Sallustiane .
GL III 88.8similiter ab appellatiuis generalibus , a corpore corporaliter , a quali
G 232a14 #1 MS➚ á (corpore):
GL III 88.9qualiter , ab alio aliter , a genere generaliter , a specie specialiter , a
GL III 88.10Latino Latine , a Graeco Graece , a uiro uiriliter , a muliere muliebriter .
GL III 88.11et nota , quod pleraque ex nominibus fiunt deriuatiuis . a Graecis quoque
GL III 88.12nominibus deriuantur aduerbia , ut ὠκύς ocius ocissime ; habent tamen
G 232a20 #2 MS➚m.l. . (ocius .. ocissimus sine err., sed cf. Mss. LK)
GL III 88.13nomina ocior ocissimus . praeterea quomodo apud Graecos anomale ἀπὸ
GL III 88.14τοῦ εἷς ἅπαξ aduerbium dicitur , sic et apud nos inaequaliter ab uno
GL III 88.15semel profertur . a duobus quoque pro Graeco δίς nos bis dicimus ;
GL III 88.16ceteri enim numeri a uocibus suis faciunt aduerbia , tres ter , quattuor
GL III 88.17quater . a quinque uero usque ad mille in es productam desinunt
GL III 88.18aduerbia , ut quinquies , sexies , septies ; sic reliqui , ut supra dictum est .
GL III 88.19a quot uero et tot in ens terminantur , quotiens et totiens . sunt igitur
GL III 88.20haec numeralia .
GL III 88.21inueniuntur praeterea apud nos aduerbia diminutiua , quae apud
GL III 88.22Graecos non sunt , ut clam clanculum , bene belle , bellissime .
GL III 88.23quomodo autem sunt nomina homonyma et polyonyma , sic
GL III 88.24inueniuntur aduerbia uel in una significatione multas habentia uoces uel in una
GL III 88.25uoce multas habentia significationes , ut ubi ποῦ καὶ ὅπου . similiter quo ,
G 232a36 #3 MS➚m.l. T" (pou .. quando et)
GL III 88.26qua , quando et infinita sunt et interrogatiua et relatiua . quando autem
GL III 88.27etiam et pro coniunctione causali inuenitur . tandem quoque non solum
GL III 88.28pro aduerbio temporali , sed etiam pro coniunctione repletiua inuenitur , ut
GL III 89.1Cicero in I inuectiuarum « quousque tandem abutere ,
GL III 89.2Catilina , patientia nostra ?». o quoque diuersas significationes habet . est
GL III 89.3enim aduerbium uocandi , ut Virgilius in I Aeneidos :
GL III 89.4« o regina , nouam cui condere Iuppiter urbem »;
GL III 89.5est admirandi , ut Iuuenalis in IIII :
GL III 89.6« o qualis facies et quali digna tabella »;
G 232b2 #1 MS➚ ó:
GL III 89.7est indignandi , ut Cicero in I inuectiuarum : « o tempora , o mores »;
GL III 89.8est optandi , ut Virgilius in VIII :
G 232b5 a MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 89.9« adsis o tantum et propius tua numina firmes »;
G 232b5 #2 MS➚ ó:
GL III 89.10est etiam nomen ipsius literae . in aliis quoque multis aduerbiis inuenis
GL III 89.11diuersas significationes in una eademque uoce , quomodo etiam ex contrario
GL III 89.12in diuersis uocibus unam significationem , ut quando , olim , dudum ,
GL III 89.13aliquando , cito , propere , celeriter , actutum .
GL III 89.14de ordine quoque aduerbiorum quaeritur , utrum praeponi an supponi
GL III 89.15uerbis aptius possint . et manifestum est , quod aptius quidem
GL III 89.16praeponuntur , quomodo adiectiua nomina , ut bonus homo bene agit , fortis
GL III 89.17imperator fortiter pugnat . licet tamen tam haec quam illa praepostere proferre ,
GL III 89.18exceptis monosyllabis quidem omnibus , ut non , ne , dum , cum temporali ,
GL III 89.19per , quod aduerbium est quando affirmationem significat , sicut etiam uel
G 232b17 b MS➚✍ #hand-notA affirmationem: .i. ut perpulcher
GL III 89.20cum pro ualde ponitur . demonstratiua quoque et interrogatiua
GL III 89.21praeponuntur uerbis , ut en , ecce , cur , quare , quamobrem . similiter hortatiua
GL III 89.22et similitudinis et uocandi et optandi , ut heia , age , quasi , ceu , ueluti ,
GL III 89.23heus , o , utinam . Terentius in adelphis :
G 232b22 #3 MS➚ ó:
GL III 89.24« utinam *
GL III 89.25quod cum salute † illius fiat , uelim ita se defetigarit ».
GL III 89.26Virgilius in bucolico :
G 232b23 c MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 90.1« sic tua Cyrneas fugiant examina taxos ».
G 232b23 #4 MS➚ síc:
GL III 90.2Virgilius in VIIII :
G 232b24 d MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 90.3« non ; ita me referat tibi magnus ouantem /
GL III 90.4Iuppiter ».
GL III 90.5de interiectione
GL III 90.6interiectionem Graeci inter aduerbia ponunt , quoniam haec quoque
GL III 90.7uel adiungitur uerbis uel uerba ei subaudiuntur , ut si dicam papae , quid
G 232b27 #5 MS➚ eís:
GL III 90.8uideo ? uel per se papae , etiamsi non addatur miror , habet in se ipsius
GL III 90.9uerbi significationem . quae res maxime fecit , Romanarum artium
GL III 90.10scriptores separatim hanc partem ab aduerbiis accipere , quia uidetur affectum
G 232b32 e MS➚✍ #hand-notA affectum: sensum
GL III 90.11habere in se uerbi et plenam motus animi significationem , etiamsi non
GL III 90.12addatur uerbum , demonstrare . interiectio tamen non solum quem dicunt
GL III 90.13Graeci σχετλιασμόν significat , sed etiam uoces , quae cuiuscumque passionis
G 232b35 f MS➚✍ #hand-notA σεχταιασμον: .i. affectum
GL III 90.14animi pulsu per exclamationem intericiuntur . habent igitur diuersas
GL III 90.15significationes : gaudii , ut euax ; doloris , ut ei . Virgilius in II
GL III 90.16Aeneidos :
GL III 90.17« ei mihi qualis erat , quantum mutatus ab illo /
G 232b39 g MS➚m.l. ei .. etc.: virgilius
GL III 90.18Hectore »,
GL III 90.19et :
GL III 90.20« o dolor atque decus magnum rediture parenti »,
GL III 90.21Virgilius in X ; et in bucolico doloris :
G 232b41 h MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 90.22« a silice in nuda conixa reliquit ».
G 232b42 i MS➚m.l. a .. etc.: virgilius
GL III 90.23idem in eodem :
GL III 90.24« a tibi ne teneras glacies secet aspera plantas »;
G 232b43 k MS➚m.l. a tibi .. etc.: virgilius
G 233a m.s. a MS➚Thes. 224➚m.s. satharnn samchasc ['Saturday of the sommer-pasch']
GL III 90.25timoris , ut :
GL III 90.26« attat † :: mi homo , num formidulosus es ?»
GL III 91.1Terentius in eunucho ; admirationis , ut idem in eodem :
GL III 91.2« papae * haec superat ipsam Thaidem ».
GL III 91.3inter has ponunt etiam sonituum illiteratorum imitationes , ut risus ha ha
GL III 91.4hae et phy et euhoe et au .
GL III 91.5possunt tamen esse quaedam dubiae inter aduerbia et interiectiones ,
GL III 91.6ut o , quando indignationem significat uel dolorem uel admirationem ,
GL III 91.7interiectionem hoc accipiunt , quando uero uocandi est uel optandi , aduerbium .
GL III 91.8potest tamen etiam nomen esse ipsius literae , ut supra diximus .
GL III 91.9a quoque et praepositio est et interiectio et nomen : praepositio , ut
GL III 91.10a summo ad imum ; interiectio , ut praemonstrauimus in bucolico esse
GL III 91.11positum ; nomen , ipsius literae .
GL III 91.12pro quoque tam praepositio est quam interiectio : praepositio , ut
GL III 91.13Virgilius in XII :
GL III 91.14« pro Latio obtestor , pro maiestate tuorum »,
G 233a14 b MS➚m.l. pro .. etc.: virgilius
GL III 91.15et in V :
GL III 91.16« pro se quisque uiri , et depromunt tela pharetris »;
G 233a15 c MS➚m.l. pro .. etc.: virgilius
GL III 91.17interiectio , ut Lucanus in III :
GL III 91.18« pro , si remeasset in urbem , /
GL III 91.19Gallorum tantum populis Arctoque subacta ».
GL III 91.20optime tamen de accentibus earum docuit Donatus , quod non sunt
GL III 91.21certi , quippe , cum et abscondita uoce , id est non plane expressa ,
GL III 91.22proferantur et pro affectus commoti qualitate , confunduntur in eis accentus .
GL III 91.23aliae tamen quoque partes orationis singulae uel plures solent
GL III 91.24interiectiue proferri , ut Virgilius in I Aeneidos :
G 233a23 d MS➚m.l. virgilius: virgilius
GL III 91.25« nauibus , infandum , amissis unius ob iram »,
GL III 91.26infandum pro interiectione protulit . proprie tamen uoces interiectionum
GL III 91.27primitiuae sunt , ut papae , euax , ei , heu , euhoe , ohe et similia .
← previous next →  
Loading image viewer…